Osmanlı Türkçesi Grameri 1

Yanıt Açıklaması: ARAPÇA KELİME YAPIMI, s.4

Yanıt Açıklaması:

Yanıt Açıklaması: İ sm-i fâ'il, fiilde belirtilen hareketi, olu ş veya kılı ş ı yapanı ifade eden kelime türlerine verilen isimdir. İ sm-i mef'ûl, fiilde belirtilen hareket, olu ş ve kılı ş a maruz kalanı, etkileneni ifade eden kelime türlerine verilen isimdir. İ sm-i tafdîl, sıfatlarda derece açısından daha üstünlü ğ ü gösteren bir kelime kategorisidir. İ sm-i tasgîr, isimlerde küçültme kategorisidir. Türkçedeki +cık/+cik,+cı ğ az/+ci ğ ez ekleriyle yapılan kuzucuk, kızcı ğ az, lokmacık gibi kelimeler de ism-i tasgîr kategorisinin örnekleri olarak dü ş ünülebilir. İ sm-i mekân, fiilde belirtilen hareket, kılı ş veya olu ş un gerçekle ş ti ğ i yeri ifade eden kelime kategorilerine verilen isimdir. Mübala ğ a-i fâ'il, esas olarak fiilde belirtilen hareket, olu ş veya kılı ş ın özne tarafından çok fazla, a ş ırı derecede yapıldı ğ ını ifade eder. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: امر emr kelimesi fa'l veznindedir.

Yanıt Açıklaması: “İrşad” kelimesinin if'âl bâbından ism-i mef'ûlü “Mürşid”dir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: A seçeneğinde verilen ism-i tasgîr isimken, diğer seçeneklerde verilenler sıfattır. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Arapçada mücerred masdarlar semâî (işitip öğrenmeye dayalı, kuralsız, düzensiz), mezîdünfih masdarlar ise kıyâsîdir (kurallı, düzenli).

Yanıt Açıklaması: İf'âl bâbının ism-i fâ'ili müf'il vezninde gelir: اكرام ikrâm → مكرم mükrim “ikram eden, ikram edici” اسالم islâm → مسلم müslim “İslâm olan, müslüman” اسراف isrâf → مسرف müsrif “israf eden, israf edici” اخبار ihbâr → خمرب muhbir “haber veren, haber verici” III. seçenekte اثبات isbât → مثبت müsbet “ispat olunmuş” if'âl bâbının ism-i mef'ûlü'ne örnektir.

Yanıt Açıklaması: Aslî harflerinin niteliklerine göre kelimeler sahih ve mu'tell olmak üzere iki gruba ayrılırlar. Sahih kelimeler sâlim, mehmûz, muzâ’af olmak üzere üç; Mu’tell kelimeler ise misâl, ecvef, nâkıs ve lefif olmak üzere dört kısımdır. Toplamda yedi olan bu kısımlara “Aksâm-ı Seb’a” denir. İçerisinde elif, vav, ye veya hemzeden birini içermeyen veya aynı cins harften birden fazla barındırmayan kelimeler sahih grubundan sâlim kısmına aittirler.

Yanıt Açıklaması: “Cehl” kelimesinin Tef'îl Bâbında kurulan masdarı “Techîl”dir. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: جوامع cevâmi' câmiler anlamında gelen fevâ'il vezninde bir kelimedir. Bu kelimenin masdarı cem‘dir.

Yanıt Açıklaması: Aslî ikinci harfi vav veya ye olan kelimelere ecvef denir.

Yanıt Açıklaması: zâviyetân: iki açı

Yanıt Açıklaması: "كرم" fiili “ا “zâid, yani ekleme harfiyle → اكرام ikrâm “ağırlama” şeklinde mezîdünfih masdar olur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: İki harfli edatlar ve birkaç kelime dışında Arapçada bir kelime kökü en az üç harften oluşur. Bunlara aslî harfler denilir. Yeni kelime yapılırken bu aslî harflerin başına, ortasına veya sonuna bir veya daha fazla harf ilâve edilir. Bu ilâve harflere zâid harfler (=ekleme harfler) denilir. Bu bilgiler ışığında doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Mücerred (yalın) masdarların kalıpları, belli bir anlam üretmezler; fiilden türetilen bir ismin niçin bu vezinden türetildiğinin belli bir kuralı yoktur. Toplumca o kelime üzerinde uzlaşılmıştır ve bu kelimeler dilin kullanımıyla edinilir, öğrenilir. Bu yüzden bu gruba giren masdarlara semâî masdarlar (yani işitip öğrenmeye dayalı masdarlar) da denir. Bu bilgi doğrultusunda doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Arapçada Kelime Yapımı: Mezîdünfih Masdarlar (Kıyâsî Masdarlar) , s.44

Yanıt Açıklaması: Arapça, bükünlü bir dildir; yani bir kökten yeni kelimeler türetilirken başa ve sona ekler getirilmez.

Yanıt Açıklaması: İki harfli edatlar ve birkaç kelime dışında Arapçada bir kelime kökü en az üç harften oluşur. Bunlara aslî harfler denilir. Yeni kelime yapılırken bu aslî harflerin başına, ortasına veya sonuna bir veya daha fazla harf ilâve edilir. Bu ilâve harflere zâid harfler (=ekleme harfler) denilir.

Yanıt Açıklaması: "Ziyâret" ve "Hitâbet" kelimeleri fi’âlet; "Husûmet" ve "Rutûbet" şıklarındaki kelimeler ise fu’ûlet kalıbıyla türemiştir. Yalnızca "rehâvet" kelimesi fa’âlet kalıbıyla türemiştir.