Osmanlı Türkçesi Grameri 1

Yanıt Açıklaması: Ef'al vezninde baştaki elif (?) ekleme bir harftir.Bu vezin renkleri, bedendeki kusur ve sakatlıkları bildiren sıfat-ı müşebbehe türetir.

Yanıt Açıklaması: Yukarıdaki kelimelerin ilk harfi şemsi ise ilk harf şeddeli okunur, değilse şeddeli olmaz. Şeyh kelimesinin ilk harfi şemsî bir harftir. Bu yüzden el gelince şeddeli okunması gerekir. Doğru okunuş eş-şeyh şeklinde olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: D şıkkındaki sözcüğün sonunda bulunan ? ye harfi sözcüğün kökünde yer alan bir harftir. Bu nedenle nispet eki olamaz. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Arapça kelimelerde ism-i fâ'il, ism-i mef'ûl, sıfat-ı müşebbehe, ism-i tafdîl, mübâlağa-i fâ'il ve ism-i mensûb olarak isimlendirilen kelime çeşitleri sıfat olarak değerlendirilir. Buna göre doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sahih kelimeler üç kısımdır: sâlim, mehmûz, muzâ'af. Mu’tell kelimeler dört kısımdır: misâl, ecvef, nâkıs, lefîf. Buna göre doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Esmer ve ahmer renk isimleri, eblem sakatlık ismi, abher ise çiçek ismidir. Ender ise nâdir kelimesinden türeyen ve “pek seyrek, çok nâdir” anlamına gelen bir ism-i tafdîldir.

Yanıt Açıklaması: İnfi'âl Bâbının İsm-i Fâ'ili Bu bâbdaki masdarların ism-i fâ'illeri münfa'il منفعل vezninde gelir: انكسار inkisâr “kırılma” → منكسر münkesir “kırılan, gücenen” انعكاس in'ikâs “yansıma, aksetme” → منعكس mün'akis “yansıyan, akseden” انقلاب inkılâb “dönme, değişme” → منقلب munkalib “dönen, değişen” انفساخ “bozulma, hükmü kalmama” → منفسخ münfesih “hükmü kalmayan” vs. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Ahmer > kırmızı, esved > kara, ebkem > dilsiz, ahmak > aptal anlamlarına gelir ve ef’al vezninde türetilmiş renk ve kusur isimleridir. Ancak "abher" nergis çiçeği anlamına gelir ve türetilmemiş bir kelimedir.

Yanıt Açıklaması: Seçeneklerde yer alan tamlamalardan Nehcü'l-Ferâdîs dışındakiler makam ve mevki ismi olarak kullanılmışlardır. Nehcü'l-Ferâdîs ise bir kitap ismidir.

Yanıt Açıklaması: Kelimelerin kök harflerinde illetli bir harf varsa veya kelime mehmuz ve muzâ?af ise yapılan türetme işleminde kök harflerde değişiklikler veya düşmeler olur. Ama kök harflerinde bu durum yoksa harfler kalıba aynen yerleşir. Tecâhül kelimesinde c-h-l kök harfleri asli harflerdir. Bu yüzden değişiklik olmamıştır.

Yanıt Açıklaması: Bir tamlamanın isim mi sıfat mı tamlaması olduğunu anlamak için Arapça tamlamalarda ikinci kelimenin türüne bakmak yeterlidir. Muazzam, ebediyye, mübârek, muzaffer kelimeleri sıfattır. Ümerâ ise emirler anlamına gelen isim türünde bir kelimedir.

Yanıt Açıklaması: Edatlar bir tamlamanın önüne geldiğinde tamlananı esreli okutur. Dolayısıyla E seçeneğindeki  الى يوم القيامه tamlamasının ila-yevmi'l-kıyame biçiminde okunması gerekir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Te ( ت ) kelime başında, ortasında ve sonunda zâid olarak bulunabilir. Bu bilgi doğrultusunda doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: سارق: sârik “çalan,hırsız"

Yanıt Açıklaması: Seçeneklerdeki kelimeler ve Türkçe karşılıkları şöyledir: فتح feth “açma”, قياس kıyas “kıyaslama”, شرب şurb “icme”, الزم elzem “lüzumlu” biçimindedir. مغفر miğfer kelimesi ise غفر gafr “örtme”anlamına gelen fiilin Mif ’al مفعل vezninde ism-I alet formuna sokulmuş biçimidir. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Soru kökünde verilen bilgi doğrultusunda bakıldığı zaman "Leyletü’l-Kadr", "Yevmü’l-kıyâme", "Tezkiretü’l-evliyâ", "Dârü’s-saâde" tamlamaları doğru terkipler içerdiği görülecektir. Ancak "Hıfzu’l-sıhhat" tamlaması terkip hem şemsi harfin harf-i ta’rîfi dönüştürmemesi dolayısıyla hem de te harfiyle biten bir kelimenin tamlayan olduğunda te sesinin okunmaması gerektiği kuralını ihlal etmesi dolayısıyla hatalıdır.

Yanıt Açıklaması: Kural doğrultusunda bakıldığı zaman harf-i cerr alıp da kelime sonunun esreli olduğu tek örnek "‘An-samîmi’l-kalb"dir.

Yanıt Açıklaması: Sıfat-ı müşebbehe kategorisindeki kelimelerin sık kullanılan vezinleri şunlardır: • Fa’îl فعيل: Bu vezinde ortadaki ye (ی) harfi ekleme bir harftir: لطافت letâfet → لطيف latîf “güzel, hoş” كرم kerem “cömertlik” → كريم kerîm “cömert” كثرت kesret “çokluk” → كثير kesîr “çok” رحمت rahmet “esirgeme” → رحيم rahîm “esirgeyen” • Ef’al :افعل Bu vezinde baştaki elif (ا) ekleme bir harftir. Renkleri, bedendeki kusur ve sakatlıkları bildiren sıfatlar türetir: Sıfat-ı müşebbehe yapan başka vezinler de vardır: فعلان fa'lân = عطشان atşân “susamış”, كسلان keslân “tembel”, سكران sekrân “sarhoş”; فعلان fu'lân = عريان uryan “çıplak”; فعل fa'l = صعب sa'b “güç”, سهل sehl “kolay”; رطب ratb “yaş” vs.; فعل fa'al = حسن hasan “güzel” vs. Bu vezinlerin birçoğu sülâsî mücerred masdarların vezinleriyle aynıdır.

Yanıt Açıklaması: düvelü’l-muazzama : “büyük devletler”

Yanıt Açıklaması: Kalîl > az, zâhir > görünen, mecrûh > yaralı, fâtih > fetheden, azîm > yüce. Hepsi sıfattır. Ancak tamlama içerisinde bir “fâtihü’l-ebvâb” lafzî izâfet özelliği değil gerçek isim tamlamasıdır.