Osmanlı Türkçesi Grameri 1

Yanıt Açıklaması: HARFLERİNE GÖRE ARAPÇA KELİMELER, s.8

Yanıt Açıklaması: Hubbü'l-vatan "sevgi vatanı" değil "vatan sevgisi" anlamına gelmektedir. Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: "مفلح-Müflih", İf'âl Bâbındaki Mezîdünfih masdarlı "افلاح-İflâh" fiilinin İsm-i Fâ'ilidir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Fevâ'îl

Yanıt Açıklaması: Hubb حب (sevgi) kelimesi muza'af bir kelimedir. Yukarıdaki vezni ise fu" فُعّ  dir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: dârü’l-fünûn:  “fenler evi”

Yanıt Açıklaması: دخول- girmek dahil olmak anlamlarında olup, d-h-l kökünden vav zâidiyle fu'ûl vezniyle yazılmıştır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: مسجل-Müseccel fiili Tef'îl veznin ism-i mef'ûlüdür.

Yanıt Açıklaması: İf'âl افعال bâbı masdarların çatısı geçişlidir, yani nesne alır. Geçişsiz bir fiil bu bâba nakledildiği zaman geçişli olur ve nesne alır: علم ilm → اعالم i'lâm “(bir şeyi) bildirme” şeklinde örneklendirilebilir.

Yanıt Açıklaması: İdgam: Arapça kelimelerde yan yana gelen aynı iki ünsüz harfin tek harfle yazılması işlemine denilir. Ressâm kelimesi gibi.

Yanıt Açıklaması: Tamlamalardan I, III ve V'te yer alanlar Farsça yapılı tamlamalardır. Diğerleri ise Arapça yapılı tamlamalardır.

Yanıt Açıklaması: B ilhassa fi'l ve fu'l ve fa'l veznindeki bazı kelimeler Türkçede kimi ses değişikliklerine uğramışlardır. Bu kelimeler görüldüğü gibi tek ünlülüdür ve birçoğunun ses yapıları Türkçenin ses yapısına uymaz. Bu gibi kelimelerden yüksek bir kullanımsıklığına sahip olanların iç seste bir ünlü türemesiyle Türkçenin ses yapısına uydurulduklarını görürüz: fikr > fikir, rızk > rızık, şi'r > şiir, küfr > küfür, şükr > şükür gibi. Bu kelimeler ünlüyle başlayan bir ek aldıklarında türeyen bu ünlü düşer: fikir > fikrimiz, rızık > rızkını, hüküm > hükmüne vs. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, bu kelimelerin Arapçadaki orijinal imlâlarıyla yazıldıklarıdır

Yanıt Açıklaması: Dört aslî harften meydana gelen masdarların bir tek vezni vardır: fa'lelet فعللة .Bu vezindeki ة Osmanlı Türkçesinde genellikle ٥ /e, a/; bazen de te ت olarak okunur: ترمجه terceme "tercüme", عربده arbede "gürültü patırtı, kavga", فذلكه fezleke "rapor", سلطنت saltanat "sultanlık", فلسفه felsefe bunlardan bazılarıdır. Bu bilgi doğrultusunda A, B, C ve D şıklarındaki sözcükler fa'lelet kalıbıyla türetilmiş, ancak E şıkkındaki sözcük sülasi mücerred masdar kalıplarından olan fa'âlet ile türetilmiştir. Bu nedenle doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Hurûfu’ş-şemsiyye, güneş harfleri veya şemsî harfleri de adlandırılan harfler şunlardır. ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?. İşte bu harfler dışında kalanlara ise ay harfleri, kamerî harfler veya hurûfu’l-kameriyye denir.

Yanıt Açıklaması: Tefa''ul bâbının ism-i fâ'ili mütefa''il متفعل vezninde olur: تبسم tebessüm “gülümseme” → متبسم mütebessim “gülümseyen” örnek olarak verilebilir. Diğer seçenekler Tefa''ul Bâbının yalın haline örnektir.

Yanıt Açıklaması: دين dîn kelimesiyle yapılan Arapça tamlamaların da şahıs ismi olarak sık kullanıldığı görülür. Ancak bu gibi tamlamaların tamlanan unsuru (muzâf) Osmanlı Türkçesinde ötreli değil üstünlü okunur: الدين جنم = Necmü’d-dîn değil Necme’d-dîn: نورالدين Nûre’d-dîn, الدين سيف Seyfe’d-dîn, الدين مشس Şemse’d-dîn, بدرالدين Bedre’d-dîn, الدين جالل Celâle’d-dîn, الدين غياث Gıyâse’d-dîn vs. Bu bilgiler doğrultusunda doğru cevabın D şıkkı olduğu anlaşılacaktır.

Yanıt Açıklaması: Arapçada altı tane harf-i cerr vardır. Bunlar: bi, ‘an, fî, li-, min ve ke’dir.

Yanıt Açıklaması: Arapçada Kelime Yapımı: Mezîdünfih Masdarlar (Kıyâsî Masdarlar), “İstif’âl Bâbının İsm-i Mef’ûlü” s.61

Yanıt Açıklaması: Sıfat-ı müşebbehe türeten vezinlerden birisi de fa′îl veznidir. Bu vezinde ortadaki ye (ی) ekleme bir harftir. Örnek: كرم kerem “cömertlik” → كريم kerîm “cömert”.

Yanıt Açıklaması: Arapça kelimeler aslî harflerinin niteliğine göre yedi kısma ayrılmış olur ki buna aksâm-ı seb'a (yedi kısım) denir. Harf-i cer bunlardan biri değildir.