Türkçe Cümle Bilgisi 2

Yanıt Açıklaması: Tek bir yargı bulunan, bu yargıyı sonuca bağlayan tek yüklem bulunan yapısına göre cümle türü basit cümledir.

Yanıt Açıklaması: ‘Neyi özledin’ sorusu bir belirtili nesneyi buldurmaya yöneliktir.

Yanıt Açıklaması: E şıkkı sıralı bir cümle olsa da , bakar ve kopar eylemleri (-ar,-er) hecesiyle bitmiştir.

Yanıt Açıklaması: Cümle içinde özneyi bulmak için yükleme kim ve ne sorularından biri sorulur. D seçeneğinde cümledeki kim sorusu özneyi buldurur.

Yanıt Açıklaması: Ne besteleyebilirdi? Bir veya birkaç şarkı, belirtisiz nesne.

Yanıt Açıklaması: “Öğretmen senden ne istedi?” sorusunda “ne” nesneyi buldurmaya yöneliktir.

Yanıt Açıklaması: İster basit ister birleşik yapılı olsun bir cümlede, bazen anlamı daha iyi belirtmek ve anlama açıklık kazandırmak için, cümlenin içine giren ve cümlenin yapısında herhangi bir değişiklik yapmayan kelime grubu veya cümle yapısında dil birlikleri yer alır. Açıklama veya ek bilgi vermek amacıyla cümleye giren bu dil birliklerine “ara söz” veya “ara cümle” adı verilir. Bunlar cümleden çıkarıldıkları zaman cümlenin anlamında bir eksiklik oluşturmaz, cümlenin yapısında bir eksiklik yaratmaz. İşte yapısında bu tür ara söz veya ara cümle bulunduran cümlelere “ara sözlü (cümleli) cümle” adı verilir. Cümledeki bu ara sözler, açıklama ve ek bilgi ifade eder ve cümlenin ögeleri arasına girer; ancak kendileri bir öge olarak değerlendirilmez. Ara sözler yazıda iki virgül veya iki kısa çizgi arasında yazılır.

Yanıt Açıklaması: Basit cümle; kuruluşunda tek yüklem bulunan, tek yargı bildiren cümledir. Basit cümle de tek bir yargı bulunur, bu yargıyı sonuca bağlayan tek yüklem vardır. Bu yüklemde ya çekimli bir fiildir ya da ek fiil almış isim ya da isim gibi kullanılan bir kelime grubudur. Basit cümle de cümlenin yapısını belirleyen, cümledeki kelimelerin veya kelime gruplarının sayısı değil bunların tek bir yükleme bağlanmış olmalarıdır.Bu duruma uygun cümle sadece B seçeneğinde vardır.

Yanıt Açıklaması: ‘Köşede gazete okuyan ihtiyar cildiye doktoru’ zincirleme isim tamlamasıdır ve öznenin tamamını oluşturur. Sıfatların hepsi doktoru nitelendirmektedir.

Yanıt Açıklaması: Yan cümle, temel cümlenin dışında kalan; ancak temel cümlenin ifade ettiği fikri bir sebebe, bir şart, bir dileğe bağlayan cümledir. Çoğu zaman temel cümleden önce bulunur ve çekimli bir fiille kurulur. Yan cümle de kuruluş bakımından başlı başına bir cümledir. Yan cümlenin esas görevi; temel cümleyi anlam yönünden tamamlamak, açıklamak ve güçlendirmektir. O bakımdan yan cümleler, bir yargı taşısalar da anlam ve kuruluş bakımından daima temel cümleye bağlıdır ve temel cümlenin bir ögesi olarak bulunur. Bu duruma uymayan yek seçenek D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İç içe birleşik cümle, bir cümlenin bir görevle başka bir cümlenin içinde yer almasıyla oluşan birleşik cümledir. Temel cümlenin yüklemi çoklukla duygu ifadesi taşıyan fiillerden oluşur. “Yaptığı kötülükler yanına kalmasın dilerim.”

Yanıt Açıklaması: Bir düşünceyi, bir duyguyu, bir hareketi, bir olayı, bir isteği tam bir hüküm hâlinde ifade eden kelime veya kelime dizisine cümle denir. Başka bir ifadeyle cümle, sözü dinleyende soruya yer bırakmayacak biçimde tam olarak -haber ya da dilek yoluyla- bildiren söz dizisidir.

Yanıt Açıklaması: “Durumdan haberinin olmaması, tek mantıklı sebepti.” cümlesinde “tek mantıklı sebepti” yüklem, “ddurumdan haberinin olmaması” öznedir. Dolayısıyla zarf tümleci bulunmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Atlara su veriyorum . veriyorum : Yüklem (ben) : Gizli özne su : Belirtisiz nesne atlara : Yer tamlayıcısı

Yanıt Açıklaması: B seçeneğinde iki cümle "ama" bağlacı ile bağlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: ‘İptal edilmiş’ yükleminde edilgenlik eki olduğu için cevap "Okuldaki dersim iptal edilmiş" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: “Şimdi efendiler, müsaade buyurursanız, size bir sual sorayım.” cümlesinde “müsaade buyurursanız” ara cümledir.

Yanıt Açıklaması: ‘Tanrı hakkı’ isim tamlaması oluşturduğu için ayrılamaz.

Yanıt Açıklaması: Bazen de sıralanan cümleler arasındaki ilişki, ortak ögelerle değil anlam paralelliği ve anlam sürekliliği ile sağlanır: Üç günlük seyisliği var, kırk yıllık gübre karıştırıyor.

Yanıt açıklaması yok