Uygur Türkçesi

Yanıt Açıklaması: 12 hayvanlı takvime göre beşinci ay olan Luu, ejdarhadır.

Yanıt Açıklaması: "Aşnurak" kelimesinin dilimizdeki karşılığı "önceden, daha önce" dir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: ‘’barayın tiser baç amrakım ‘’ dizesinin bugünkü dile çevrilişi seçenekte yanlış verilmiştir. ‘’Gideyim derse güzel sevgilim ‘’ şeklinde olmalıydı.

Yanıt Açıklaması: ilit- ‘(yanına) almak, götürmek’ < il- ‘iliştirmek’ -(i)t [pekiştirme fonksiyonlu ettirgenlik eki] -mez men [1. tekil kişi olumsuz geniş zaman]

Yanıt Açıklaması: neglük ‘nasıl, niçin’ < ne ‘ne, hangi’ + gü [isimden isim yapım eki] + lük [isimden isim yapım eki] Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Yalnızca E seçeneğindeki tüketi “tam, tamamen, eksiksiz” kelimesinde kalıplaşmış zarf-fiil eki bulunur: tüketi < tüket- “tüketmek” [fiil kökü]  -i [zarf-fiil eki]. Diğer seçeneklerde zarf-fiil eki yoktur.

Yanıt Açıklaması: "Munçulayu" kelimesinin çözümü şu şekildedir: munçulayu ‘bu şekilde’ < bunçalayu < bu ‘işaret zamiri’ +n [zamir n’si] +ça [eşitlikeki] +la- [isimden fiil yapım eki] -(y)u [zarf-fiil eki]. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: "Agulug" kelimesinin çözümlemesi şu şekildedir:agu ‘zehir’ +lug [isimden isim yapım eki; isimleri sıfatlaştırır]. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: İsmi bilinen ilk Türk şairi Aprın Çor Tigin’dir.

Yanıt Açıklaması: aşnura k ‘daha önce, önceden’ < aş- ‘aşmak, geçmek’ -(ı)n [dönüşlülük eki] -u [kalıplaşmış zarf-fiil eki] + ra k [isimden isim yapım eki; karşılaştırma sıfatları yapar veya kök anlamını güçlendirir.] Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: 1. N’KLWK X’LYR MN TNKRYM neglük kalır men teng?rim Ben niçin kalıyorum, haşmetlim? 2. MN YM’ P’R’YYN ‘DKW YVLQ men yime barayın edgü yavlak Ben de gideyim. İyi (de) kötü (de) 3. PWLS’R PYRL’ PWL’LYM TYP bolsar birle bolalım tip olsak, birlikte olalım. ‘‘ diye. 4. YM’ X’NKY ‘WXWL XYLYNCY yime kang?ı ogul kılınçı Ancak babası oğlunun ahlâkı 5. YVL’Q ‘WYCWN SVMZ ‘RTY yavlak üçün sevmez erti kötü olduğu için onu sevmiyordu. 6. ‘WYTRW P’RS’R P’RXYL TYP ötrü barsar bargıl tip Bunun üzerine: ‘‘Gideceksen git’’ diye 7. YRLQ’DY ‘WL ‘WYDWN X’NKY yarlıgkadı ol ödün kang?ı buyurdu. Bu sırada babası 8. X’N ‘WLWŞ PWDWN ‘YXL’YW SYQ kan uluş bodun ıglayu sıkhan ve bütün halk ağlayıp sız

Yanıt Açıklaması: P’LYX ‘WDWX ‘RK’N S’XL’NM’DYN balı k odu g erken sa k lanmadın balık uyanık iken (kişi) beklemediği anda Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: çamla – dava etmek, kıyın- işkence, ceza, asra – terbiye etmek, ig – hastalık, tanuk – şahit anlamındadır.

Yanıt Açıklaması: bar- ‘varmak, gitmek’ –ayın [1.tekil kişi emir eki]

Yanıt Açıklaması: bar ‘var, mevcut’+ça [eşitlik durumu eki] tıd- ‘engellemek’-u u- ‘muktedir olmak’ [yardımcı fiili zarf-fiil eki ile asıl fiile bağlanmış birleşik fiil çekimi] -ma [olumsuzluk eki] -dım [1. tekil kişi belirli geçmiş zaman eki] ıd- ‘göndermek’ < ı- ‘göndermek’ -d [fiilden fiil yapım eki; pekiştirme görevini görür] -ur [geniş zaman eki] -men [1. tekil kişi eki] kat(a)g ‘katı, sert’< kat- ‘katılaşmak; daralmak’ -(a)g [fiilden isim yapım eki] +la- [isimden fiil yapım eki]-n [dönüşlülük eki] -(ı)ng? [2. çoğul kişi emir eki]

Yanıt Açıklaması: eren ‘adamlar’< er ‘adam’ +ninng? [tamlayan durumu eki] öntür- ‘göndermek; uğurlamak’ < ön- ‘dışarı, öne çıkmak’ -tür [ettirgenlik eki] -di [1. tekil kişi belirli geçmiş zaman eki]

Yanıt Açıklaması: tapla- ‘uygun bulmak’ < tap ‘uygun, yerinde’ +la- [isimden fiil yapım eki] -ma [olumsuzluk eki] -dı [3. tekil kişi belirli geçmiş zaman eki] kir- ‘girmek’ -miş [geçmiş zaman eylem sıfatı] -(i)g [belirtme durumu eki] ötüg ‘rica, istek’ < öt- ‘geçmek, arz etmek’ -(ü)g [fiilden isim yapım eki] bir ‘vermek’ -ü u- ‘muktedir olmak’ [yardımcı fiili zarf-fiil eki ile asıl fiile bağlanmış birleşik fiil çekimi] -ma [olumsuzluk eki] -dı [3. tekil kişi belirli geçmiş zaman eki] odug ‘uyanık’ < *od- ‘uyanık olmak’ -(u)g [fiilden isim yapım eki] Yukarıdaki bilgilerden yola çıkılırsa doğru cevabın D şıkkı olduğu anlaşılacaktır.

Yanıt Açıklaması: Yalnızca E seçeneğinde isimden isim yapma eki bulunmaktadır. Kelimenin doğru çözümü şöyledir: bulunçusuz ‘bulunmaz, ender’ < bul- ‘bulmak, ele geçirmek’ -(u)n [dönüşlülük eki] –ç [fiilden isim yapım eki] +çu [isimden isim yapım eki] + suz [isimden isim yapım eki: yokluk sıfatları üretir]

Yanıt Açıklaması: Metinde geçen C seçeneğinde geçen kelime ḳ ıl- ‘yapmak’ –mış+ [sıfat-fiil eki] +ı [3. tekil kişi iyelik eki] +n [belirtme durumu eki] şeklinde çözümlenir. Seçeneklerdeki kelimelerden yalnızca C seçeneğindekinde sıfat-fiil eki bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Cümlede geçen “amtı” kelimesi “şimdi” anlamında bir zarftır.