Final Sınavı - Orhon Türkçesi

Soru 1:

Orhun Türkçesinde, sözcük içinde ve sonunda, aşağıdaki seslerden hangisi arasında nöbetleşme olur?

A) k-g B) ŋ-ń C) ŋ-g D) b-v E) ç-c

Soru 2:

I. -sık eki gelecek zaman sıfat-fiili ekidir. II. +(ı)? eki 2. tekil kişi iyelik ekidir. III. +(ı)n eki ilgi durumu ekidir. türük [bodun ti]rip il tutsıkıgı?ın bunta urtum cümlesindeki “tutsıkıgı?ın” sözcüğü ile ilgili yukarıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur?

A) I, III B) III C) I, II D) I, II, III E) II, III

Soru 3:

Ben özüm tabgaç iline kılıntım Ben kendim Çin memleketinde .... . Cümlesinde boşluğu aşağıdakilerden hangisi uygun şekilde tamamlar.

A) Kılındım B) Yazıldım C) Katıldım D) Gittim E) Doğdum

Soru 4:

“Yeti yüz kişig uduzugma ulugı şad erti aygıl tidi.” ifadesinde sıfat-fiil eki almış sözcük hangisidir?

A) kişig B) uduzugma C) şad D) aygıl E) tidi

Soru 5:

Bilge Kağan Yazıtının doğu yüzünde geçen "taşra tonsuz yabız" sözcüklerindeki ekler aşağıdaki seçeneklerden hangisinde sırasıyla ve doğru olarak verilmiştir?

A) Aitlik eki / zarf-fiil eki B) Yön gösterme eki / yokluk eki C) Bulunma durum eki / yönelme durum eki D) 3. tekil kişi emir eki / 1. tekil kişi geçmiş zaman eki E) İsimden isim yapım eki / isimden isim yapım eki

Soru 6:

I. kıtan II. tatabı III. köl tigin IV. tabgaç V. kadırkan yış VI. törüg Yukarıdaki ifadelerden hangileri Bilge Kağan Yazıtı’nda geçen özel adlardandır?

A) I, II, III, IV B) II, III, IV, V, VI C) I, II, III, IV, V D) III, IV, V, VI E) IV, V, VI

Soru 7:

Aşağıdaki yıllardan hangisinde ipek ticareti konusunda bilinen ilk Türk heyeti, İstanbul’a ulaşmıştı r?

A) 573 B) 563 C) 583 D) 566 E) 580

Soru 8:

ini “erkek kardeş” +si ifadesinde, aşağıdaki eklerden hangisi kullanılmıştır?

A) İsim çekim eki B) Zarf-fiil C) İsimden fiil yapım eki D) İsimden isim yapım eki E) 3. tekil kişi iyelik eki

Soru 9:

Yönelme durumu çoğunlukla hangi ek ile yapılır?

A) +kA B) +(X)g C) +nIŋ D) +lI E) +dA

Soru 10:

-(X)gmA -tAçI -(X)r / -Ar -mAz -DUk geniş zaman sıfat-fiil eki “yapar, eder” anlamı katar sıfat-fiil eki, ulandığı eyleme “yapan, eden” anlamı verir sıfat-fiil eki, geçmiş zaman eylem sıfatı yapar. Ayrıca ulandığı sözcük, cümle içerisinde eylem adı olarak görev görür gelecek zaman sıfat-fiil eki, eylem sıfatı yapar ve eylemi yapanı gösterir sıfat-fiil eki, geniş zaman sıfat-fiili ekinin olumsuzudur Yukarıda bazı ekler ve açıklamaları verilmiştir. Buna göre aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğrudur?

A) [I-a], [2-b], [3-c], [4-d], [5-e] B) [I-a], [2-c], [3-d], [4-e], [5-d] C) [I-b], [2-c], [3-a], [4-d], [5-e] D) [I-c], [2-a], [3-e], [4-b], [5-d] E) [I-b], [2-d], [3-e], [4-a], [5-c]

Soru 11:

Türklerin I. Türk Kağanlığı ile siyasi bir güç olarak ortaya çıkışları kaçıncı yüzyılda gerçekleşir?

A) IV. B) V. C) VI. D) VII. E) VIII.

Soru 12:

Orhun (Köktürk, Türk-runik) alfabesi, Türkçenin yazımı için Türkler tarafından kullanılmış, bugüne kadar bilinen, ilk alfabedir. Bugün özellikle Batıdaki türkologlarca bu alfabeye “Türk-runik alfabesi” veya “runik” denmesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Orhun yazıtları olan Köl Tigin ve Bilge Kağan yazıtlarında 38 harf vardır. Bu harflerin 4’ü ünlüdür. B) Ünlü işaretlerinin her biri iki farklı ünlüyü gösterir. C) Orhun alfabesinde 7 ünsüzde artlık-önlük (kalınlık-incelik) ayrımı yapılmamıştır. D) Orhun alfabesinde çift ünsüz işaretleri için 3 harf kullanılmıştır. E) Harflerin runik adı verilen eski İskandinavkitabelerinin yazımında kullanılan harflere benzemesidir.

Soru 13:

Aşağıdakilerden hangisi sıfat fiillerin özelliklerinden değildir?

A) -(X)r /-Ar geniş zaman sıfat-fiil eki “yapar, eder” anlamı katar: B) -(X)gmA sıfat-fiil eki, ulandığı eyleme “yapan, eden” anlamı verir C) -(I)glI sıfat-fiil eki eylemi yapanı ifade eder. D) -DUk sıfat-fiil eki, geçmiş zaman eylem sıfatı yapar. E) -(X)p fiil sıfatı, asıl eylemden önce işlenmiş bir eylemi gösterir.

Soru 14:

"ölteçi bodunug tirgürü" ifadesiyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) +(u)g belirtme durumu ekidir. B) öl- “ölmek” anlamına gelmektedir. C) –teçi gelecek zaman sıfat-fiil ekidir. D) tir- “yaşamak” anlamına gelmektedir. E) –gür edilgenlik ekidir.

Soru 15:

Türk dilinde fiil zaman ve kip çekimleri kişi eklerinin geliş şekillerine göre kaç kategoride toplanır?

A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1

Soru 16:

Hangi sıfat-fiil eki, eylem adları yapar?

A) -mIş B) -tAçI C) -sIk D) -gU E) -gUçI

Soru 17:

“Ol sabıg eşidip tün udısıkım kelmedi küntüz olursıkım kelmedi.” ifadesinin Türkiye Türkçesindeki tam ve doğru karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bu sözü işitip gece uyuyacağım gelmedi, gündüz oturacağım gelmedi. B) Bu sözü işitenlerin gece uyuyacağı gelmedi, gündüz oturacağı gelmedi. C) Bu sözü işitenler gece uyumayacak, gündüz oturmayacak. D) Bu düşünceleri duyanlar gece uyuyacağım gelmedi, gündüz oturacağım gelmedi, dedi. E) Olacak sözünü işitip gece uyumadık, gündüz oturmadık.

Soru 18:

I. “Sab” söz demektedir. II. Cümlenin eylemi şimdiki zaman 2. teklik kişi çekimindedir. III.”Sabımın” sözcüğündeki +(ı)n belirtme durumu ekidir. “sabımın tüketi eşidgil” ifadesi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I, III E) II, III

Soru 19:

Aşağıdaki sayıların hangisi Kök Türkçede üç yegirmişeklinde ifade edilir?

A) 23 B) 3 C) 223 D) 320 E) 13

Soru 20:

Bilgesi çabışı ben ök ertim Danışmanı ve ................. bizzat ben idim. Cümlesindeki boşluğu aşağıdakilerden hangisi uygun şekilde gelir?

A) Elçisi B) Sahibi C) Milleti D) Kumandanı E) Kölesi