Final Sınavı - Orhon Türkçesi

Soru 1:

"Semiz buka toruk buka" cümlesinde geçen toruk sözcüğündeki ekler aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

A) 3.tekil kişi iyelik eki B) Geniş zaman sıfat fiil eki C) Zarf fiil eki D) Fiilden isim yapım eki E) 2.tekil kişi emir kipi

Soru 2:

Aşağıdakilerden hangisinde ismin Araç Durum eki kullanılmıştır?

A) oguz+garusütaşıkdımız B) taş+rayorıyur tiyin kü eşidip C) ok+unurdı D) köŋl+üŋ+çeuduz E) il+tebuŋ yok

Soru 3:

Orhun türkçesine göre "kln-" ne demektir?

A) “yaratlmak” < kl- “klmak, yaratmak” -()n [edilgenlik eki] B) “yoketmek” < kl- “klmak, yoketmek” -()n [edilgenlik eki] C) “yokolmak” < kl- “klmak, yokolmak” -()n [edilgenlik eki] D) hepsi E) hiçbiri

Soru 4:

Orhun Türkçesi metinlerinde geçen "kod-" sözcüğünün Türkiye Türkçesi anlamı hangisidir?

A) Bırakmak B) Koşmak C) Tabi olmak D) Kovalamak E) Ayrılmak

Soru 5:

I. Geniş ve şimdiki zaman II. -mIş ekli geçmiş zaman III. —DI ekli geçmiş zaman IV. -DAçI ekli gelecek zaman V. -çI ekli gelecek zaman Yukarıdaki fiil zaman ve kiplerinden hangileri ile çekimlenme kişi zamirleri kullanılarak yapılmaktadır?

A) I, II, III, IV, V B) I, II, IV, V C) II, III, IV, V D) IV, V E) I, II, IV

Soru 6:

Aşağıdakilerden hangisi bir dilin çıkış noktası ya da tanıklayamadığımız dönemlerindeki araştırılmasına ilişkin metotlar arasında yer almaz?

A) Rekonstrüksiyon B) İlgili dili konuşanlarlar yapılan çalışmalar C) Dilin iç faktörleri D) Halkın ritüel ve dini uygulamalarını incelemek E) Dilin akışı içindeki karakteristikleri belirlemek

Soru 7:

"ol(u)r(u)p(a)n türü?k [b]od(u)n(ı)? ilin törüsin tuta birm(i)ş iti birm(i)ş" Bilge Kağan Yazıtının doğu yüzünde geçen yukarıdaki cümlenin tam ve doğru karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tahta oturarak Türk milletinin ülkesine devletine hakim olmuş (ve) düzenlemiş. B) Tahta oturarak Türk milletinin ülkesine hakim olmuş (ve) düzenlemiş. C) Tahta oturarak Türk milletinin devletine hakim olmuş (ve) düzenlemiş. D) Tahta oturarak Türk milletinin ülkesine devletine hakim olmuş. E) Tahta oturarak Türk milletinin ülkesine devletine hakim olmuş (ve) korumuş.

Soru 8:

Aşağıdakilerden hangisi birleşik zamanlı fiil çekimlerinden değildir?

A) Geçmiş zamanın hikayesi B) Geniş zamanın rivayeti C) Gerçekleşmeyen geçmiş zaman D) Belirsiz geçmiş zamanın hikayesi E) Belirsiz geçmiş zamanın rivayeti

Soru 9:

Hangisi nesne durumunda işaret zamirlerindendir?

A) anın T2 B) bunı KT G10 C) aŋaru T 20 D) anta KT G7 E) aŋar KT G11

Soru 10:

“eki ülügi atlıg erti bir ülügi yadag erti” ifadesindeki “yadag” kelimesinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) yasak B) yaylı C) yaya D) adak E) yatak

Soru 11:

Aşağıdakilerden hangisi sürekli geçmiş zamanı tanımlamaktadır?

A) Geniş-şimdiki zaman ekleri ve er- yardımcı fiili üzerine belirli geçmiş zaman eki -DI getirilerek yapılır. B) Geniş-şimdiki zaman eylem sıfatları ve er- yardımcı fiili üzerine, belirsiz geçmiş zaman eki –mIş getirilerek yapılır. C) -mIş ekli anlatılan geçmiş zaman eki üzerine er- yardımcı fiili getirilerek yapılır. D) -tAçI ekli gelecek zaman eylem sıfatı üzerine er- yardımcı fiilinin belirli geçmiş zaman eki getirilerek yapılır. E) Bu geçmiş zaman, anlatanın görmediği eylemler için kullanılır.

Soru 12:

Aşağıdaki dillerden hangisi yapı bakımından diğerlerinden farklıdır?

A) Tibetçe B) Baskça C) Vietnamca D) Çince E) Korece

Soru 13:

Orhun Türkçesinde azu ‘veya, yoksa, yahut’, takı ‘ve, dahi’, ulayu ‘ve’, yeme ‘ve, dahi, … da’, yan cümle bağlacı olarak tiyin ‘diye, için’ ve tip ‘diye’ sözleri kullanılarak yapılan cümledeki görevine ne ad verilmektedir?

A) Zamir B) Sıfat C) Zarf D) Bağlaç E) Sontakı

Soru 14:

"tabgaç bodun sabı süçig agısi yimşak ermiş" ifadesinde "sabı süçig" sözcüklerindeki ekler aşağıdakilerden hangisinde sırayla ve doğru olarak verilmiştir?

A) Zarf-fiil eki / isimden fiil yapım eki B) Araç durumu eki / isimden isim yapım eki C) 3. tekil şahıs iyelik eki / yönelme durum eki D) Ettirgenlik eki / geniş zamanın rivayeti E) Aitlik eki / bulunma-çıkma durum eki

Soru 15:

Orhun (Köktürk) harfli metinler için aşağıdaki cümlelerden hangisi söylenemez?

A) Köktürk harfli ilk yazıt Çoyren yazıtıdır. B) Köktürk yazıtları I. Köktürk Kağanlığı (552-630) döneminde dikilmiştir. C) Uygur yazıtları, 745’te II. Köktürk Kağanlığı tamamıyla yıkılıp onun yerine 840’a kadar devam eden I. Uygur Kağanlığı döneminden kalan Köktürk harfli metinlerdir. D) Doğu Türkistan yazmaları, Köktürk harfli yazmaların bu adla anılmasının sebebi Doğu Türkistan’ın çeşitli bölgelerinde bulunmasından dolayıdır. Bu yazmalar içinde hacim bakımından en önemlisi Irk Bitig’dir. E) Yenisey yazıtları, Yenisey ırmağının yukarı taraflarında bugün Rusya’nın Hakas otonom bölgesinde, Köktürk Kağanlığı yıkıldıktan sonra buralara hâkim olan bazı Köktürk liderleri tarafından diktirilmiş olduğu sanılan irili ufaklı mezar taşlarıdır.

Soru 16:

I. kuz II. yırıya III. böri IV. ö?re V. birdin Yukarıdaki sözcüklerden hangileri Orhun Türkçesindeki yön adlarındandır?

A) I, II, III, IV, V B) I, II, IV, V C) II, III, IV, V D) IV, V E) I, II, IV

Soru 17:

Aşağıdaki eklerin hangisi “ulandığı söze küçültme ve sevgi anlamı katan” bir ektir?

A) +(X)ç B) +çI C) +daş D) +dem E) +gU

Soru 18:

Aşağıdakilerden hangisinde ettirgen çatı eki bulunmaz ?

A) taşık- B) basık- C) artat- D) altız- E) tüşür-

Soru 19:

Tutsak edilen Türkleri kurtarmaya çalışan İlteriş aşağıdakilerden hangisiyle savaşmamıştır ?

A) Türgişler B) Sogdlar C) Oğuzlar D) Kıtanlar E) Çinliler

Soru 20:

Resimdeki kitabe Orhun Abidelerinin hangi cephesi olabilir?

A) Doğu Cephesi B) Batı Cephesi C) Güney Cephesi D) Kuzey Cephesi E) hiçbirisi