Final Sınavı - Orhon Türkçesi

Soru 1:

“ok+un urdı” biçimindeki ifadenin Türkiye Türkçesindeki karşılığı nedir?

A) oku vurdu B) okla vurdu C) oktan vurdu D) okçu vurdu E) okunu vurdu

Soru 2:

Köktürk (Orhun) harfli metinlerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Talas Yazıtlarında satırlar yukarıdan aşağıya ve sağdan soladır B) Yenisey Yazıtları, Yenisey ırmağının yukarı taraflarında bugün Rusya'nın Hakas otonom bölgesindeki, irili ufaklı mezar taşlarıdır C) Köktürk Yazıtları I. Köktürk Kağanlığı döneminde dikilmiştir. D) Uygur Yazıtları, runik harfli metinlerdir. E) Köktürk harfli ilk yazıt, Çoyren Yazıtıdır.

Soru 3:

Aşağıdakilerden hangisi Orhun Türkçesindeki kişi zamirlerini ifade etmektedir?

A) Men B) Ol C) Küntüz D) Yegdi E) Neŋ

Soru 4:

Aşağıdakilerden hangisinde zaman zarfı kullanılmıştır?

A) öŋdün kagangaru sü yorılım B) bança yagutır ermiş C) ança kazganmış ança etmiş ilimiz törümiz erti D) bunça kazganıp E) ol yıl küzünilgerü yorıdım

Soru 5:

Orhun türkçesine göre "üze" ne demektir?

A) “yukar, yukarda” B) "aşağı" C) "aşağı-aşağıda" D) hepsi E) hiçbiri

Soru 6:

"k(e)y(i)k yiyü t(a)b(ı)şg(a)n y(e)yü ol(u)rur (e)rt(i)m(i)z bod(u)n bog(u)zi to͡k (e)rti y(a)g(ı)m(ı)z t(e)gre oçu͡k t(e)g (e)rti biz aş (e)g (e)rt(i)m(i)z (a)nça ͡ ol(u)r(u)r (e)rkli og(u)zd(u)n͡t(a)n kür(e)g k(e)lti" TONYUKUK YAZITI (GÜNEY YÜZÜ 8-15) Yukarıdaki metnin tam çözümlemesi nedir?

A) yoğun olursa (onu) kırmak zor imiş.Doğuda Kıtay’dan, güneyde Çin’den,batıda batıdan, kuzeyde Oğuz’dan(gelecek) iki üç bin askerimiz var mıne?” Öylece arz ettim. B) Yaban hayvanı yiyerek, tavşanyiyerek yaşar idik. Halkın boğazı tokidi. Düşmanımız çepeçevre ocak gibiidi, biz (ortadaki) aş gibi idik. Öyleceoturur iken Oğuzdan kaçak geldi. C) Yaban hayvanı yiyerek, tavşanyiyerek yaşar idik. Halkın boğazı tokidi. öldürecektir, derim. Türk Sir halkıyerinde asla ilerlemesin. Elimizdengelirse tümüyle yok edelim, D) ilerliyormuş, kağanı alp imiş, sözcüsübilge imiş. O iki kişi var oldukça seni(sizi) (ve) Çinlileri öldürecek, derim;Doğuda Kıtay’ı öldürecek, derim;beni (bizi) Oğuz’u E) Kaçağın sözü şöyle: Tokuz Oğuzhalkı üzerine kağan tahta oturdu”der. (Bu kağan) Çin’e General Ku’yugöndermiş, Kıtay’a Tongra Eşim’igöndermiş. (Bunlarla) şöyle haber(söz) göndermiş: “Azıcık Türk halkı

Soru 7:

"iş(i)g küç(ü)g birm(i)ş" ifadesinde " birm(i)ş" sözcüğünde aşağıdaki eklerden hangisi kullanılmıştır?

A) Zarf-fiil eki B) Fiilden isim yapım eki C) Bulunma-çıkma durum eki D) Belirtme durum eki E) 3. tekil kişi belirsiz geçmiş zaman eki

Soru 8:

"Yogun bolsar üzgülük alpermiş" Yukarıdaki cümlenin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) yoğun olursa üzüntüsünü alırmış B) yoğun olsa üzgünlük artarmış C) yoğun olursa (onu) kırmak zor imiş D) yoğun olsa vakti az imiş. E) yorgun olsa kırarmış

Soru 9:

“To?kuz oguz begleri bodunı bu sabımin edgüti eşid katıgdı tı?la” ifadesinin türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dokuz Oğuz beyleri ve halkı, bu sözlerimi iyice işit (ve) sağlamca dinle. B) Dokuz Oğuz beyleri ve halkı, Onca halkı hep düzene soktum. C) Dokuz Oğuz beyleri ve halkı, kağanın sözünü dinlemeden her yere gittin. D) Dokuz Oğuz beyleri ve halkı, dinlemeden o yere doğru gittin. E) Dokuz Oğuz beyleri ve halkı, dinleyin, yoksul fakir halkı hep derleyip topladım.

Soru 10:

Fuad Köprülü Harezm Türkçesi dönemi'ni hangi yüz yıllar arası olarak değerlendirmiştir?

A) XIII.-XIV. B) XIV-XV C) XII.-XIII. D) XI. - XIV E) XIII.-XVII.

Soru 11:

“Türk bodun tabgaçka körür erti.” Cümlesindeki yüklemin aldığı ekler aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla ve doğru olarak verilmiştir?

A) Üçüncü tekil kişi, geniş zamanın rivayeti B) Üçüncü tekil kişi, geniş zamanın hikâyesi C) Ettirgenlik eki, üçüncü tekil kişi belirli geçmiş zaman D) Ettirgenlik eki, geniş zaman E) Ettirgenlik eki, birinci tekil kişi belirli geçmiş zaman

Soru 12:

Aşağıdakilerden hangisi Türk dilinde fiil zaman ve kip çekimleri kişi eklerinin geliş şekillerine göre belirlenen kişi zamirlerinin kullanıldığı fiil çekimlerinden birinci kişi çoğul çekimi hangisidir?

A) Men B) Sen C) Siz D) Biz E) Ø / Ø+ol

Soru 13:

Kaynaklar, Türk adının ilk kez, Pomponius Mela'nın yazdığı eserde geçmiş olabileceğini belirtirler. Mela'nın eserinde Türk varlığına kanıt olarak aşağıdakilerden gösterilmiştir?

A) Azak Denizi'nin kuzeyindeki ormanlık bölgenin Turcae olarak anılması B) İlk Türk Devleti'ni Köktürklerin kurmuş olmaları C) I. Köktürk Kağanlığı'nı oluşturan boyların 450'li yıllardan itibaren Moğolistan'da Altay Dağlarının güney eteklerini yurt edinmeleri D) Köktürklerin lideri Bumın Kağan'ın Çin ile resmi ilişkilere girmesi E) Çin yazılı kaynaklarında geçen Köktürk'lerle ilgili bilgiler

Soru 14:

Köktürkçede aşağıdaki sayıların hangisi bir yegirmi şeklinde ifade edilir?

A) 11 B) 17 C) 15 D) 28 E) 31

Soru 15:

Orhun türkçesine göre "apa" ne demektir?

A) “”ata, ecdat” +m [1. tekil kiúi iyelik eki] B) “”biricik, ” +m [1. tekil kiúi iyelik eki] C) “”düşman, savaş” +m [1. tekil kiúi iyelik eki] D) hepsi E) hiçbiri

Soru 16:

Toruk sözcüğünün anlamı nedir?

A) Torun B) Turan C) Zayıf, cılız D) Lider E) Güçlü, kuvvetli

Soru 17:

Yenisey yazıtları, ilk olarak kim tarafından nerede bulunmuştur?

A) M. Yadrintsev - Orhun ırmağı kenarında B) F. Klementz - Tola ırmağı kenarında C) Heikel - Orhun ırmağı kenarında D) Strahlenberg ve Messerschmidt, Yenisey nehrinin yukarı mecrasında E) A. von Le Coq - Doğu Türkistan

Soru 18:

Aşağıdakilerden hangisi Yenisey yazıtlarını ilk olarak bulan iki isimi göstermektedir?

A) Strahlenberg ve Messerschmidt B) Milesco ve Messerschmidt C) Spasskiy ve Castrén D) Alyılmaz ve Battulga E) Donner ve Radloff

Soru 19:

Hangisi Orhun Türkçesinde bağlaç değildir?

A) azu: B) ança C) takı: D) ulayu: E) yeme

Soru 20:

Aşağıdakilerden hangisi “te?ride bol” sözcüğünün çözümlemesidir?

A) [1. tekil kişi iyelik eki] + [belirtme durumu eki] B) [çokluk eki] + [1. tekil kişi iyelik eki] C) [1. tekil kişi iyelik eki] + [belirtme durumu eki] D) [fiilden isim yapım eki] +e [isimden fiil yapım eki] E) [bulunma-çıkma durumu eki] – [geçmiş zaman sıfat-fiil eki]