Orhon Türkçesi

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Taspar, Budizm’e olan eğiliminden ötürü Nirvanasutra’yı Çinceden Türkçeye çevirtmiştir.

Yanıt Açıklaması: Uzak Geçmiş Zaman mIş ekli anlatılan geçmiş zaman eki üzerine er- yardımcı fiili getirilerek yapılır: 1. -mIş erti (belirsiz geçmiş zamanın hikâyesi) ol ödke kul kullug kü? kü?lüg bol-mış er-ti “O zamanda köleler köle sahibi, cariyeler hizmetçi sahibi olmuş idi” BK D18

Yanıt Açıklaması: ög “anne” +(ü)m [1. tekil kii iyelik eki]

Yanıt Açıklaması: tiril- “toplanmak” < tir- “toplamak” –(i)l [edilgenlik eki] –(i)p [zarf-fiil eki] tag “dağ” +da [bulunma durumu eki] +kı [aidiyet eki] küç “güç, kuvvet” +(ü)g [belirtme durumu eki] iş “iş” +(i)g [belirtme durumu eki] süle- “ordu sevk etmek, asker göndermek” sü “ordu, asker”, +le [isimden fiil yapım eki] –p [zarf-fiil eki]

Yanıt Açıklaması: Uzak Geçmiş Zaman mIş ekli anlatılan geçmiş zaman eki üzerine er- yardımcı fiili getirilerek yapılır: 1. -mIş erti (belirsiz geçmiş zamanın hikâyesi) ol ödke kul kullug küŋ küŋlüg bol-mış er-ti “O zamanda köleler köle sahibi, cariyeler hizmetçi sahibi olmuş idi” BK D18 katun yok bol-mış er-ti anı yoglatayın tedi “Hatun vefat etmişti, onun cenaze törenini yaptırayım, dedi” BK D18 türük bodun atı yok bolu bar-mış er-ti “Türk halkının adı yok olup gitmiş idi” Ongin ön 3

Yanıt Açıklaması: er “adam, erkek” +(i)n [araç durumu eki] taşık- “dışarı çıkmak, baş kaldırmak” < taş “dış, dışarı” +(ı)k [isimden fiil yapım eki] –mış [3. tekil kişi belirsiz geçmiş zaman eki] taş “dış, dışarı” +ra [yön gösterme eki] yorı- “yürümek” –(y)ur [3. tekil kişi geniş zaman eki] ti- “demek, söylemek” –yin [zarf-fiil eki] balık “şehir” +da [bulunma durumu eki] +kı [aidiyet eki] tagık- “dağa çıkmak” < tag “dağ” +(ı)k [isimden fiil yapım eki] –mış [3. tekil kişi belirsiz geçmiş zaman eki] tag “dağ” +da [bulunma durumu eki] +kı [aidiyet eki] in- “inmek” –miş [3.tekil kişi belirsiz geçmiş zaman] tiril- “toplanmak” < tir- “toplamak” –(i)l [edilgenlik eki] –(i)p [zarf-fiil eki] Bu bilgiler doğrultusunda bakıldığı zaman doğru cevabın E şıkkı olduğu anlaşılacaktır.

Yanıt Açıklaması: kel- ve kal- tasvirî fiilleri, asıl eylemin sürüp gittiğini anlatır.Doğru cevap ''E'' şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: -gAlI zarf-fiil eki, asıl eylemin başlangıcını ve eylemin amacını ifade eder. Günümüz Türkçesindeki –AlI eki, bu ekten gelişmiştir.Doğru cevap ''B'' şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Orhun Türkçesinde pekiştirme edatı ok/ökile yapılır. ok/ökedatı ile bir zamir, bir zarf ya da bir eylem pekiştirilir.

Yanıt Açıklaması: sözleş- “anlaşmak” < sözle- “konuşmak” –ş [işteşlik eki] –dimiz [1. çoğul kişi belirli geçmiş zaman eki] ka? “baba” +(ı)mız [1. çoğul kişi iyelik eki] eçi “amca” +miz [1. çoğul kişi iyelik eki] Bu çözümlemeler doğrultusunda doğru cevabın C şıkkı olduğu anlaşılacaktır.