Final Sınavı - Orhon Türkçesi

Soru 1:

I. -DUk II. -mIş III.-tAçI IV. -gU V. -(X)pAn Yukarıdaki eklerin hangileri Orhun Türkçesindeki sıfat-fill eklerindendir?

A) IV, V B) I, II, IV, V C) I, II, IV D) II, III, IV, V E) I, II, III, IV

Soru 2:

Eski Türk “runik” yazısını çözümleyen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gabelentz B) Guzev C) Klyaştornıy D) Radloff E) Thomsen

Soru 3:

'Bunça yeme tirigi kün boltaçı erti ölügi yurtda yolta yatu kaltaçı ertigiz.' Yukarıdaki cümlede nasıl bir anlam vardır?

A) Tezlik B) Kesinlik C) Tamamlanmışlık D) Sürerlik E) Çaba

Soru 4:

Aşağıdaki sıfat-fiil eklerinin hangisi Türkiye Türkçesindeki –AcAK sıfat-fiil eki ile aynı anlama gelmektedir?

A) -sIk B) –gAlI C) -(X)p D) –mIş E) -(X)gmA

Soru 5:

Aşağıdaki ifadelerin hangisinde Geniş Zaman ve Şimdiki Zamanın 3.Tekil kişi çekimi kullanılmıştır?

A) Sebinür B) Barırmen C) Kazganur men D) Tezer E) Bilir siz

Soru 6:

“kişi oglınta üze eçüm apam bumın kagan iştemi kagan olurmış.” ifadesinin Türkiye Türkçesindeki tam ve doğru karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) İnsanoğlu üzerinde büyük dedem Bumin Kağan, İştemi Kağan tahta oturmuş. B) İnsanoğlunun üzerine atam dedem Bumin Kağan, İştemi Kağan tahta oturmuş. C) İnsanoğlu atam dedem Bumin Kağan, İştemi Kağan ile savaşlar yapmış. D) İnsanoğlu üzerindekileri ataları Bumin Kağan, İştemi Kağan’ın olmasını istemiştir. E) İnsan oğullarının atam dedem Bumin Kağan, İştemi Kağan’ın yaptığı işlerden daha üstün işler beklemiş.

Soru 7:

Aşağıdakilerden hangisinde “zarf-fiil eki” kullanılmıştır?

A) çabışi B) boluyın C) kuzin D) kışayın E) ança

Soru 8:

k(e)lti bod(u)n(u)g ig(i)d(e)y(i)n tiy(i)n yr()g(a)ru [o]g(u)z bod(u)n t(a)pa ilg(e)rü k˭t(a)ĥ t(a)t(a)b bod(u)n t(a)pa bir(i)gerü t(a)bg(a)ç t(a)pa (e)ki y(e)g(i)rmi sül(e)d(i)m süĬ(ü)ľd(ü)m (a)n˭ta kisre t(e)Ĭri y(a)rl()k(a)du˭k üç(ü)n k˭uut(u)m ül(ü)g(ü)m b(a)r üçün ölt(e)çi bod(u)n(u)g t[irg](ü)rü ig(i)tt(i)m y(a)l(a)Ĭ bod(u)n(u)g tonl(u)g k˭lt()m çg(a)ĥ bod(u)n(u)g b(a)y kl˭t()m Metnin çevirisi hangisidir?

A) geldi. Halk besleyip doyuraym diyekuzeyde O÷uz halkna do÷ru, do÷udaKtay (ve) Tatab halkna do÷ru,güneyde Çin’e do÷ru on iki (kez)sefer ettim, savaútm. Ondan sonraTanr (öyle) buyurdu÷u için bahtm(ve) ksmetim oldu÷u için ölecekhalk diriltip doyurdum, çplak halkgiyimli yaptm, fakir halk zenginettim, B) az halk çok yaptm, güçlü devletiolandan, güçlü ka÷an olandan dahaiyi yaptm. Dört taraftaki halk hepkendime tabî ettim, (halkm)düúmansz hâle getirdim, (buhalklarn) hepsi bana ba÷ml oldu.On yedi yaúmda Tangut tarafnado÷ru asker sevk ettim, Tangut halkn bozguna u÷rattm, çocuklarn,kadnlarn, at sürülerini, (ve tüm)varlklarn o zaman aldm. On sekizyaúmda Alt bölge Sogdak(larna) C) do÷ru asker sevk ettim, halkorada bozguna u÷rattm.Çinli Ong Totok elli bin(kiúilik) ordu (ile) geldi. IdukBaú’ta savaútm, o orduyuorada yok ettim. Yirmiyaúmda, Basml Iduk Kut’uakraba kavim idi, “Kervangöndermiyor” diye sefer ettim……………….. ba÷ml kldm,harac ………………… çeviripgetirdim. Yirmi iki yaúmdaÇin D) annem hatunu yücelten (yukarkaldran) Tanr, vatan veren TanrTürk halknn ad san yok olmasndiye beni o Tanr, ka÷an (olarak)tahta oturttu. Zengin (ve) müreffehhalkn üzerine hükümdar olmadm.øçeride aú olmayan, dúarda giyece÷i olmayan kötü durumdaki (bir)halk üzerine hükümdar oldum. Prensiki úad ve kardeúim Költigin ileanlaútk (konuútuk): Babamzn E) “Ka÷anl millet idim, ka÷anm hani?Hangi ka÷ana iúi gücü veriyorum(hizmet ediyorum)?” dermiú. Böyledeyip Çin ka÷anna düúman olmuú,düúman olup kendini düzene sokupörgütlenememiú, yine (Çinlilere)ba÷ml olmuú.(Çin halk) bunca iúigücü vermesini (hizmet etti÷ini) düúünmeden “Türk halkn öldüreyim,neslini yok edeyim” dermiú. Yukarda

Soru 9:

Aşağıdakilerden hangisi tek heceli dillerden biri değildir?

A) Baskça B) Vietnamca C) Eskimoca D) Tibetçe E) Çince

Soru 10:

Hangisinde Eşitlik Durumu (Ekvatif) vardır?

A) Yüzçe erin ilgerü tezip B) Ol yergerü barsar C) Birgerü kün ortusıŋaru D) Okun urdı E) Basmıl yagıdıp ebimerü bardı

Soru 11:

Aşağıdaki fiillerden hangisi 1. tekil kişiye göre çekimlenmiştir?

A) tezer biz B) yok boltı C) içikdiŋ D) yorılım E) tüşeyin

Soru 12:

"temir kapıgka tegi süledim yırıgaru yir bayırk?uu yiri?e tegi süledim" ifadesinde "temir kapıgka" sözcüklerindeki ekler aşağıdakilerden hangisinde sırayla ve doğru olarak verilmiştir?

A) Fiilden isim yapım eki / bulunma-çıkma durum eki B) İsimden isim yapım eki / zarf-fiil eki C) Fiilden isim yapım eki / yönelme durum eki D) Fiilden fiil yapım eki / yönelme durum eki E) İsimden isim yapım eki / bulunma-çıkma durum eki

Soru 13:

Aşağıdaki ifadelerden hangisinde yardımcı fiil içeren bir birleşik fiil yapısı bulunmaktadır?

A) ança olurur erkli oguzduntan küreg kelti B) bödke körügme begler gü yaŋıltaçı siz C) beglik urı ogulin kuul kıltı eşilik kıız ogulin küŋ kıltı D) kaŋ yorıp ilteriş kaganka adrılmaduk yaŋılmaduk E) olurupan türük bodunıŋ ilin törüsin tuta birmiş iti birmiş

Soru 14:

Kol Tigin ve Bilge Kağan yazıtlarında toplam kaç harf vardır?

A) 38 B) 32 C) 29 D) 30 E) 28

Soru 15:

Aşağıdakilerden hangisi Çoyren yazıtı için söylenemez ?

A) Türk dilinin tarihlendirilmiş en eski yazıtıdır. B) VII. yy.'a aittir. C) Mezar taşıdır. D) 6 satırdan ibarettir. E) Orhun yazıtlarının yazıldığı alfabe ile hâkkedilmemiştir.

Soru 16:

Aşağıdakilerden hangisi Orhun Türkçesinin ünsüzleri (konsonları) fonemler boğumlanma yerlerine göre gruplandırıldığında b, m, p hangi ünsüz grubu içerisinde yer alır?

A) Dudak ünsüzleri B) Diş ve diş eti ünsüzleri C) Ön damak ünsüzleri D) Art damak ünsüzleri E) Söz başı ünsüzleri

Soru 17:

Ural-Altay dil ailesi hakkında ilk çalışan kişi olarak gösterilen isim aşağıdakilerden hangisidir?

A) Philipp Johann Tabbert von Strahlenberg B) Daniel Gottlieb Messerschmidt C) Wilhelm Radloff D) Nikolay Mihayloviç Yadrintsev E) Yelizaveta Klements

Soru 18:

W. Schott’un bulduğu Türkçe ve Çuvaşça arasındaki ses denkliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Türkçe /l/ = Çuvaşça /r/, Türkçe /ş/ = Çuvaşça /l/ B) Türkçe /z/ = Çuvaşça /l/, Türkçe /ş/ = Çuvaşça /r/ C) Türkçe /r/ = Çuvaşça /z/, Türkçe /l/ = Çuvaşça /ş/ D) Türkçe /z/ = Çuvaşça /r/, Türkçe /ş/ = Çuvaşça /l/ E) Türkçe /z/ = Çuvaşça /ş/, Türkçe /r/ = Çuvaşça /l/

Soru 19:

Orhun türkçesine göre "bodun" ne demektir?

A) “halk, millet” +()ƾ [ilgi durumu eki] B) “araba” +()ƾ [ilgi durumu eki] C) “ev” +()ƾ [ilgi durumu eki] D) hepsi E) hiçbiri

Soru 20:

"Kağanıma ötündüm" Yukarıdaki cümlenin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kağanıma götürdüm B) Kağanıma arz ettim C) Kağanıma örttüm D) Kağanıma gücendim E) Kağanıma aldım