Final Sınavı - Orhon Türkçesi

Soru 1:

Aşağıdakilerden hangisinde 2.tekil kişi Emir kipi çekimi kullanılmıştır?

A) Eşid B) Barzun C) Yorılım D) Biliŋ E) Tüşeyin

Soru 2:

Bilge Kağan Anıtında geçen "bir tümen artukı yeti bi?" ifadesinin karşılığı hangi sayıdır?

A) 17 B) 7010 C) 10007 D) 17000 E) 70000

Soru 3:

Aşağıdakilerden hangisi Altay dil birliğine çok sonradan dahil edilmiş tir?

A) Japonca B) Tibetçe C) Moğolca D) Çuvaşça E) Yakutça

Soru 4:

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf-fiil eki vardır?

A) teŋri teg teŋride bolmış B) tokuz oguz begleri bodunı bu sabımin edgüti eşid C) ol amtı aŋıg yok D) igidmiş kaganıŋın sabın almatın yir sayu bardıg E) birigerü tokuz ersinke tegi süledim

Soru 5:

Tip bağlacı ne anlama gelmektedir?

A) Diye B) Veya C) Dahi D) Ve E) Yoksa

Soru 6:

Köl Tigin ve Bilge Kağan yazıtlarında millî gurur ve heyecanı dile getiren “ tört bulu? kop yagı ermiş sü sülepen tört bulu?dakı bodunug kop almış kop baz kılmış başlıgıg yüküntürmiş tizligig sökürmiş.” Cümlesinin karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) “Yukarıda Türk Tanrısı, Türk kutsal yer su ruhları şöyle yapmışlar: Türk halkı yok olmasın diye, halk olsun diye, babam İlteriş Kağanı ve annem İlbilge Hatunu göğün tepesinden tutup daha yükseklere kaldırmışlar muhakkak ki.”(KT D 11-12; BK D 22). B) “Dört bucak hep düşman imiş. Ordular sevk ederek dört taraftaki halkları hep almış, hep kendisine bağımlı kılmış. Başlılara baş eğdirmiş, dizlilere diz çöktürmüş.” (KD D 2, BK D 13). C) “Ey Türk, Oğuz beyleri ve halkı, işitin: Üstteki gök çökmedikçe, alttaki yer delinmedikçe, Türk milleti, senin devletini ve töreni kim bozabilirdi!” (KD D 22, BK D 18-19). D) “hepsi yedi yüz kişi olmuş, yedi yüz kişi olup” (KT D13, BK D11) E) “kanın su gibi aktı, kemiğin dağ gibi yattı” (KT D24)

Soru 7:

“yergerü” (yere) ve “subı?aru” kelimelerinin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) İlgi eki almış olmaları B) Yön gösterme eki almış olmaları C) İsimden fiil yapma eki almış olmaları D) Belirtme durumu eki almış olmaları E) Eşitlik durumu eki almış olmaları

Soru 8:

Id- “göndermek” < ı- “göndermek” –d sözcüğünde aşağıdaki eklerden hangisi vardır?

A) Fiilden fiil yapım eki, pekiştirme eki B) İsimden isim (sıfat) yapım eki C) İsimden fiil yapım eki D) Fiilden isim yapım eki E) Belirtme durumu eki

Soru 9:

Aşağıdakilerden hangisi Orhun Türkçesinde çokluk (topluluk) eklerinden biri değildir?

A) +lAr B) +(X)m C) +gUn D) +An E) +(X)t

Soru 10:

"teŋri k͡üüç birtü͡k üçün kaŋım kagan süsi böri teg ermiş yagısi k͡ooń teg ermiş" cümlesi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) kaŋ “baba” anlamına gelmektedir. B) +si 3. tekil kişi iyelik ekidir. C) –tük geçmiş zaman sıfat-fiil ekidir. D) sü “komutan” anlamına gelmektedir. E) yagı “düşman” anlamına gelmektedir.

Soru 11:

Aşağıdakilerden hangisi 2. çoğul iyelik ekidir?

A) +(X)m B) +(X)mXz C) +(X)ŋ D) +(X)ŋXz E) +(X)g

Soru 12:

“üze kök te?ri asra yagız yer kılındukta ekin ara kişi oglı kılınmış” cümlesindeki “kılındukta” sözcüğünün aldığı ekler hangi seçenekte verilmiştir?

A) -(ı)n dönüşlülük eki, –dukta zarf-fiil eki B) -(ı)n araç durumu eki, –dukta sıfat-fiil eki C) -(ı)n 2. Tekil kişi iyelik eki, –dukta zarf-fiil eki D) -(ı)n Edilgenlik eki, –dukta sıfat-fiil eki E) -(ı)n Edilgenlik eki, –dukta zarf-fiil eki

Soru 13:

Orhun Türkçesine göre"eki" ne demektir?

A) “iki, 2” +n [araç durumu eki] B) “iki, 3” +n [araç durumu eki] C) “iki, 4” +n [araç durumu eki] D) “iki, 5” +n [araç durumu eki] E) “iki, 6” +n [araç durumu eki]

Soru 14:

“Birle ilteriş kagan boluyın birye tabgaçıg öŋre kıtan͡yıg yırya oguzug üküş ö͡k ölürti “ Yukarıda verilen cümlede yön adlarını ‘Güney, Doğu, Kuzey’ olarak doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Birye- öŋre- Yırya B) Yırya- Birye- öŋre C) Öŋre- Yırya- Birye D) Yırya- Öŋre- Birye E) Birye- Yırya- Öŋre

Soru 15:

Aşağıdakilerden hangisi birden fazla ek almıştır?

A) bilser B) aygıl C) kodup D) atlıg E) taşda

Soru 16:

İştemi Kağan'ın ölümünden sonra Köktürk tahtına aşağıdakilerden hangisi geçmiştir?

A) Bilge Kağan B) Kara Kağan C) Muhan Kağan D) Taspar Kağan E) Tardu Kağan

Soru 17:

Aşağıda verien sözcüklerden hangisi [ettirgenlik eki] – [3. tekil kişi gelecek zaman çekimi ve pekiştirme edatı] ‘nın birleşmesi ile oluşmuştur?

A) Ayguçısı B) Azkıńa C) Seŋünüg D) Birdin E) Ölürtecik

Soru 18:

Aşağıda verilen sözcüklerin hangisinde [isimden isim –sıfat yapım eki] kullanılmıştır?

A) Kişig B) Ayıgması C) Kodup D) Kışayın E) Atlıg

Soru 19:

Aşağıdakilerden hangisi Uygur Yazıtları’dan biridir?

A) Tonyukuk B) Çoyren Yazıtı C) Küli Çor D) Ongin E) Taryat

Soru 20:

Bilge Kağan yazıtında geçen sözcüklerden hangisinin çözümlemesi aşağıda yanlış olarak verilmiştir?

A) törü “töre, yasa” +si [3. tekil kişi iyelik eki] +n [belirtme durumu eki] B) it- “düzenlemek” –i [zarf-fiil eki] C) bir- “kesinlik anlamı katan yardımcı fiil” –miş [3. tekil kişi belirsiz geçmiş zaman] D) başlıg “başlık” < baş “baş” +lıg [isimden isim yapım eki] +(ı)g [belirtme durumu eki] E) baz “bağımlı, tâbi” < ba- “bağlamak” –z [fiilden isim yapım eki]