Final Sınavı - Orhon Türkçesi

Soru 1:

katıgdı sözcüğünün aldığı ekler aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla ve doğru olarak verilmiştir?

A) Fiilden isim yapım eki, belirtme durumu eki B) Fiilden isim yapım eki, ilgi (tamlayan) durumu eki C) Fiilden isim yapım eki, isimden isim -zarf- yapım eki D) İsimden fiil yapım eki, sıfat-fiil eki E) İsimden fiil yapım eki, geçmiş zaman eki

Soru 2:

Orhun türkçesine göre "eçü" ne demektir?

A) “ata dede, ced” +m [1. tekil kiúi iyelik eki] B) “arkadaş dede, ced” +m [1. tekil kiúi iyelik eki] C) “düşman dede, ced” +m [1. tekil kiúi iyelik eki] D) hepsi E) hiçbiri

Soru 3:

“Tabgaç oguz kııtan buçegü kabışsar kaltaçı biz.” ifadesinin Türkiye Türkçesindeki tam ve doğru karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Çin, Oğuz, Kıtaylılar bu üçü savaşırsa çaresiz kalırız. B) Çin, Oğuz, Kıtaylılar bu üçü birleşirse çaresiz kalırız. C) Moğol, Oğuz, Kıtaylılar bu üçü birleşirse çaresiz kalırız. D) Çin, Oğuz, Kıtaylılar bunları birleştirirse çaresiz kalırız. E) Çin, Oğuz, Kıtaylılar bu üçü birleşirse daha çok güçleniriz.

Soru 4:

Hangisi Kişi zamirleri kullanılarak çekimlenen fiil zaman ve kiplerinden olamaz?

A) Geniş ve şimdiki zaman B) -mIş ekli geçmiş zaman C) -DAçI ekli gelecek zaman D) -çI ekli gelecek zaman E) –sIK ekli gelecek zaman

Soru 5:

“ötüken yış olursar be?gü il tuta olurtaçı sen” ifadesinin Türkiye Türkçesindeki tam ve doğru karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ötüken yaylasında oturursan ebedî ülke tutarak oturacaksın. B) Ötüken ormanında kalırsan bey olursun. C) Ötüken yaylasındaki ülkenden ayrılırsan ebedi devlet kuracaksın. D) Ötüken yaylasında her zaman olursan mutlu olacaksın. E) Ötüken dağlarında olursan ebedi bey olursun.

Soru 6:

Aşağıdaki Köl Tigin yazıtının güney yüzünde geçen kelimelerden hangisinin çözümlemesi yanlış verilmiştir?

A) Olur- "oturmak" -tum [1. tekil kişi belirli geçmiş zaman] B) İni(y) "erkek kardeş" +gün [çokluk eki] +üm [1. tekil kişi iyelik eki] C) Sab "söz" +ım [1. tekil kişi iyelik eki] +(ı)n [belirtme durum eki] D) Eşid- "işitmek" -gil [2. çoğul kişi emir kipi] E) Öd "zaman" +ke [yönelme durum eki]

Soru 7:

begli bodunlı “bey ve halk” +g sözcüğünde aşağıdaki eklerden hangisi vardır?

A) Fiilden isim yapım eki B) İsimden isim (sıfat) yapım eki C) İsimden fiil yapım eki D) İkinci tekil şahıs iyelik eki E) Belirtme durumu eki

Soru 8:

“Sü sülepen tört bulu?dakı bodunug kop almış kop baz kılmış.” İfadesindeki altı çizili sözcüğün aldığı ek aşağıdakilerin hangisidir?

A) Belirtme durumu eki B) III. tekil kişi iyelik eki C) Araç durumu eki D) Fiilden isim yapım eki E) İsimden fiil yapım eki

Soru 9:

“Te?ri türük bodun atı küsi yok bolmazun.” İfadesindeki “bolmazun” fiili aşağıdaki fiil çekim eklerinden hangisini almıştır?

A) İkinci tekil kişi emir ekini B) Birinci tekil kişi gelecek zaman ekini C) Üçüncü tekil kişi emir ekini D) Üçüncü tekil kişi geniş zaman ekini E) Birinci tekil kişi geniş zaman ekini

Soru 10:

it- “düzenlemek” –i ifadesinde, aşağıdaki eklerden hangisi kullanılmıştır?

A) Edilgenlik eki B) Yön gösterme eki C) Zarf-fiil eki D) Belirtme durumu eki E) Bulunma-çıkma durumu eki

Soru 11:

“ur(u)gs(ı)r(a)t(a)yın” sözcüğünün çözümlemesi hangi seçenekte doğru verilmiştir?

A) urug (isim kökü)+sıra (isimden fiil yapım eki)-t (ettirgenlik eki)-ayın (1. Tekil kişi emir eki) B) urug (fiil kökü)+sıra (fiilden fiil yapım eki)-t (ettirgenlik eki)-ayın (1. Tekil kişi emir eki) C) urug (isim kökü)+sıra (isimden fiil yapım eki)-t (ettirgenlik eki)-ayın (2. Tekil kişi emir eki) D) urug (fiil kökü)+sıra (isimden fiil yapım eki)-t (ettirgenlik eki)-ayın (I. Tekil kişi emir eki) E) urug (isim kökü)+sıra (isimden fiil yapım eki)-t (ettirgenlik eki)-ayın (I. Tekil kişi geçmiş zaman eki)

Soru 12:

Türk dilinin yazı dili olduktan sonraki dönemleri, aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla ve doğru olarak verilmiştir?

A) İlk Türkçe, Ana Türkçe, Eski Türkçe B) Eski Türkçe, İlk Türkçe, Ana Türkçe C) İlk Türkçe, Eski Türkçe, Yeni Türkçe D) Eski Türkçe, Orta Türkçe, Yeni Türkçe E) Ana Türkçe, Eski Türkçe, Yeni Türkçe

Soru 13:

“teŋri küç birtük üçün kaŋım kagan süsi böri teg ermiş yagısi koń teg ermiş” ifadesinin Türkiye Türkçesindeki tam ve doğru karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Göklerde küçükler olduğu için kağanlar süsü çok severmiş ve yağlı gibi görünürlermiş. B) Tanrı güçlükler verdiği için kanlarını düşmanlara kurt gibi döktürürmüş. C) Tanrı güç verdiği için babam Hakanın askerleri kurt gibi imiş, düşmanları koyun gibi imiş. D) Tanrı güçlü birlikleri sevdiği için kağanlar süslü gibiymiş ve düşmanları çok zayıfmış. E) Tanrı güç verdiği için aynı kandan olan kağanlar kurt gibi hızlı koşarmış.

Soru 14:

Aşağıdaki tasvirî fiillerden hangisi bir işi yapabilme, bir işe gücü yetme, muktedir olma anlamı taşımaktadır?

A) ıd- B) u- C) kal- D) kel- E) bar-

Soru 15:

Türkçenin yazımı için Türkler tarafından kullanılmış, bugüne kadar bilinen, ilk alfabe aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sogd B) Uygur C) Köktürk D) Arap E) Manihey

Soru 16:

Ural-Altay dillerini Çud ve Tatar dilleri olmak üzere iki gruba ayıran bilim adamı, aşağıdakilerden hangisidir?

A) W. Schott B) M. A. Castrén C) P. J. T. von Strahlenberg D) D. G. Messerschmidt E) G. J. Ramstedt

Soru 17:

Türk dilinin tarihinde en erken dönem “Altay Dil Birliği” dönemidir; yani Türk, Moğol, Tunguz, Kore dilleri ve belki Japon dilinin ortak olduğu dönem. Bu ortak dil döneminde mahallî farklılıkların alt gruplar oluşturduğunu varsaymalıyız; yani Korelilerin, Türklerin, Moğolların ve Tunguzların atalarının, bu ortak dil döneminde birbirinden farklı, yani birinden öbürüne farklılıklar gösterebilen ortak dilin (Ana Altayca) varyantlarına (çeşitleme) sahip olduğunu düşünmek zorundayız. Bu dönemde mahallî farklılıkların oluşturduğu ağızlar, dil seviyesinde düşünülmelidir.Yukarıdaki pasaj için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Ortak coğrafyadaki bölgesel dağılımlar, zamanla dilin farklılaşmasına yol açabilir. B) Mahalli farklılıklar dilin ortaklığında belirleyici unsur değildir. C) "Altay Dil Birliği" döneminde, bölgenin tüm halkları aynı ortak dili konuşmaktadır. D) Geçmişte ortak dilin birinden öbürüne farklılık göstermesi, günümüzde halkların ortak dil üzerinden anlaşmasına engel teşkil etmez. E) Korelilerin, Türklerin, Moğolların ve Tunguzların atalarının geçmişte ortak dile sahip olmaları, aynı soydan geldiklerinin kanıtıdır.

Soru 18:

Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde Orhon Türkçesindeki çokluk (topluluk) eklerine örnek bulunmaktadır?

A) Yılpagut B) İlteriş C) Börü D) Alpagu E) Kunçuy

Soru 19:

Hangisi karşılaştırmalı Altay dil ekolünün kurucusudur?

A) Daniel Gottlieb Messerschmidt B) Philipp Johann Tabbert von Strahlenberg C) Wilhelm Radloff D) Nikolay Mihayloviç Yadrintsev E) Gustaf John Ramstedt