Final Sınavı - Orhon Türkçesi

Soru 1:

"t(e)m(i)r k(a)p(ı)gka t(e)gi k?oon?t(u)rm(ı)ş" ifadesinde "k(a)p(ı)gka" sözcüğünde aşağıdaki eklerden hangisi kullanılmıştır?

A) Bulunma durum eki B) Zarf-fiil eki C) Bulunma-çıkma durum eki D) 3. tekil kişi geniz zaman eki E) Fiilden isim yapım eki

Soru 2:

Aşağıdakilerden hangisi, I. Köktürk Kağanlığını döneminin en büyük ve en kuvvetli devleti hâline getirmiştir?

A) Nivar Kağan B) Taspar Kağan C) Apa Kağan D) Baga Kağan E) Muhan Kağan

Soru 3:

“Bilge ton?yu?ku?k ben özüm tabgaç ili?e k?ıılın?tım türk bodun tabgaçka k?öörür erti” ifadesinin türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bilge Tonyukuk, ben kendim, Çin memleketinde doğdum. (O zaman) Türk milleti Çin’e tâbi idi. B) Bilge Tonyukuk Çin de Doğdun. (O zaman) Türk milleti Çin’e tâbi idi. C) Bilge Tonyukuk, ben kendim, Çin memleketinde doğdum. (O zaman) Çin Türk Milletine tâbi idi. D) Bilge Tonyukuk ben Çin de Doğdum. (O zaman) Türk milleti Çin’e tâbi değildi. E) Bilge Tonyukuk ben kendim Çin de Doğmadım. (O zaman) Çin Türk Milletine tâbi idi.

Soru 4:

"to?kuz og(u)z b(e)gl(e)ri bod(u)nı bu s(a)b(ı)m(i)n (e)dgüti (e)şid k(a)t(ı)gdı tı?la" Yukarıdaki cümlenin tam ve doğru karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dokuz Oğuz beyleri ve halkı, bu sözlerimi iyice işit ve sağlamca dinle. B) Dokuz Oğuz beylerinin halkı, bu sözlerimi iyice işit ve sağlamca dinle. C) Dokuz Oğuz beyleri ve halkı, sözlerimi iyice işit ve dinle. D) Dokuz Oğuz beyleri ve halkı, bu sözlerimi sağlamca işit ve sağlamca dinle. E) Dokuz Oğuz beylerinin halkı, bu sözlerimi sağlamca işit ve dinle.

Soru 5:

I. kagan atıg bunta birtimiz II. sebdükümin yiyür men Kalın yazılan kelimelerin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yönelme durumu eki almış olmaları B) Birliktelik eki almış olmaları C) Yalın durumda olmaları D) Teklik 1. şahıs eki almış olmaları E) Belirtme durumu eki almış olmaları

Soru 6:

"(a)ltun küm(ü)ş işg(i)ti k?uut(a)y bu?s(u)z (a)nça birür t(a)bg(a)ç bod(u)n s(a)bı süçig (a)gısi yimşak (e)rm(i)ş süçig s(a)b(ı)n y(i)mş(ak) (a)gın (a)r(ı)p ır(a)k bod(u)n(u)g ança y(a)gutir ?(e)rm(i)ş" Yukarıdaki cümlenin tam ve doğru karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Altın, gümüş, ipekli kumaşı öylece verir. Çin halkının sözü tatlı, ipekli kumaşları yumuşak imiş. Tatlı sözle, yumuşak ipekli kumaşla uzak(ta bulunan) halkı öylece yaklaştırır imiş. B) Altın, gümüş, ipekli kumaşı sıkıntısız öylece verir. Çin halkının sözü tatlı, ipekli kumaşları yumuşak imiş. Tatlı sözle, yumuşak ipekli kumaşla aldatıp uzak(ta bulunan) halkı öylece yaklaştırır imiş. C) Altın, ipekli kumaşı sıkıntısız verir. Çin halkının sözü tatlı, ipekli kumaşları yumuşak imiş. Tatlı sözle, yumuşak ipekli kumaşla aldatıp uzak(ta bulunan) halkı öylece yaklaştırır imiş. D) Altın, gümüş, ipekli kumaşı sıkıntısız öylece verir. Çin halkının sözü tatlı, ipekli kumaşları yumuşak imiş. Tatlı sözle, yumuşak ipekli kumaşla uzak(ta bulunan) halkı yaklaştırır imiş. E) Altın, gümüş, ipekli kumaşı sıkıntısız öylece verir. Halkın sözü tatlı, ipekli kumaşları yumuşak imiş. Tatlı sözle, yumuşak ipekli kumaşla aldatıp halkı öylece yaklaştırır imiş.

Soru 7:

İsim, isim soylu sözler ve sıfat-fiilerden sonra gelerek bağlı olduğu bu türden sözler ile cümlenin öteki öğeleri arasında zaman, mekân, yön, tarz, benzerlik, başkalık vb. gibi bakımlardan çeşitli ilgiler kuran sözcüklere ne ad verilmektedir?

A) Zamir B) Sıfat C) Zarf D) Nesne E) Sontakı

Soru 8:

Köktürk yazıtları üzerine ilk yayın aşağıdakilerden hangisi tarafından yapılmıştır?

A) Vilhelm Thomsen B) Radloff C) W. P. Wassiljew D) W. Barthold E) E. H. Parker

Soru 9:

Moğol Halk Cumhuriyeti’nin Arhangay (Kuzey Hangay) bölgesinde bulunan Köktürklerden kalma en eski yazıt aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bilge Kağan B) Bugut C) Köl Tigin D) Tonyukuk E) Bumin Kağan

Soru 10:

Orhun Türkçesinde topluluk sayıları hangi ek ile yapılır?

A) +AgU(n) B) + yolı C) + kata D) +n , +nti E) +nç

Soru 11:

Aşağıdakilerden hangisi I. çoğul kişi zamiri üzerine yönelme durumu ekinin gelmiş biçimidir?

A) bizine B) bizni C) bizne D) bize E) bizin

Soru 12:

Aşağıdakilerden hangisi “halkı, milleti derleyip toplayan” anlamına gelen “İlteriş” unvanı verilen isimdir?

A) Köl Tigin B) Muhan Kağan C) Bumin Kağan D) Kutlug Kağan E) Bilge Kağan

Soru 13:

Köktürklerdeki “İlteriş” unvanı ne anlama gelmektedir?

A) Halkı eğitip geliştiren B) İleri görüşlü olan C) Savaşçı ve yiğit olan D) Halkı önemseyen E) Halka düzen veren

Soru 14:

Aşağıdaki sözcüklerden hangisinde isimden isim yapım eki vardır?

A) ıgaç B) tapa C) ölüg D) toruk E) uz

Soru 15:

beg “bey” +leri ifadesinde, aşağıdaki eklerden hangisi kullanılmıştır?

A) Sıfat-fiil B) Zarf-fiil C) İsimden fiil yapım eki D) 3. çoğul kişi iyelik eki E) İsimden isim yapım eki

Soru 16:

Aşağıdakilerden hangisi Bilge Kağan ve Köl Tigin zamanı için söylenemez ?

A) Vezirleri Tonyukuk'tur. B) Çin'le iyi ilişkiler kurulmuştur. C) Yerleşik hayata geçmek için epey uğraş verilmiştir. D) II. Köktürk Kağanlığı'nın hükümdarlarıdır. E) Önce Bilge Kağan ölmüştür.

Soru 17:

Aşağıdakilerden hangisi Orhun Yazıtları'ndaki üslup için doğru bir ifadedir ?

A) Köl Tigin ve Bilge Kağan yazıtlarında millî gurur ve heyecan, canlı ve samimi bir biçimde dile getirilmiştir. B) Moğol tarihini anlatan uzun soluklu eserlerdir. C) Köktürk Devleti'nin tarihî, sosyal ve siyasî durumunu anlatan en kısa yazıtlardır. D) Türk dilinin kendi bünyesi içinde, yabancı unsurlarla karışarak ileri bir düzeye eriştiğini gösterir. E) Yazıtlar, deyimler, atasözleri ve edebî sanatlarla süslü değildr.

Soru 18:

Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde [isimden isim -sıfat yapım eki] ve [isimden isim -zarf- yapım eki] kullanılmıştır?

A) Katıgdı B) Buyruk C) Edgüti D) Biriki E) Sabın

Soru 19:

Aşağıdakilerden hangi “Tabışgan” kelimesinin Türkiye Türkçesindeki karşılığıdır?

A) Taşçı B) Taşıyan C) Taşınan D) Tavşan E) Taşan

Soru 20:

Aşağıdakilerden hangisinde “gelecek zaman eki” kullanılmıştır?

A) uduz B) topulgalı C) kaltaçı biz D) sümüz E) tir men