Final Sınavı - Orhon Türkçesi

Soru 1:

Köl Tigin ve Bilge Kağan yazıtlarının Batı yüzü hangi dilde yazılmıştır?

A) Çince B) Arapça C) Sogdça D) Toharca E) Sanskritçe

Soru 2:

Aşağıdakilerin hangisinde cümle içerisinde birden çok III. Tekil kişi iyelik eki kullanılmıştır?

A) ol yergerü barsar B) tokuz oguz begleri bodunı C) yok çıgan bodunug koop kuubratdım D) yazı koonayin tiser E) sabımın tüketi eşidgil

Soru 3:

Aşağıdaki ifadelerden hangisinde zarf fiil eki kullanılmıştır?

A) Sü sülepen tört bulundakı bodunug kop almış B) Köl tigin bir kırk yaşayur erti C) Bu sabımın edgüti eşid katıgdı tınla D) Bu yolun yorısar yaramaçı E) Bödke körügme begler gü yanıltaçı siz

Soru 4:

Çoyren yazıtları tarihlendirilmiş en eski yazıt olmasına rağmen, Orhun yazıtlarının Türk dilinin en eski belgeleri olarak değerlendirilmesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bu yazıtlardaki metinlerin anlaşılabilecek uzunlukta olması, yani Köktürk harfleriyle yazılmış pek çok taşta olduğu gibi silinti ve tahribatın çok fazla olmamasıdır. B) Çoyren yazıtlarının mezar taşı olarak dikilmiş olması. C) Çoyren yazıtlarının sadece altı satırdan ibaret olması. D) Çoyren yazıtlarının Orhun yazıtlarının yazıldığı alfabe ile hâkkedilmiş olması. E) Orhun yazıtlarının, Köl Tigin, Bilge Kağan ve Tonyukuk yazıtlarından oluşması.

Soru 5:

Bilge Kağan Yazıtının doğu yüzünde geçen "ögüm katunug kötürügme" sözcüklerindeki ekler aşağıdaki seçeneklerden hangisinde sırasıyla ve doğru olarak verilmiştir?

A) 1. tekil kişi iyelik eki / belirtme durumu eki / zarf-fiil eki B) 1. tekil kişi iyelik eki/belirtme durumu eki / sıfat-fiil eki C) 1. tekil kişi iyelik eki / yönelme durumu eki / sıfat-fiil eki D) 1. tekil kişi belirsizlik eki / belirtme durumu eki / sıfat-fiil eki E) 1. tekil kişi iyelik eki / bulunma durumu eki / zarf-fiil eki

Soru 6:

Üç otuz hangi sayıdır?

A) 39 B) 53 C) 23 D) 43 E) 33

Soru 7:

Orhun Türkçesinde başlıg ‘başlı, başı olan’ ve tizlig ‘tizli, dizi olan’ sözlerine aşağıdakilerden hangisi ulanmıştır?

A) İsimden fiil yapım eki B) Fiilden isim yapım eki C) Fiilden fiil yapım eki D) İsimden isim yapım eki E) Fiilden sıfat yapım eki

Soru 8:

Strahlenberg'in Ural-Altay dilleri ile ilgili eserinin orijinal adı, basım yeri ve yılı aşağıdakilerin hangisinde birlikte ve doğru

A) Das Nord und Östliche Theil von Europa und Sibiria, Berlin, 1732 B) Das Nord und Östliche Theil von Europa und Asia, Stockholm, 1730 C) Das Nord und Östliche Theil von Europa und Asia, Helsinki, 1730 D) Das Nord und Östliche Theil von Europa und Sibiria, Stockholm, 1735 E) Das Nord und Östliche Theil von Europa und Asia, Berlin, 1830

Soru 9:

“gönüllü” sözünün Orhun Türkçesinde geçiş şekli aşağıdakilerden hangisidir?

A) gö?üllüg B) gö?üllük C) kö?üllüg D) kö?üllü E) gönüllüg

Soru 10:

Aşağıdakilerden hangisinde ek ile sağlanmış bulunma-çıkma durumuna örnek yoktur?

A) Közde yaş kelser tıda köŋülte sıgıt kelser yanturu B) Ben ebgerü tüşeyin C) Tabgaç kaganta bedizçi kelürtüm D) Ekin sü ebde erti E) İlte buŋ yok

Soru 11:

Aşağıdakilerden hangisinde edilgen-dönüşlü çatı eki bulunmaz ?

A) tirgür- B) adrıl- C) teril- D) ötün- E) kon-

Soru 12:

"Bilge tonyukuk ben özüm tabgaç iline kılıntım" Yukarıdaki cümlede geçen kılın sözcüğündeki ekler aşağıdakilerden hangisi sırasıyla ve doğru olarak verilmiştir?

A) Dönüşlülük eki, 3.tekil kişi, geniş zaman B) 3.Tekil kişi, geniş zaman hikâyesi C) 1.tekil kişi, emir kipi D) 3.tekil kişi, iyelik kişi E) Dönüşlülük eki,1.tekil kişi, belirli geçmiş zaman

Soru 13:

köö[l tigin bir]le sözl(e)şd(i)m(i)z k(a)n(ı)m(ı)z, cümlesinin Türkçe aktarımı hangisidir?

A) Prens iki ad ve kardeim Költigin ile anlaştık (konuştuk): Babamızın B) Költigin ile anlaştık (konuştuk): Babamızın C) Zengin (ve) müreffeh halkın üzerine hükümdar olmadım. D) beni o Tanrı, kaan (olarak) tahta oturttu. E) İçeride aşı olmayan, dışarıda giyeceği olmayan kötü durumdaki (bir)

Soru 14:

"bodun yadagın yalaŋın" ifadesi için aşağıda verilen yargılardan hangisi yanlıştır?

A) bodun “halk, millet” anlamlarına gelmektedir. B) +(ı)n araç durumu ekidir. C) yalaŋ “çıplak” anlamına gelmektedir. D) +(u)n yönelme durum ekidir. E) yadag “yaya” anlamına gelmektedir.

Soru 15:

I. Köl Tigin, Bilge Kağan ve Tonyukuk yazıtları, Türklerin tarihî, sosyal ve siyasî durumunu gelişmiş, güzel bir dille anlatan en önemli ve en uzun yazıtlardır. II. Yazıtlarda iyi bir devlet adamının yönetiminde halkın içinde bulunduğu refah ya da içine düştüğü kötü durum dile getirilir. III. Anlatım tarzı canlı ve samimîdir. Orhun yazıtlarındaki üslupla ilgili yukardaki maddelerden hangisi ya da hangileri doğrudur?

A) I B) I ve II C) II ve III D) I ve III E) I, II ve III

Soru 16:

Geniş zaman sıfat-fiili ekinin olumsuzu hangi şıkta doğru verilmiştir?

A) -Ar B) -mAz C) -DUk D) -(I)glI E) -mIş

Soru 17:

İsim ya da Sıfat + Yardımcı Fiil yapısıyla kurulmuş eylemlerden hangisi Türkiye Türkçesinde “yaşlanmak, ihtiyarlamak” anlamına gelmektedir?

A) yok bol- B) kergek bol C) küŋ kıl- D) karı bol- E) baz kıl-

Soru 18:

Türkçenin hangi döneminde, r // z ve l // ş denklikleri nedeniyle daha sonra ortaya çıkacak olan ayrışma henüz olmamıştır?

A) İlk Türkçe B) Ana Türkç C) Orta Türkçe D) Ana Çuvaşça E) Ana Altayca

Soru 19:

Orhun-Yenisey yazıtlarının varlığından ilk söz eden kaynak, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Alâüddin Atâ Melik Cüveynî'nin 'Târîh-i Cihangüşâ' adlı eseri B) Strahlenberg'in 'Das Nord und Östliche Theil von Europa und Asia' adlı eseri C) Messerschmidt'in 'Forschungsreise durch Sibirien' adlı eseri D) Milesco'nun günlükleri E) Çin yıllıkları

Soru 20:

“Yuyka erkli topulgalı uçuz ermiş.”. ifadesinde altı çizili sözcüğün aldığı ek hangi seçenekte doğru verilmiştir?

A) Sıfat-fiil eki B) Zarf-fiil eki C) İsimden isim yapım eki D) Emir kipi eki E) Gelecek zaman eki