Osmanlı Türkçesine Giriş 2

Yanıt Açıklaması: آتسك atsan

Yanıt Açıklaması: ii. Takımda İKİNCİ sırada yer alan iyelikli ad, takımda asıl üyedir. iv. İLK sırada yer alan ad ise, bu asıl üyeye belirtici olarak katılan, onun anlamını belirtme yoluyla bütünleyen, sınırlayan ikinci dereceden üyedir.

Yanıt Açıklaması: Ale't-tafsîl, "ayrıntılı olarak" anlamındadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Türkçede fiilin belirttiği kılışın kılan (fail, özne) tarafından çok, sürekli, huy ve alışkanlık hâlinde yapıldığını gösteren birtakım ekler vardır. Bunlardan birisi de –ağan/-egen ekidir: قاچاغان kaçağ ­an “kaçıcı, kaçkın”, كن دونه dönegen “dönüp duran”, كن اوه evegen “aceleci” = Ar. عجول acûl , كن كزه gezegen “durmadan gezip duran, başıboş, derbeder, hovarda” = Ar. سيار seyyâr. Görüldüğü gibi bu ek yalnızca D seçeneğindeki kaçağan kelimesinde vardır. Dolayısıyla B doğru seçenektir.

Yanıt Açıklaması: Salt Gereklik Henüz gerçekleşmemiş, ama gerçekleşmesi dilenen ya da beklenen bir kılış ve oluşun gerekli olduğunu anlatır; başka bir deyişle, yakın ya da uzak gelecekte gerçekleşmesi dilenen ya da beklenen bir eylemin aslında gerekliğini öne çıkarıp vurgulayan bir anlatımı vardır. Bu yüzden, yukarıda da belirttiğimiz gibi, gelecek zaman kiplerinden sayılır.  Görüldüğü gibi B doğru seçenektir.

Yanıt Açıklaması: Tablo 3.2'ye baktığımızda sadece C şıkkı işbunda anlamına gelen "اشبونده" zamiridir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir çekimli fiil bağımsız bir yargı bildiren cümlenin yüklemini oluşturur. Bu işleyişiyle cümlenin kurucu üyesi her zaman bir fiildir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: : hulefâ-yı râşidîn: Hak yolundaki halifeler anlamına gelmektedir. Bu nedenle doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: آمتشسكز atmışsınız

Yanıt Açıklaması: Aralarında iyelik (mülkiyet) ilişkisi bulunan iki ad ile kurulmuş birliğe adtakımı diyoruz. Bu söz dizimi birliği isim tamlaması olarak da adlandırılır. Aslında bir belirtme öbeği olan bu birlikte ilk üye, başka belirtme öbeklerinde olduğu gibi, ikinci üyenin taşıdığı kavramı daraltır, sınırlar ve onu belli hâle getirir. Bu yüzden ona belirten, ikinci üyeye ise belirtilen deriz. Bu bilgiden de anlaşılacağı üzere E şıkkındaki bilgi yanlıştır. Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: 1. fiil: Uyandı-Dönüşlü 2. fiil: Topladı-Geçişli 3. fiil: Gitti-Geçişsiz şeklinde sıralanmalıdır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: İkinci maddede verilen öbeğinde iki Arapça kelime kullanılmıştır. Üçüncü maddede verilen öbeğinde de bir Farsça bir Arapça kelime kullanılmıştır. Dolayısıyla bu maddelerde verilen bilgiler doğru değildir. Birinci maddede verilen bilgi ise doğrudur. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Kaşağı sözcüğü iyelik eki almamaıştır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: بقهجغز (baḳacağız) ifadesi fiil + gelecek zaman + bildirme + çoğul birinci kişi özelliklerine sahiptir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Yönelme durumunda ad isteyen takılardan başlıcaları şunlardır: göre كوره, aña nispet اكا نسبت  nispet نسبت , dediğine göre ديدكنهكوره , aña göre اكا كوره. Doğru yanıt “A” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: A seçeneğinde “ öñdin ” son takısı “ اوكدين سندن senden öñdin ” örneğinde, ,  B’de  "yokarı" son takısı “ يوقاری سندن senden yokarı” örneğinde, C’de “ yaña ”  son takısı “ يكا بندن benden yaña ” örneğinde ve E’deki "dolayı" son takısı “ بوندن طولايی bundan dolayı ” örneğinde görüldüğü gibi hep ayrılma durumundaki kelimelere gelmiştir. Oysa D seçeneğindeki karşı son takısı “ قارشی قلعهيه kal‘aya karşı ” söz öbeğinde görüldüğü gibi yönelme durumundaki kelimeye getirilmiştir. Dolayısıyla D doğru seçenektir.

Yanıt Açıklaması: Türkçe’nin adtakımını oluşturan öbekte ait olma ilişkisi her zaman bir ekle, iyelik ekiyle gösterilmiştir. Bununla birlikte Türkçe adtakımlarında takımın ilk üyesi ilgi eki alabilmektedir. İlgi durumu eki de iki kavram arasında ait olma ilişkisi kurar ve eklendiği adın kavramına sahip olan kavramı katar. Böylece aynı kavram ikinci kez kullanılmış olur. Bu, Türkçe’ye özgü bir durumdur. İlgi eki adın belirli bir hâlini gösterir. Demek ki bir adtakımında ilgi ekli ad belirli bir addır. Bu yüzden bu adtakımlarına belirli adtakımı diyoruz. Bu bilgiden yola çıkara bakıldığı zaman doğru cevap D şıkkı olacaktır.

Yanıt Açıklaması: بقدی ايسه bakdı ise

Yanıt Açıklaması: آمتشدك (atmıştıñ) ifadesi fiil + dolaylı geçmiş zaman + anlatma + tekil ikinci kişi  özellikleri taşımaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: "هپسی" belirsiz zamiri "hepsi" anlamına gelmektedir. Doğru cevap D'dir.