Osmanlı Türkçesine Giriş 2

Yanıt Açıklaması: Belirtme edatının lâm’ının okunmadığı harflere حروف الشمسيه(hurûfü'ş-şemsiyye) denir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: "ﺏ ج ح خ ﻉ ﻍ ف ق ك م و " harfleri hurûfü'l-kameriyyedendir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: قرم baḳaram,

Yanıt Açıklaması: Niyetli Gereklik Niyete bağlı bir gereklik; başka bir deyişle, bir kılış ve oluşun gerçekleştirilmesine karar verme gerekliğini anlatır. Bu kipin çekimi şöyledir: atmak gereğim / atmak gereksin/ atmak gerektir ~ atmak gerek / atmak gereğiz / atmak gereksi ñ iz / atmak gerektirler . Görüldüğü gibi D doğru seçenektir.

Yanıt Açıklaması: züğürdün çenesini (adtakımlarının çekimi) ecnebilerin içişlerimize müdahele etmesi (Adtakımının İki Üyesinin Birbirinden Uzak Düşmesi) Ettiğin zulme senin hadd ü hesab olmayıca ? ( Adtakımının Üyeleri Arasında Sıra Değişikliği) Kurban bayramı (Belirsiz adtakımı- Birinci üye (katılan) ikinci üyeyi tanıtır) Aşk şarabının ateşi (Zincirleme adtakımı) Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: üzre/üzere اوزره : Zengin kavramları olan yer gösteren bir takıdır. Kurduğu öbekler daha çok yer ve nicelik zarfları olarak çok kullanılmıştır. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: اتماق" fiilinin bildirme kipinin geniş zaman 3. tekil kişi çekimi ﺁتر-atar şeklindedir.

Yanıt Açıklaması: اب bâ- ( = ile, -e, -li): صخصو با bâ-husûs “özellikle, bilhassa”, ر وقا با bâ-vaḳâr “vakarlı, oturaklı, ağır başlı”, تتحريرا با bâ-tahrîrât “yazıyla”. ب be- ( = ile, -e ): Bitişik yazılır: بنام be-nâm “namlı, ünlü”, بجد be-cidd “gayretli”. رب ber- ( = üzre, üzere, üzerine, üzerinde, üstünde): حمشرو ال منو بر ber-minvâl-i meşrûh “açıklandığı üzere”. بی bî- (= -sız): Bitişik yazılır: هبيچار bî-çâre “çaresiz, zavallı”, بيكناه bî-günâh “günahsız”. رد der- ( = içinde, içine, -de): درآن der-ân “o anda, hemen”, كنار در der-kenâr “kenar yazısı; kucaklama”, نيام در der-niyâm “kınında, kın içinde”. زا ez- ( = -den): از ez-cân ü dil “canıgönülden”, از هر جهت ez-her cihet “her yönden”, از بر ez-ber “göğüsten, içten; bellemiş olarak, okuyarak değil de zihinden”. ن / نا ne-nâ- ( = -siz): نادان nâ-dân “bilgisiz, kaba”, نامتناهی nâ-mütenâhî “sınırsız, uçsuz bucaksız”, ميد نو nevmîd ( < ne+ümîd) “umutsuz” gibi.

Yanıt Açıklaması: "Alarga", savulun, çekilin anlamlarındadır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Fiil tabanlarının zaman ve kişi ekleri almış şekillerine çekimli fiiller diyoruz. Söz içinde bir yargıyı tamamladığı için bu durumdaki fiil bitmiş fiil adını alır. Çekimli bir fiil zaman ve kişi eki aldığında taşıdığı kavramlara yeni iki kavram yüklenmiş olur. Bu iki kavram çekimli bir fiilin ayrılmazı, şartıdır. Bunlara ek olarak, çekimli fiillerde kişiye bağlı sayı kavramı bulunur. Tekil için ek yoktur. Çoğul ise bir ekle belirtilir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Yalın durumdaki bir ad ile iyelikli bir addan oluşmuş adtakımına belirsiz adtakımı diyoruz: مجنون قصهسی ,göz hałḳası كوز حلقهسی ,sabâ rüzgârı صبا روزكاری ,ḳış mevsimi قيش موسمی Mecnûn ḳıssası, آيرلق آقشامی ayrıłıḳ aḳşamı gibi. Doğru cevap: D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: en bu takılardan biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Türkçe'nin tam tersidir.

Yanıt Açıklaması: Farsça’da meslek adları kılıcı (fail) adlarından ی -î ile türetilmiştir. Bu ek Arapça kılıcı adlarına da getirilmiş, onlardan da meslek adları yapılmıştır. Osmanlı Türkçesi’nde bunlar da kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Geçişli fiillerde eylem dışa dönüktür; eyleyen (özne), eylemini bir nesne üzerinde gerçekleştirmekte, böylece bir nesne etkilenmektedir: ,sevmek سومك ,içmek ايچمك ,getirmek كتورمك ,kapamaḳ قاپامق ,açmaḳ آمچق ,ḳırmaḳ قريمق ييمك yemek gibi. Bu bilgiden yola çıkarak bakıldığı zaman doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: C seçeneğinde yer alan Farsça "Heftâd" sayı sıfatının Türkçe karşılığı Yetmiş'tir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Türkçe’nin bütün kelime kökleri iki öbek içinde toplanır: isim kökleri, fiil kökleri. Bu iki öbekte yer alan kelimelerin yapım ve çekim ekleri ayrı olduğu gibi, söz içindeki işleyişleri, kurdukları ilişkiler ve karşıladıkları kavramlar da farklıdır. Kendi yapım ekleriyle uzamış, gövde ya da köken diye adlandırdığımız kelimelerle birleşik kelimeler de, kök kelimeler gibi, iki öbek oluşturur.

Yanıt Açıklaması: b. İyelik Eklerinden Gelen Kişi Ekleri Bunlar, 1) isim fiilinin geçmiş ve şart çekiminde: كوزل ايدم güzel idi-m , كوزلدم güzel-di-m , كوزل ايسم güzel ise-m , كوزلسم güzel-se-m , 2) diğer fiillerin geçmiş zaman ve şart çekimlerinde: آلدم ał-dı-m , سودم sev-di-m ; آلسم ał-sa-m , سوسم sev-se-m gibi; kullanılan kişi ekleridir. Dolayısıyla B doğru seçenektir.

Yanıt Açıklaması: güneş harfleri ve ay harfleridir. Doğru yanıt A'dır.