Osmanlı Türkçesine Giriş 1

Yanıt Açıklaması: Seçeneklerdeki harfler sırasıyla rı, cim, zel, mim ve peltek s’dir.

Yanıt Açıklaması: Geçmişteki bir dil, ya da bir dilin belli bir dönemi söz konusu olduğunda durum değişir. Bu durumda yapılması gereken iş, dolaylı veriler elde etmek ve sistemi kurma yolunda bunların kılavuzluğuna dayanmaktır. Bu durumda başvurulacak iki ana kaynak vardır: İlk kaynağı dış malzemeler oluşturur. Bu da o dönemde yaşayıp da söyleyişi dolaysız tanıma yoluyla tasvir etmiş kimselerin tanıklığına dayanır. Bu bilgi doğrultusunda doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: ﺘﺑﺭﻴﻚ kelimesinde uzun i bulunur.

Yanıt Açıklaması: Med, Arapçada ünlü uzunluklarını göstermek için kullanılmış bir işarettir.

Yanıt Açıklaması: Söz edilmesi gereken bir yazı türü de oldukça geç bir tarihte ortaya çıkmış, rık’a adı verilen türdür. Zamandan tasarruf ihtiyacından doğmuş, günlük işlerde kullanılan ve çabuk yazmaya elverişli olan bir yazıdır. Osmanlıların resmî yazısıydı. Günlük yazışmalarda ve haberleşmelerde kullanılmış, her okuryazarın öğrendiği ve kullandığı bir yazı türü olmuştur.

Yanıt Açıklaması: j, y, n ve z tonlu ünsüzlerden iken, p tonsuz ünsüzlerdir. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Türkçesi yazı dilinde (edebiyat dilinde), iki Doğu dilinden alınmış çok sayıda kelime kullanılmıştır. Alfabenin ortak olması yüzünden bu alıntı kelimelerin yazılışları alındıkları dildeki biçimleriyle korunmuş ve eğitim yoluyla öylece yazılmaları sağlanmıştır. Ancak bu durum bu kelimelerdeki Türkçe’nin tanımadığı ünsüz seslerin okur-yazarların diline girmesine yol açmıştır. Özellikle Kur’an’ı doğru seslendirme eğitimiyle (tecvit öğrenmekle) açılan yoldan Arapça’nın özel sesleri pek çok kimsenin diline girmiştir. Bununla birlikte, konuşma diline inmiş çok sayıda kelimede bu yabansı seslere yer verilmemiş, seslendirme Türkçe’nin kendi ünsüzleriyle yapılmıştır. Arapça’ya özgü ünsüz harflerinin Türkçe kelimelerde sıra belirleyici olarak kullanılmak istenmesi; kurallaşmasa da, bu yoldaki uygulamalar bu harflerin ses değerlerini belirlemekte önemli göstergelerdir. Ama yapılacak değerlendirmeler açısından en önemli dayanaklar yabancıların bu yüzyıllara ait Latin harfli Türkçe metinleri, özellikle de Osmanlı Türkçesi’nin dil yapısı ve söz varlığı üzerine yazdıkları gramer ve sözlüklerdir. Bu çalışmalardan elde edilen veriler XVI-XX. yüzyıl Osmanlı Türkçesi’nin ortak konuşma dilinde hemen hiçbir yabansı ünsüz sesin bulunmadığını göstermektedir. Okur-yazarların temsil ettiği şehirli dilinde kimi ünsüz sesler tutunma şansı bulmuş olsalar bile, bunlar yüzünden ya da ezbere Kur’an okumakta olduğu gibi, yazılı bir metni yüzünden ya da bir şiiri ezbere okurken ortaya çıkan ikincil durumlardı. Demek ki ortak konuşma dili yanında bir de okur-yazarlar arasında bir okuma dili söz konusu olmaktadır. Bu husus Avrupalı gramerciler tarafından özellikle belirtilmiştir. Bu açıklama doğrultusunda doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Dil toplumların var ettikleri bir ürün, bir toplumu oluşturan kişilerin beyinlerindeki ortak görüntüler sistemidir. Bu sistemin kurucu birimleri seslerdir. Yazı ise bir araçtır; konuşma dilinde zincirlenen her ses birimini işitme organımızca algılanan değeriyle görme organımızca algılanmak üzere aktarmaya yarar. Bir başka deyişle, yazının varlık nedeni dili göstermektir. Dilleri genellikle yalnız yazı aracılığıyla tanırız.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Niteliğine göre dudak ünsüzleri b, p, m, v, f'dir. Bu harflerin yer aldığı seçenek B'dir.

Yanıt Açıklaması: "dal" önceki harfe bitişir, ancak sonraki harfle bitişmez.

Yanıt Açıklaması: Tonsuz ünsüzler: ç, f, h, k, p, s, ş, t harfleridir. Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Dil toplumların var ettikleri bir ürün, bir toplumu oluşturan kişilerin beyinlerindeki ortak görüntüler sistemidir. Bu bilgiye göre doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: رفتار  reftâr “yürüyüş, gidiş" bu kurala örnektir. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Arap harfli eski Türk alfabesiyle yazılmış bir Osmanlı Türkçesi metninin bugünkü Latin asıllı alfabemizle yazıya geçirilmesine çeviriyazı (transkripsiyon) denir.

Yanıt Açıklaması: , , ve kalın ünsüz harflerinden iken, C seçeneğindeki ince ünsüz harflerindendir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Çok kullanılmış bir yazı türü de sülüstür. Nesihe çok benzer; ancak harfleri daha büyük ve çizgileri kalındır. Harflerin başları, gözleri, ağızları ve dişleri daha belirgin ve gelişmiş bir biçim kazanmış, daha derli toplu bir görünüşe bürünmüştür. Nesih gibi harekeli olan bu yazıda harekeler daha açıktır ve özgürce çizilmiştir. Düz bir hat oluşturacak biçimde yazıldığı gibi, daha çok yazanın zevkine ve estetik ilhamına göre yazıya türlü biçimler verilir. İstiflenen yazıda kalan boşluklar birtakım şekillerle doldurulur. Bu yazının da en ünlü ustaları Şeyh Hamdullah ve Hafız Osman’dır. Levhalarda ve bilhassa kitap ve son dönem dergi kapaklarında çok kullanılmıştır. Aşağıda bu yazının güzel bir örneği verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Türkçe kelimelerde (ilk hecede) اڍ veya يڍ şeklinde yazılığında  bu ses kapalı e (é) ile gösterilebilir: ايتمك étmek,  ايل él “yabancı”  ييمك yémek  يير yér vb. A seçeneğindeki كله جك “gelecek” kelimesinde böyle bir durum yoktur.