Türkçe Biçim Bilgisi

Yanıt Açıklaması: -lA ve –lX ekleriyle isim ya da daha az sıklıkla fiillere eklenen –sAl ekleri işlekken, -n eki işlek değildir.

Yanıt Açıklaması: Fiil çekiminde kişi her zaman belli bir ek ile ifade edilmez. 3. tekil kişi bugün ek almamasıyla belirlenir.

Yanıt Açıklaması: Türetme dışında en çok kullanılan yeni kelime yapma yollarından biri, birden çok kelimeyi tek bir kavramı ifade etmek için kullanmak yani birleşik kelime oluşturmaktır. Doğru cevap C' dir.

Yanıt Açıklaması: İsim kök ve gövdelerine gelen durum ekleri, öbek veya cümle içindeki isimleri diğer kelimelere, farklı anlam ilişkilerini ifade edecek biçimde bağlamaya yarar.

Yanıt Açıklaması: A seçeneğinde as- fiil köküne -kı yapım eki ve -da çekim eki gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Ekler ve Kelime Türleri konularında gördüğümüz gibi kelime türlerinin belirlenmesinde, çekimlenebilir olmaları ve çekimlenirken alabilecekleri ekler belirleyicidir. Çekimlenebilen kelimeler, alabildikleri çekim eklerine göre isim soylu kelimeler ve fiiller olmak üzere iki gruba ayrılır.

Yanıt Açıklaması: Yalnızca kök durumunda olan ya da anlam değişikliği yaratmayan çekim eklerini alan sözcükler basittir. Bu durumda “seni”, “anneye”, “geldim” ve “ile” sözcükleri basitken, bir köke yapım eki eklenmesiyle oluşan sözcükler, türemiştir. Bu durumda “başkan” sözcüğü basit değil, türemiş kelimedir.

Yanıt Açıklaması: A, B, D ve E seçeneklerindeki altı çizili kelimler zamir göreviyle kullanılmakta olup C seçeneğindeki altı çizili kelime sıfat görevinde kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Türkçede kelimeleri anlam değiştirmeyen çekim ekleriyle çekimlenebilen ve çekimlenemeyen biçiminde iki gruba ayırmak mümkündür. İsimler, sayılar, zamirler ve fiiller çekim eki alırlar ve dolayısıyla çekimlenebilen kelime türlerine dâhil olurlar. Sıfatlar, zarflar, bağlaçlar, edatlar, ünlemler ise çekim eki almadıkları için çekimlenemezler.

Yanıt Açıklaması: Fiillere gelen çatı ekleri de her zaman fiilin anlamında değişiklik yapmaz ama fiile bağlı olan ögelerin fiille olan ilişkilerini değiştirir. Buna göre doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Ses açısından, vurgusu ve kelime aralarını gösteren sinyallerle birbirinden ayrılan, yazı dilinde araya konan bir boşlukla sınırları gösterilen ses birlikleri kelimelerdir.

Yanıt Açıklaması: -iniz, -sın, -dı ve –iyor ekleri fiillere gelen kılınış, görünüş, zaman, kip ve kişi eklerindendir. Ancak –sel, hem fiillere hem de isimlere eklenebilir. Örneğin, işitsel ve uysal, fiillere gelen, bilimsel ve kumsal ise isimlere gelen bu eke örnektir.

Yanıt Açıklaması: Eklerden farklı olarak vurgulanmayan enklitikler, ünlü ve ünsüz uyumuna uyarak kelimelerin en sonunda yer alırlar.  Bu biçimler Eski Anadolu Türkçesi’nde ve Osmanlıca’da bitişik yazılmakta iken günümüzde ayrı da yazılabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ötümleşme kelime sonundaki ötümsüz /k/, /ç/, /p/, /t/ ünsüzlerinin ünlüyle başlayan bir ekten önce sırayla ötümlü /ğ/, /c/, /b/, /d/ ünsüzlerine dönüşmesine ötümleşme denir.

Yanıt Açıklaması: Ayrılma durum eki –dan, yönelme durum eki –a, -e, Bulunma durum eki –da, araç bildiren ek ise –(y)lA ekidir. Şıkları incelediğimizde her birinin B seçeneğinde verildiğini görürüz: Şehir-den (ayrılma) kasaba-ya (yönelme) otobüs-le (araç) bir saat-te (bulunma) varılıyor.

Yanıt Açıklaması: Yapım ekleri, isim ve fiillerin kök ve gövdelerine eklenerek yeni isimler ve fiiller türetir. Eklendikleri köke ve türettikleri kelimeye göre 4 gruba ayrılırlar: isimden isim, fiilden isim, fiilden fiil, isimden fiil. Göz-lük, Söz-lü, Yol-cu, Baş-lık sözcüklerinde isme yapım eki gelmesiyle isimden isim türemiştir. Gör-gü sözcüğünde görmek fiil köküne yapım eki gelmesiyle fiilden isim türemiştir.

Yanıt Açıklaması: Bölük, grup, halk ve sürü kelimeleri topluluk isimleridir. İnsanlar kelimesi –lar eki eklenerek çoğul yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Yeşilçekirge birleşik yazılan bir kelimedir.

Yanıt Açıklaması: Yeni ekler arasında -syon ve -matik örneklerini de sayabiliriz. Buna göre doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Fakat, ama, ve gibi kelimeler bağlaç görevi görürler. Buna göre doğru cevap C şıkkıdır.