Final Sınavı - Türkçe Ses Bilgisi

Soru 1:

Aşağıdaki örneklerden hangisinde, yazıya da yansıyan bir geniş ünlü~dar ünlü nöbetleşmesi vardır?

A) başlı-yor B) di-yince C) bekli-yerek D) yap-ıcak E) başlı-yan

Soru 2:

Aşağıdaki kelimelerden hangisinde gösterilen standart ağız vurgusu değildir?

A) soPA B) maŞA C) piDE D) MANkafa E) ERzincan

Soru 3:

Meriç Sinop Irak Murat Arap Yukarıda verilen kelimelerden hangisinin Standart söyleyişi doğru olarak verilmiştir?

A) Meriçi B) Sinop'a C) Irağa D) Muratın E) Arapa

Soru 4:

I. Ötümlü-ötümsüz. II. Patlamalı-sızıcı. III. Ön-art. IV. Geniz-ağız. V. Dudak-damak. Yukarıdakilerden hangileri, ünsüzleri birbirinden ayıran özelliklerdendir?

A) I, II, III B) II, III, IV C) III, IV, V D) I, II, III, IV E) I, II, III, IV, V

Soru 5:

I. Çekimle ilgili ses değişimleri olmuştur. II. Sözcüklerdeki ses olayındaki değişiklik tamamlanmıştır. III. Ses değişimleri eş zamanlıdır. IV. Biçimsel ses bilgisi (morfonoloji) ile ilgilidir. “Ağacı, sana, özlüyor” sözcüklerinde görülen ses olayları ile ilgili yukarıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Yalnız I B) I, III C) II, III D) I, III, IV E) II, III, IV

Soru 6:

Aşağıdakilerden hangisi sıfırla nöbetleşen ünsüzlerden biri değildir?

A) y ~ ø nöbetleşmesi B) ş ~ ø nöbetleşmesi C) n ~ ø nöbetleşmesi D) r ~ ø nöbetleşmesi E) t ~ ø nöbetleşmesi

Soru 7:

Batı kökenli sözcüklerde söz içi ve sonundaki /g/ ünsüzü korunur. Bu kurala göre aşağıdakilerden hangisi farklıdır?

A) biyografi B) topoğraf C) filolog D) dogma E) kilogram

Soru 8:

Aşağıda verilen kelimelerden hangisi şehirleşme sonrası ortaya çıkan standart dışı söyleyiş biçimine örnektir?

A) Jet - /cet/ B) İki - /eki/ C) Sopa - /zopa/ D) Merhaba - /meraba/ E) Değil - /diil/

Soru 9:

Aşağıdaki sözcüklerden hangisinin yazımı doğrudur?

A) eksoz B) eşortman C) pantolon D) şöför E) seyehat

Soru 10:

Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Nispet i’si her zaman düzeltme işareti ile gösterilmelidir. B) İşaret olmadığı zaman eşyazılışlı olan sözcüklerde anlam karışmasının önüne geçmek için uzun ünlü düzeltme işaretiyle gösterilmelidir. C) Ön damak sesleri olan /g/, /k/, art damak ünlüleriyle hece oluşturduğunda düzeltme işareti kullanılmalıdır. D) Düzeltme işaretinin kullanımı konusunda farklı yaş ve meslek grupları arasında ayrımlar görülür. E) Söz sonunda bulunan ince /l/ ünsüzü, kendisinden sonra bir ünlü bulunmadığı için, şapka ile de gösterilir.

Soru 11:

Aşağıdakilerden hangisi /e/ ünlüsünün özelliklerini doğru bir şekilde vermektedir?

A) dar - yuvarlak - art B) geniş - yuvarlak - ön C) geniş - düz - art D) geniş - düz - ön E) dar - düz - ön

Soru 12:

Aşağıdakilerden hangisinde görülen ses olayı diğerlerinden farklıdır?

A) karındaş › kardeş B) alma › elma C) taş › dış D) ana › anne E) kanı › hani

Soru 13:

Örneğin, sez-gi~ seç-ki; söz-cü~ses-çi; yol-da~yok-ta sözcüklerinde gözlendiği gibi, aynı ekin ötümlü ya da ötümsüz ses ile başlayan iki değişkesinin olması hangi ses uyumuyla açıklanır?

A) Ünlü uyumu B) Hece uyumu C) Dudak uyumu D) Ötümlülük-ötümsüzlük uyumu E) Uyum dışı durumlar

Soru 14:

Bir sesin oluşumu sırasında ses tellerinin titreşmesi ve titreşmemesi hangi nöbetleşmede meydana gelir?

A) Ötümlülük-Ötümsüzlük Nöbetleşmesi B) Uzunluk-Kısalık Nöbetleşmesi C) Ön Ünlü-Art Ünlü Nöbetleşmesi D) Yuvarlak Ünlü-Düz Ünlü Nöbetleşmesi E) Geniş Ünlü-Dar Ünlü Nöbetleşmesi

Soru 15:

Eski Türkçedeki “teñri” sözcüğünün günümüz Türkçesinde “tanrı” olması ünlüler açısından aşağıdaki ses olaylarından hangisiyle açıklanabilir?

A) ünlü genişlemesi B) öndamaksıllaşma C) ünlü düşmesi D) ünlü daralması E) artdamaksıllaşma

Soru 16:

Ünlü ile biten sayı adlarına üleştirme eki -Ar eklendiğinde arada hangi ses türer?

A) p B) k C) ç D) t E) ş

Soru 17:

Aşağıdaki metinlerin hangisi standart dışı kullanıma açıktır?

A) ders kitabı B) yasa metni C) roman D) yazım kılavuzu E) akademik makale

Soru 18:

"Türkçede, geniş /a/, /e/ ünlüleri belli koşullar altında dar /ı/, /i/, /u/, /ü/ ünlüleriyle nöbetleşir." Aşağıdakilerin hangisinde buna örnek bir durum yoktur ?

A) bekliyerek B) başlıyan C) arıyıp D) deyince E) anlıyacak

Soru 19:

"Konuşma dilinde görülen eğilimlerden biri de söz sonunda ötümlü, sızıcı ünsüzünün ötümsüzleşmesidir. Bu gelişme başka sözcüklerde de görülmekle birlikte özellikle birinci çoğul kişi ekinde dikkat çekmektedir." Seçeneklerde verilen cümlelerde hnagisinin yüklemi yukarıdaki durumu örneklendirmektedir.

A) Gördüğümüz her şeye inanıyoruz. B) Her kuşun eti yenmez. C) Öğrenciler çok fazla gürültü yapıyorlar. D) Kızlar, bugün yemeği nerede yiyos? E) Ne demek istiyorsunuz?

Soru 20:

Aşağıdaki sözcüklerin hangisinin yazımı yanlıştır ?

A) Zellanda B) troleybüs C) virtüöz D) terörist E) şoför