Final Sınavı - Türkçe Ses Bilgisi

Soru 1:

Türkçede eklenme sonucu ortaya çıkan "su-y-um, altı-ş-ar, arka-sı, masa-nın, alça-cık" örnekleri aşağıdaki ses olaylarından hangisiyle açıklanır?

A) Ünsüzlerin Sıfırla Nöbetleşmesi B) Açık Ünlü ~ Kapalı Ünlü Nöbetleşmesi C) Ötümlülük-Ötümsüzlük Nöbetleşmes D) Ünlülerin Sıfırla Nöbetleşmesi E) Yuvarlak Ünlü ~ Düz Ünlü Nöbetleşmesi

Soru 2:

I. “^” işareti, birden fazla işlevi olması nedeniyle düzenli gösterilebilir. II. Söz sonunda bulunan ince /l/ ünsüzünden sonra bir ünlü bulunmadığı için “^” işareti kullanılmaz. III. İşaret olmadığı zaman eşyazılışlı olan sözcüklerde anlam karışmasının önüne geçmek için uzun ünlü düzeltme işaretiyle gösterilmelidir. IV. Ön damak sesleri olan /g /, / k /, art damak ünlüleriyle hece oluşturduğunda düzeltme işareti kullanılmamalıdır. Yukarıdakilerden hangilerinde, “^” işareti ile ilgili verilen bilgiler doğrudur?

A) I, II B) II, III C) III, IV D) I, II, III E) II, III, IV

Soru 3:

Aşağıdaki sözcüklerden hangisinde ünlü uzunluğu yanlış gösterilmiştir?

A) muhafaza B) muha¯lif C) umud-u D) zafer E) zarif

Soru 4:

Aşağıdaki hangisinde dilin farklı biçimlerinin kullanılmasına medyanın yeri ile ilgili yanlış bir bilgidir?

A) TRT uzun yıllar başka varyantlara izin vermemiştir. B) Dizilerde, yerel ağız sıklıkla kullanılmaktadır. C) Yazı diline yakın bir konuşma dilinin yaygınlaşmasında en etkili araç gazetedir. D) Özel varyantlar arasında etkileşim özel kanalların kurulmasıyla ortaya çıkmıştır. E) Yerel yayın yapan kanalların standart söyleyişe uymayan pek çok özelliği bulunmaktadır.

Soru 5:

Türkçe kökenli olan artdamaksıl /l/si söylenmesi gereken bir sözcük öndamak /l/si ile söylenmekte olan bir sözcük Aşağıdakilerin hangisinde gösterilmiştir?

A) Alman B) Alp C) geldim D) Salim E) evvela

Soru 6:

Aşağıdaki örneklerden hangisi standart yazıma uygundur?

A) Merici B) Irağa C) Meriç'i D) Sinoba E) Muradın

Soru 7:

I. vaka. II. dava. III. mana. IV. memur. V. şiir. Yukarıdakilerden hangileri, ayın ve hemzenin söz içinde hece sonunda ise düşmesi ve kendinden önceki ünlüyü uzatmasına örnek olarak verilebilir?

A) I, II, III B) II, III, IV C) III, IV, V D) I, III, IV, V E) II, III, IV, V

Soru 8:

Türkçe ünsüz uyumuna göre ötümsüz ünsüzden sonra ötümsüz ünsüz gelirken bu kural konuşma dilinde bozulmakta, yan yana gelen iki ötümsüz ünsüzden ikincisi ötümlüleşmekte birinci ünsüz ise patlamalı olmaktan çıkıp sızıcılaşmaktadır. Aşağıdaki kelimelerden hangisi bu duruma örnektir?

A) Geçti - /geşdi/ B) Irak - /Irağa/ C) Gel - /geldi/ D) Ilı - /ılımak/ E) Sus - /susdu/

Soru 9:

Yukarıdaki resimde 'ağaç' kavramı ile ağaç sözcüğü arasındaki ilişki nasıl tanımlanır?

A) Gösteren B) Gösterilen C) Gösterge D) Gösterim E) Doğal

Soru 10:

Aşağıdaki sözcüklerden hangisinde konuşma diline özgü ses düşmesi izlenir?

A) rest B) pes C) sert D) şevk E) aşk

Soru 11:

Bazı kelimelerin vurgu noktaları konusunda İstanbul Ağzı ile diğer ağızlar arasında farklılıklar mevcuttur. Aşağıda verilen kelimelerden hangisinin vurgu noktası, diğer ağızlardaki söylenişine uygun olarak verilmemiştir ? (Vurgu noktaları büyük harflerle yazılmıştır.)

A) SO-pa B) Pİ-de C) MAN-ka-fa D) Zon-gul-DAK E) Er-ZİN-can

Soru 12:

Aşağıdakilerden hangisinde ünlü türemesi vardır?

A) İnci B) Kent C) Kamu D) Emir E) Master

Soru 13:

Meriç'i - /merici/ Irak'a - /ırağa/ Sinop'a - /sinopa/ Murat'ın - /muradın/ Yukarıdaki standart yazım ve standart söyleyiş eşleştirmelerinden hangisi/hangileri doğru olarak verilmiştir?

A) I ve II B) I, II ve IV C) I, III ve IV D) II, III ve IV E) III ve IV

Soru 14:

I. Dış dudak, yan damak, küçük dil II. İç dudak, diş yuvası, yutak III. Dil kökü, dil üstü arkası, dil üstü sağı IV. Ön damak, tam damak, art damak V. Yutak, gırtlak, diyafram Hangisinde ses üretiminde kullanılan eklemleme yerleri doğru olarak verilmiştir?

A) I B) II C) II-III D) III- IV E) V

Soru 15:

I. Türkçede anlam ayırıcı en az 21 ünsüz vardır. II. Ağızlar dahil edilirse ünsüzlerin sayısı artmaz. III. Her ünsüz, anlam ayırıcı sesbirim olarak, en azından bir özelliğiyle diğerlerinden ayrılır. IV. Ünsüzler, akciğerlerden gelen havanın çıkışı sırasında çeşitli engellerle karşılaşılması sonucu oluşur. Ünsüz seslerle ilgili yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur?

A) I, II B) I, II, III C) I, III, IV D) II, III, IV E) I, II, III, IV

Soru 16:

Gösterge-gösterilen ilişkisi bakımından aşağıdakilerin hangisi yanlıştır?

A) Aralarında gösteren-gösterilen ilişkisi bulunan her nesne ya da durum bir göstergedir. B) Gösterge ilişkisinin oluşabilmesi için bir gösteren ve bir gösterilen gereklidir. C) Göstergeler kendiliğinden oluşabileceği gibi üzerin- de anlaşmaya varılarak da oluşturulabilir. D) Gökte siyah yağmur bulutlarının yağmur oluşturma- sı doğal bir göstergedir. E) Trafik ışıkları karşısında yayaların hareket etmesi do- ğal bir göstergedir.

Soru 17:

Aşağıdaki kelimelerden hangisinin vurgusu anlamına göre yanlış olarak gösterilmiştir?

A) a.rTIK “fazla” B) YA.Lnız “ama, ancak” C) BE.bek “yer adı” D) ha.YIR “olmaz, değil” E) A.Ğrı “yer adı”

Soru 18:

his- hissi örneği aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?

A) Ötümsüzleşme B) Ötümlüleşme C) Söz sonunda tek ünsüz- ikiz ünsüz nöbetleşmesi D) Ünlülerin sıfırla nöbetleşmesi E) Ünsüzleri sıfırla nöbetleşmesi

Soru 19:

Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde /a/ sesinin uzun-kısa olması anlam ayırıcı olmaktadır?

A) katil B) şair C) fare D) halı E) katip

Soru 20:

Seçeneklerde verilen kelimelerden hangisi ötümsüz sızıcı ünsüzünün, ötümlü sızıcı ünsüzüne dönüşmesine bir örnek olabilir?

A) erkej B) erkes C) herkeş D) herkez E) herkes