Final Sınavı - Türkçe Ses Bilgisi

Soru 1:

I. deyen-diyen. II. çürüyecek-çüriyecek. III. yürüyerek-yüriyerek. IV. kavuşur-kavuşuyor. V. başla-başlıyor. Yukarıdakilerden hangileri, eylem tabanlarının sonundaki dar-yuvarlak ünlülerin konuşma dilinde eklerin önünde düzleşerek yuvarlak ünlü - düz ünlü nöbetleşmesine örnek olarak verilebilir?

A) I, II B) II, III C) III, IV D) I, II, III E) II, III, IV, V

Soru 2:

"Bir sözcükte iki sesin yer değiştirmesine göçüşme denir." Aşağıdakilerin hangisinde buna örnek bir durum yoktur ?

A) pehriz B) santraç C) yanlış D) nalet E) yanlız

Soru 3:

Aşağıdakilerden hangisi “süprüntü” kelimesinin yalın biçimidir?

A) Süprün- B) Süpür- C) Süpü- D) Süpirin- E) Süpir-

Soru 4:

Aşağıdakilerden hangisinde artdamaksılaştırma etkisi görülür?

A) burun-burnu B) ben-bana C) oraya-orıya D) de-diye E) verdi-verir

Soru 5:

Çocuk sözcüğünün çocuğu, çocuğa, çocuğun şeklindeki değişimleri aşağıdaki nedenlerin hangisiyle açıklanabilir?

A) tarihsel süreç B) eklenme C) standart dil-ağız ilişkisi D) dil planlaması E) yazı dili-konuşma dili farkı

Soru 6:

I. emir. II. nutuk. III. bahis. IV. gram. V. kredi Yukarıdakilerden hangileri, iki ünsüzle biten Arapça ve Farsça sözcüklerde, yalın durumda bu ünsüzler arasında bir ünlü türemesine örnek olarak verilebilir?

A) I, II, III B) II, III, IV C) III, IV, V D) I, II, III, IV E) I, II, III, IV, V

Soru 7:

I. Vurgu, durak, ton gibi parçalarüstü ögeler başta olmak üzere, sözlü dile özgü özelliklerin önemli bir kısmı yazıda gösterilebilir. II. Türkçede alfabe düzenlenirken bir harfe bir ses ilkesine önemli ölçüde uyulmaktadır. III. Çoğu doğal dil konuşulduğu gibi yazılır. IV. Yazıda harflerle gösterilen sesler, gerçekten fiziki sesler değil, kurgulanmış seslerdir. Yukarıdakilerden hangilerinde, yazım ve söyleyiş ilişkisine yönelik doğru bilgiler verilmiştir?

A) I, II B) II, III C) II, IV D) I, III, IV E) I, II, III, IV

Soru 8:

sıcak > sıcacık araba > arabası ara > araya pencere > penceresini Yukarıdaki örneklerde hangi süreç gözlenmektedir?

A) Ünlülerin sıfırla nöbetleşmesi B) Uzunluk-kısalık nöbetleşmesi C) Ötümlülük-ötümsüzlük nöbetleşmesi D) Tek ünsüz-ikiz ünsüz nöbetleşmesi E) Ünsüzlerin sıfırla nöbetleşmesi

Soru 9:

Aşağıdakilerden hangisi hem ünlü hem de ünsüzlerin kullanımına ilişkin bir ses olayıdır?

A) Aykırılaşma B) Göçüşme C) Büzülme D) Ötümsüzleşme E) Kaynaşma

Soru 10:

Aşağıdakilerden hangisinde “sıfırla nöbetleşme” olayı görülmektedir?

A) hayatım B) göğsü C) ağlıyor D) sapsarı E) bekliyor

Soru 11:

Aşağıdakilerden hangisi ikiz ünsüz nöbetleşmesine girmez ?

A) Rab B) Hayır C) His D) Haz E) Hak

Soru 12:

Aşağıdaki ses değişmesi nedenlerinden hangisi sonucunda Eski Türkçedeki töpü sözcüğü günümüz Türkçesinde t epe olmuştur?

A) Dildeki Eğilimler B) Eklenme C) Tarihsel Süreç D) Dil İlişkileri E) Yazı Dili - Konuşma Dili Arasındaki Farklar

Soru 13:

Aşağıdaki kelimelerden hangisinde yazım yanlışı vardır?

A) Azarbaycan B) lohusa C) sahlep D) zücaciye E) kupür

Soru 14:

Aşağıdaki kelimelerin hangisi doğru verilmiştir?

A) Nalet B) Loğusa C) Allerji D) Devalüasyon E) Azarbaycan

Soru 15:

Türkçede ........... hecelerdeki ......... e sesi eklenme sırasında hecenin ........... heceye dönüşmesi durumunda ........... e ile nöbetleşir. Bu nöbetleşme yazıda gösterilmez. Boş alanlara hangisi gelmelidir?

A) Geniş-Dar-Geniş-Dar B) Yuvarlak-Düz-Düz-Yuvarlak C) Ön-Art-Ön-Art D) Kapalı-Açık-Açık-Kapalı E) Uzun-Kısa-Kısa-Uzun

Soru 16:

Aşağıdaki kelimelerden hangisi için uzunluk anlam ayırıcı değildir?

A) hala B) mana C) yar D) alem E) katil

Soru 17:

“Türkçe yazıldığı gibi konuşulur, konuşulduğu gibi yazılır.” ifadesinin doğru olduğunu iddia eden bir dilbilimcinin aşağıdaki argümanlardan hangisini sunması beklenir?

A) Hiçbir doğal dil konuşulduğu gibi yazılmaz, yazıldığı gibi konuşulmaz. B) Türkçenin Latin kökenli harflerle yazılması ile bir sese bir harf denkliğine uyulur. C) Yazıda harflerle gösterdiğimiz sesler, gerçekten fiziki sesler değil kurgulanmış seslerdir. D) Konuşma diline özgü parçalarüstü sesbirimler yazıda gösterilmez. E) Farklı biçimlerde söylenen bir sözcük, standart yazımda tek biçimli yazılır.

Soru 18:

Eski Türkçedeki “körmek” sözcüğünün günümüz Türkçesinde “görmek” olması aşağıdaki ses olaylarından hangisiyle açıklanabilir?

A) aykırılaşma B) büzülme C) benzeşme D) ötümlüleşme E) ötümsüzleşme

Soru 19:

Aşağıdaki sözcüklerin hangisinin yazımı doğrudur?

A) eylenmek B) gidiyom C) meraba D) olucak E) yapıyor

Soru 20:

I. Standart dilin bozulmuş şekline ağız denir. II. Ağızlar, dil içinde belli işlevleri yerine getiren biçimlerdir. III. Dil eğitiminde öncelikli olarak standart dil tercih edilir. IV. Ağızlar ile standart dil karşılaştırılarak ses olayları fark edilebilir. Yukarıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Yalnız III B) I, IV C) III, IV D) I, II, III E) II, III, IV