Final Sınavı - Türkçe Ses Bilgisi

Soru 1:

Aşağıdakilerden hangisi insanların standart Türkçeyi veya standarda yaklaşan prestijli varyantları tercih etmelerinin sebeplerinden biri değildir?

A) Eğitimleri B) Görevleri C) Sosyal ilişkileri D) Dile ve ağızlara karşı tutumları E) Yaşları

Soru 2:

I. Sözcüğe ek gelmesi durumunda, vurgulanamayan bir ek yoksa, vurgu sona kayar. II. Vurgusu söz sonunda olmayan sözcükler vurgulanabilen bir ek aldıklarında vurgu sona kaymaz. III. Eklerin bir kısmı eklenme sırasında vurguyu üzerlerine çekerken bir kısmı vurgulanamaz. IV. ki bağlacı her kullanımda vurgu alır. Eklenmede vurgu ile ilgili yukarıdakilerden hangileri doğrudur?

A) I, II B) II, III C) I, II, III D) II, III, IV E) I, II, III, IV

Soru 3:

Türkçede ünlüyle biten bir sözcükten sonra ünlüyle başlayan bir sözcük gelmesi durumunda, ilk sözcüğün sonundaki ünlü ile ikinci sözcüğün başındaki ünlü kaynaşabilmektedir. Aşağıdakilerden hangisi kaynaşma sonucu oluşmuş bir sözcük değildir?

A) nasıl B) böyle C) güllaç D) kahvaltı E) pazar

Soru 4:

Aşağıdaki sözcüklerden hangisinde gerileyici benzeşme olayı görülmemektedir ?

A) böyle B) tetkik C) içtima D) tespit E) benle

Soru 5:

Konuşma dilinde görülen eğilimlerden biri olan ve söz sonunda ötümlü, sızıcı /-z/ ünsüzünün ötümsüzleşmesi durumu özellikle hangi kişi ekinde görülmektedir?

A) Birinci tekil kişi B) İkinci tekil kişi C) Birinci çoğul kişi D) İkinci çoğul kişi E) Üçüncü çoğul kişi

Soru 6:

Aşağıdaki sözcük çiftlerinden hangisinin anlamı yanlış gösterilmiştir?

A) āciz - güçsüz B) adil - adalet C) dāhi - dahi bağlacı D) hākim - yargıç E) kātil - öldüren

Soru 7:

Aşağıdakilerden hangisinde “yürüyerek” sözcüğünün uğradığı yuvarlak-dar ünlü nöbetleşmesi doğru verilmiştir?

A) Yürüyirek B) Yüriyerek C) Yirüyerek D) Yiriyerek E) Yiriyirik

Soru 8:

Dokuz on ve sekiz on sözcüklerinin birleşmesinden ortaya çıkmış olan doksan ve seksen sayılarındaki on sözcüğünün ünlüsü düzleşerek /a/, /e/ olmuştur. Aşağıdaki hangi nöbetleşmeyi tanımlar?

A) Ön Ünlü ~ Art Ünlü Nöbetleşmesi B) Ünlülerin Sıfırla Nöbetleşmesi C) Uzunluk-Kısalık Nöbetleşmesi D) Ötümlülük-Ötümsüzlük Nöbetleşmesi E) Yuvarlak Ünlü ~ Düz Ünlü Nöbetleşmesi

Soru 9:

I. emin-eminim. II. hal-hali. III. hayat-hayatım. IV. yar-yâri. V. zaman-zamanında. Yukarıdakilerden hangileri, uzunluk-kısalık nöbetleşmesine örnek olarak verilebilir?

A) I, II B) II, III C) III, IV, V D) II, III, IV, V E) I, II, III, IV, V

Soru 10:

Aşağıdaki sözcüklerin hangisinin konuşma dilindeki kullanımında ünsüz düşmesi ses olayı sıklıkla görülür?

A) pişirdim B) bekleme C) gelirim D) okuyoruz E) kritik

Soru 11:

Aşağıdaki sözcüklerin hangisinin yazımı doğrudur?

A) asvalt B) loğusa C) nalet D) orijinal E) labaratuar

Soru 12:

I. Kişi II. Bağlam III. Konuşurun Sosyal Sınıfı IV. Ana dil Yukarıdaki madderlerden hangisi/hangileri ezginin değişmesine neden olabilecek faktörlerdendir?

A) Yalnız II B) Yalnız IV C) I ve II D) I, II, III E) I, II ve IV

Soru 13:

“geliom” sözcüğünün yazımı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru bir açıklamadır?

A) “l” sesi artdamaksılaştığı için sonraki sese uyarlanarak yazılmıştır. B) Geniş ünlü olan “y” daraldığı için sonraki ses düşürülerek yazılmıştır. C) Ötümlü ünsüz olan “r” ötümsüzleştirilerek yazılmıştır. D) Ötümsüz ünlü “u” ötümlüleştirilerek yazılmıştır. E) Yazışma dilindeki biçim konuşma diline yansımıştır.

Soru 14:

I. çarşaf-çarşafı. II. kapı-kapıya. III. dünya-dünyayı. IV. kalem-kalemi. Yukarıdakilerden hangileri, ünsüzlerin sıfırla nöbetleşmesine örnek olarak verilebilir?

A) I, II B) II, III C) III, IV D) I, II, III E) I, II, III, IV

Soru 15:

Seçeneklerde verilen kelimelerden hangisi yabancı dillerden alınan sözcüklerde bulunan bir sesi ona en yakın ses durumundaki bir başka sese dönüştürme durumuna örnektir?

A) jeton-ceton B) bahçe-bahca C) Alacak-alıcak D) Avantaj-avantac E) Şarj-şarz

Soru 16:

Aşağıdaki sözcüklerden hangisi kaynaşma olayına bir örnek değildir ?

A) kahvaltı B) pembe C) cumartesi D) sütlaç E) nasıl

Soru 17:

Eski Türkçedeki “köñlek” sözcüğünün günümüz Türkçesinde “gömlek” olması aşağıdaki ses olaylarından hangisiyle açıklanabilir?

A) dudaksıllaşma B) aykırılaşma C) göcüşme D) kaynaşma E) benzeşme

Soru 18:

Hiçbir doğal dil yazıldığı gibi konuşulmaz Türkçe konuşulduğu gibi yazılır Standart yazımla verilmiş bir sözcük farklı okuyucular tarafından farklı biçimde seslendirilir Yukarıdaki ifadelerden hangisi ya da hangileri yanlıştır ?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III

Soru 19:

Halk arasında farklı söyleyiş ve yazım örneklerinin gösterildiği aşağıdaki sözcüklerden hangisi standart Türkçeye uygun olarak yazılmıştır?

A) egsoz B) egsos C) egzos D) eksoz E) egzoz

Soru 20:

Aşağıdakilerden hangisi Türkçe'deki söyleyişteki harf değişimlerine örnek verilebilir?

A) /ç/>/s/ B) /o/>/ı/ C) /a/>/e/ D) /s/>/z/ E) /t/>/d/