Final Sınavı - Türkçe Ses Bilgisi

Soru 1:

I. Aykırılaşma. II. Dönüştürme. III. Göçüşme. IV. Karıştırma. V. İkizleşme. "yaprak-yarpak, ekşi-eşki, yalnız-yalnız, köprü-körpü" örneklerinde görülen durum yukarıdakilerden hangisi ile açıklanmaktadır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

Soru 2:

Aşağıdakilerden hangisinin yazımı doğrudur?

A) gelcek B) yapıyo C) geliyo D) alıyım E) yiyiyor

Soru 3:

Aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Standart söyleyişte görülen ses olaylarından biri de yabancı sözcüklerdeki artdamak ünlüleri yanında kullanılan öndamak /l/ sesinin artdamaksıllaşmasıdır. B) Elektronik iletişimdeki sınırsız özgürlük, dilde çok özel çeşitlenmelere neden olmaktadır. C) Standart Türkçenin bölgeler üstü bir geçerlilik kazanması oldukça eski zamanlara dayanır. D) Doğal dillerde varyantlaşma nedenlerinden biri coğrafyadır. E) Dil içindeki farklı biçimlerin yaygınlaşmasında televizyon başta olmak üzere medyanın önemli bir yeri vardır.

Soru 4:

I. Alıntı sözcüklerdeki ünlü uzunluğuna dikkat edilmediğinde konuşma kusuru oluşmaktadır. II. Benzer yapıdaki sözcükleri örnekseyerek kısa olan bir ünlüyü uzatma eğilimi görülmektedir. III. Sözcüğün “akraba” şeklindeki söylenişi doğrudur. IV. Sözcüğün “hayır” şeklindeki söylenişi doğrudur. Yukarıda verilen ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I, II D) I, II, IV E) II, III, IV

Soru 5:

I. Alıntı sözcüklerin bir kısmı hem sık sık doğru yazılmakta hem de doğru söylenmektedir. II. Doğruluk ve yanlışlıklar için ölçüt standart dil ve bu dili kodlayan Türk Dil Kurumunun Yazım Kılavuzu ’dur. III. Prensip olarak yazım kurallarını aynı biçimde düzenlemek mümkündür. IV. Bir sözcüğün “doğru” yazımının ne olacağını belirleme yetkisi Türkiye’de yasayla Türk Dil Kurumuna verilmiştir. Yukarıda, yazım ve söyleyişe ilişkin verilen bilgilerden hangileri doğrudur?

A) I, II B) II, III C) III, IV D) II, IV E) I, II, III

Soru 6:

"zaman ~ zamanında" örneği aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?

A) dar ünlünün sıfırla nöbetleşmesi B) uzunluk ~ kısalık nöbetleşmesi C) geniş ünlü ~ dar ünlü nöbetleşmesi D) ön ünlü ~ art ünlü nöbetleşmesi E) açık ünlü ~ kapalı ünlü nöbetleşmesi

Soru 7:

Ünsüzle biten eylem kök ve gövdelerine -(y)AcAk eki geldiğinde, ekin ilk ünlüsü konuşma dilinde hangi ünlüyle nöbetleşir?

A) Geniş ünlüyle B) Dar ünlüyle C) Yuvarlak ünlüyle D) Düz ünlüyle E) Art ünlüyle

Soru 8:

Aşağıdaki köklerden hangisi eklenme yoluyla ortaya çıkmış bir ses olayını içerir?

A) Burunlar B) Bakıyor C) Beni D) Çiçeği E) Çiçekler

Soru 9:

“Türkçe yazıldığı gibi konuşulur, konuşulduğu gibi yazılır.” görüşünün aksini aşağıdakilerden hangisi desteklemektedir?

A) Türkçe oldukça genç sayılabilecek bir yazı dilinin olması B) Her harfin bir ses karşılığının olmaması C) Vurgu, ton ve durak gibi ögelerin yazıda karşılığının olmaması D) Vurgu, ton ve durak gibi ögelerin yazıda karşılığının olması E) Söylenilenin ayrıntılı biçimde yazıya yansıtılması

Soru 10:

Ünlülerin sıfırla nöbetleşmesi aşağıdakilerden hangisinde görülmez?

A) Türkçe sözcüklerde B) Alıntılarda C) İsim tabanlarında D) Zamir tabanlaında E) Eylem tabanlarında

Soru 11:

Aşağıdakilerden hangisi Ön Ünlü ~ Art Ünlü Nöbetleşmesine örnektir?

A) Burun>Burnu B) Ben+e>Bana C) Okuyan ~ Okıyan D) Nereye ~ Neriye E) Anlayacak ~ Anlıyacak

Soru 12:

Eski Türkçedeki közel sözcüğünün günümüz Türkçesinde güzel olması ünlüler açısından aşağıdaki ses olaylarının hangisiyle açıklanabilir?

A) Ünlü daralması B) Ünlü genişlemesi C) Öndamaksıllaşma D) Artdamaksıllaşma E) Ünlü uzaması

Soru 13:

I, yürüyerek-yüriyerek. II. oyna-oynuyor. III. anne-annem. IV. saç-saçsız. Yukarıdakilerden hangileri, ses değişimleriyle ortaya çıkan nöbetleşmeye örnek olarak verilebilir?

A) I, II B) II, III C) III, IV D) I, II, III E) I, II, III, IV

Soru 14:

Eski Türkçedeki yaşıl sözcüğünün günümüz Türkçesinde yeşil olması ünlüler açısından aşağıdaki ses olaylarının hangisiyle açıklanabilir?

A) Ünlü daralması B) Ünlü genişlemesi C) Öndamaksıllaşma D) Artdamaksıllaşma E) Ünlü uzaması

Soru 15:

Aşağıdaki görsel ögelerden hangisi bürünsel ögelerin yazı dilinde işaretlendiği araçlardan biri değildir?

A) “tırnak” işareti B) eğik yazım C) daire içine almak D) BÜYÜK harf kullanımı E) koyu harf

Soru 16:

Aşağıdakilerden hangisi 'ünlülerin sıfırla nöbetleşmesine' örnek değildir ?

A) kavşak B) buyruk C) oğlu D) kaynı E) kavuşma

Soru 17:

Aşağıdaki kelimelerin hangisi yanlış verilmiştir?

A) Cüzü B) Men C) Bayi D) Kat E) Def

Soru 18:

Aşağıdakilerden hangisi İstanbul ağzı dışında diğer ağızlarda yer alan vurgulamalardandır?

A) maS¸A B) Pİde C) soPA D) ZONguldak E) ERzincan

Soru 19:

I. Başka dillerden doğrudan doğruya sesler alınmaz. II. Başka dillerden alınan sözcüğün söylenişini koruma sonucu dilde yeni sesler, sesbirimler ortaya çıkmaz. III. /j/ sesi Türkçe sözcüklerde bulunmaz. IV. /g/, /k/ ve /l/ seslerinin ön ve art biçimleri Türkçe sözcüklerde bağımsız sesbirimlerdir. Yukarıdakilerden hangilerinde, sesbirimler ile ilgili verilen bilgiler doğrudur?

A) I, II B) II, III C) I, III D) I, II, III E) I, II, III, IV

Soru 20:

'saru' sözcüğünün zaman içerisinde 'sarı' sözcüğüne dönüşmesi aşağıdaki ses olaylarından hangisine bir örnektir?

A) ötümsüzleşme B) göcüşme C) düzleşme D) ünlü kısalması E) artdamaksıllaşma