Final Sınavı - Türkçe Ses Bilgisi

Soru 1:

Aşağıdaki kelimelelerin söylenme biçimlerinden hangisi ünlü kısalmasına örnek olarak gösterilemez?

A) /alem/ B) /aşık/ C) /dünya/ D) /laik/ E) /rica/

Soru 2:

I. /ç/>/ş/ II. /z/>/s/ III. /s/>/z/ IV. /a/>/ı/, /e/>/i/ Yukarıdakilerden hangi/ hangileri konuşma dilinde pek çok ortamda gözlenen ses değişimlerindendir?

A) I, II B) I, III C) I, II, III D) I, II, III, IV E) III, IV

Soru 3:

Aşağıdaki sözcüklerden hangisinin yazımı doğrudur?

A) Dalevere B) Dinazor C) Aliminyum D) Pile E) Sahlep

Soru 4:

I. yanak-yanağı II. burun-burnu. III. oğul-oğlu. IV. ağız-ağzı. V. bacak-bacağı. Yukarıdakilerden hangileri, ünlülerin sıfırla nöbetleşmesine örnek olarak verilebilir?

A) I, II B) I, II, III C) II, III, IV D) II, III, IV. V E) I, II, III, IV, V

Soru 5:

"Arapça asıllarında ikiz ünsüzle sonlanan tek heceli sözcükler, Türkçede yalın durumda veya ünsüzle başlayan bir ek veya yardımcı eylemden önce tek ünsüzle kullanılırlar." Aşağıdaki örneklerden hangisi bu durumu yansıtmaktadır?

A) hall > hal (> hallet-) B) hakk > hak (> haktan, hak ver-) C) afv > aff > af (>aff-ı) D) habb > hap (>hap-ı) E) affedersiniz~afedersiniz

Soru 6:

Aşağıdakilerden hangisi başta Batı Anadolu ağızlarında olmak üzere sıkça görülen /r/ düşmesine örnektir?

A) Yapıyosun B) Arayım C) Herkez D) Yapicim E) Arıyım

Soru 7:

Seçeneklerde verilen ifadelerden hangisi konuşma dilinde kullanılan ifadelere bir örnektir?

A) Gidicek B) Yapacak C) Görecek D) Olacak E) Edecek

Soru 8:

I. jandarma/candarma. II. jet/cet. III. jeton/ceton. IV. jüri/cüri. "Yabancı dillerden alınan sözcüklerde bulunan /j/ sesi, yabancı sözcükleri Türkçeye uyarlama sürecinin bir sonucu olarak ona en yakın ses durumundaki /c/’ye değişir". Yukarıdakilerden hangileri bu duruma örnek olarak gösterilebilir?

A) I, II B) II, III C) III, IV D) I, II, III E) I, II, III, IV

Soru 9:

Köyden kente göçün bir sonucu olarak Standart Türkçede başlayan ve yaygınlaşma eğilimi gösteren ve “söyleyiş yanlışı” olarak görülen değişmeler kaç başlık altında incelenmiştir?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

Soru 10:

"Çoğunlukla ünlü-ünsüz-ünlü yapısındaki bir ses öbeğinin kısa veya uzun bir ünlüye dönüşmesidir. Hem yazı dilinde hem de konuşma dilinde rastlanan bir ses olayıdır. Farklı biçimlerde ortaya çıkabilir. Çoğu örneğinde iki hece tek bir heceye dönüştüğü için bu ses olayı hece kaynaşması olarak da adlandırılır. Yaygın örneklerini şu şekilde sıralayabiliriz: eczāne, postāne, hastāne". Tanımlanan ve örnekleri verilen bu ses olayı aşağıdakilerden hangisidir?

A) tekleşme B) düşme C) düzleşme D) göçüşme E) büzülme

Soru 11:

Standart söyleyişte görülen dikkat çekici ses olaylarından biri de yabancı sözcüklerdeki artdamak ünlüleri yanında kullanılan öndamak /l/ sesinin artdamaksıllaşmasıdır. Buna göre aşağıdakilerden hangisinin telaffuzu farklıdır?

A) laf B) alfabe C) rol D) gol E) bol

Soru 12:

Aşağıdakilerden hangisi yabancı dillerden alınan sözcüklerde bulunan /j/ sesinin, dilimizde ona en yakın ses durumundaki /c/’ye dönüşmesine örnektir?

A) Ceton B) Camii C) Cenk D) Ceviz E) Cam

Soru 13:

Aşağıdaki sözcüklerden hangisinde yer alan ses Türkçe sözcüklerde bulunmamasına rağmen istisna olarak kullanılmaktadır?

A) Öge B) Sac C) Kıraathane D) Prensip E) Bej

Soru 14:

I. lanet. II. alerji. III. şarj. IV. konut. Yukarıdakilerden hangileri, yazılış ve söylenişlerinde sıkça yanlış yapılan sözcüklerdendir?

A) I, II B) II, III C) I, II, III D) II, III, IV E) I, II, III, IV

Soru 15:

I. İngilizce söyleyiş etkisi sözcüklerin okunuşunda kendini göstermez. II. Türk alfabesinde yer alan harfler, 1 Kasım 1928 tarih ve 1353 sayılı Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanun ile belirlenmiştir. III. Yazım Kılavuzu ’na göre bütün ünsüzler kendilerinden sonra gelen / e / sesi ile seslendirilmelidir. IV. Bu özellik, söz dizimi açısından sözcük gibi işlem gören kısaltmalar için de geçerlidir. Yukarıdakilerden hangilerinde, Türkçede harflerin okunuşuna yönelik verilen bilgiler doğrudur?

A) I, II B) II, III C) I, II, III D) II, III, IV E) I, II, III, IV

Soru 16:

Aşağıdaki kısaltmalardan hangisinde ünsüz kendisinden “e” sesi gelerek seslendirilmektedir?

A) TDK B) SGK C) DGM D) İMKB E) KBB

Soru 17:

Ülkemizde artdamaksıl /ḳ/ ünsüzünün gırtlak sızıcısı /ḫ/ olarak söylenmesi özellikle hangi bölge ağızlarına özgü bir söyleyiş biçimidir?

A) Marmara B) İç Anadolu C) Ege D) Karadeniz E) Doğu Anadolu

Soru 18:

bakıcam yapıyorsun istemeyeceğim olacak Yukarıdakilerden hangisi/hangileri konuşma diline göre yazılmıştır?

A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve IV D) II ve III E) I, II ve IV

Soru 19:

Hall-Hallet- hangi nöbetleşme grubuna aittir?

A) Ötümlülük-Ötümsüzlük Nöbetleşmesi B) Uzunluk-Kısalık Nöbetleşmesi C) Ünsüzün Sıfırla Nöbetleşmesi D) Açık Ünlü-Kapalı Ünlü Nöbetleşmesi E) Tek Ünsüz-İkiz Ünsüz Nöbetleşmesi

Soru 20:

I. Yazı dilinin tek biçimliliği düşüncesi, temelsizdir. II. Yazı dilindeki standart, daha çok yazımla ilgilidir. III. Yazı dilinde konu, bağlam, yazanların sosyal ve psikolojik durumları, eğitim seviyeleri gibi çeşitli nedenlerle ortaya çıkan varyantlaşmalar vardır. IV. Yazı dilinin kullanıldığı bazı alanlar standart dışı kullanıma açık, bazıları tamamıyla kapalıdır. Yazılı metinler ile ilgili yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur?

A) I, II B) II, III C) III, IV D) I, II, III E) I, II, III, IV