Seçmeli Ara Sınav - Türkçe Ses Bilgisi

Soru 1:

I. Türkoloji çalışmalarında dikkat, yazılı dil üzerinde yoğunlaşmış, konuşma dili ihmal edilmiştir. II. Konuşma dilinde vurgulanacak sözcükler belirsizliğini korumaktadır. III. Türkçe dil bilgisi kitapları, kural koyucu bir yaklaşımla yazılmış, vurgu göz ardı edilmiştir. IV. Türk Dilinin yapısından dolayı vurgulanacak hece ve sözcükler sınırlıdır. Yukarıdakilerden hangileri, Türk Dili araştırmalarında vurgu konusunu karmaşık kılan özelliklerdendir?

A) I, II B) II, III C) I, III D) II, III, IV E) I, II, III, IV

Soru 2:

Alfabe kanununa göre sessiz harfler kendilerinden sonra gelen hangi ünlü ile seslendirilmelidir?

A) a B) e C) ı D) i E) o

Soru 3:

Dört heceli Türkçe yer adlarında (örneğin; Doğancılar, Demirciler, Sağmalcılar vb.) vurgu nerededir?

A) İlk hece B) Son hece C) İlk ses D) İkinci hece E) Üçüncü hece

Soru 4:

I. Hava yolundaki çeşitli daralmalar. II. Ses tellerinin titreşip titreşmemesi. III. Dilin dişlere değip değmemesi. IV. Dilin damağa değip değmemesi. V. Dudakların durumu. Yukarıdakilerden hangileri, seslerin niteliğini belirleyen durumlardandır?

A) I, II, III B) II, III, IV C) III, IV, V D) I, II, III, IV E) I, II, III, IV, V

Soru 5:

Az sayıda sesin, örneğin, /r/, /ı/, /a/, /s/ seslerinin farklı sırayla art arda dizilmeleri sonucunda farklı anlamlı birimler oluşur: sarı, sıra, asır. Bu durum dil göstergesinin hangi özelliğiyle açıklanır?

A) Dil göstergesinin nedenliliği B) Dil göstergesinin nedensizliği C) Dil göstergesinin soyutluğu D) Dil göstergesinin çizgiselliği E) Dil göstergesinin sesli oluşu

Soru 6:

/s, ş, v, n, h, f, z/ seslerinin ortak özelliği nedir?

A) Ötümlü B) Diş C) Sürekli D) Sızıcı E) Akıcı

Soru 7:

Aşağıdakilerden hangisi art damak ünsüzüdür?

A) /ç/ B) /r/ C) /y/ D) /k/ E) /ş/

Soru 8:

Aşağıdakilerden hangisi hem düz hem de dar ön damak ünlüsüdür?

A) a B) e C) ı D) i E) ö

Soru 9:

Aşağıdaki sözcüklerden hangisinde Türkçe sözcüklerde hiçbir durumda bulunmayan bir ünsüz kullanılmıştır?

A) ağız B) mesafe C) jenerasyon D) rivayet E) şikayet

Soru 10:

Aşağıdakilerin hangisinde a ünlüsünün özellikleri tam ve doğru olarak verilmiştir?

A) geniş-düz-ön B) dar-düz-art C) dar-düz-ön D) geniş-yuvarlak-ön E) geniş-düz-art

Soru 11:

Aşağıdakilerden hangisindeki eşleşme doğrudur?

A) /a/ sesi, ön, düz, açık, kısa B) /e/ sesi art, düz, açık, kısa C) /ı/ sesi art, açık, düz, kısa D) /i/ sesi ön, düz, dar, kısa E) /e/ sesi art, düz, açık, uzun

Soru 12:

Aşağıdakilerden hangisi parçalarüstü sesbirim değildir?

A) fonem B) vurgu C) durak D) ulama E) uzunluk

Soru 13:

Aşağıdakilerden hangisi dilsel göstergelerde sınırlı da olsa nedenliliklerden biri değildir?

A) yansıma B) birbiriyle bağlantılı sözcükler C) birleşik sözcükler D) türemeler E) ses birimi

Soru 14:

Aşağıdaki sözcüklerin hangisinin hecelerine ayrılmasında bir yanlışlık yapılmıştır?

A) baş-la-nıl-dı B) e-le-le C) ka-rar-sız D) ha-nım-e-li E) ha-va-a-la-nı

Soru 15:

Bir sesin, dilde anlam ayırıcı özellik taşımadığı halde farklı söyleniş biçimlerine dil bilimde ne ad verilmektedir?

A) Sesbirim (fonem) B) En küçük karşıt çift C) Alt sesbirim (alofon) D) Harf E) Grafem

Soru 16:

Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde düzlük-yuvarlaklık uyumu yoktur ?

A) ufuk B) yalın C) sevgili D) gözümüz E) yavru

Soru 17:

Aşağıdaki seslerden hangisi dil ucunun dişlerin arkasına değmesi sonucu oluşan seslerden değildir?

A) /d/ B) /c/ C) /s/ D) /t/ E) /n/

Soru 18:

Aşağıdakilerden hangisi dilin özelliklerinden biri değildir?

A) Seslerden oluşması B) İletişim aracı olması C) Toplumsal olması D) Değişmez olması E) Üretken olması

Soru 19:

Transliterasyon ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi doğru değildir?

A) Yazıyı aktarma olarak da adlandırılır. B) Bilinmeyen bir alfabeyle yazılmış metni yorum yaparak bilinen alfabeye aktarır. C) Standart yazım kullandığı yollardan biridir. D) Yazıya aktarma ön yorumla mümkündür. E) Harfler kesinlikle büyük harflerle yazılır.

Soru 20:

Aşağıdakilerin hangisinde vurgu son hecededir?

A) abartma sıfatlarında B) Türkçe kökenli, iki heceli yer adlarında C) ad, sıfat ve zamirlerde D) seslenmelerde E) dört heceli Türkçe yer adlarında