Final Sınavı - Eski Türk Edebiyatının Kaynaklarından Şair Tezkireleri

Soru 1:

Aşağıdakilerden hangisi Fatîn'in hayatından söz eden ve en önemli eseridir ?

A) Divan B) Hatimetü'l-Eşar C) Fatin Tezkiresi D) Pendname E) Tezkiretü'ş Şuara

Soru 2:

"Osmanlı devletinin kuruluşundan başlayarak 1873 tarihine kadar yaşayan şairleri bir araya getirmek üzere yazılmış olan son devir tezkirelerindendir. Tevfîk Bey, eserinin ön sözünde Tanzifat müdürlüğü sırasında gazeteciliği bırakarak araştırmacılığa yöneldiğini ve öteden beri yazmayı düşündüğü bu eser üzerinde çalışmaya başladığını anlatmıştır. Eski tezkireleri tarayıp tanınmış şairleri seçmiş, onların verdikleri bilgileri karşılaştırıp bazılarını özetleyerek tezkiresine almış ve şiirlerinden örnekler vermiştir." Yukarıda bahsi geçen tezkire aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) İstanbul’da Bir Sene B) Kâfile-i Şuara C) Tahrîc-i Harabat D) Hazine-i Letaif E) Letaif-i İnşa

Soru 3:

Mustafa Mucib Efendi'nin Tezkire-i Mucib adlı eseri hangi bakımdan önemlidir?

A) Kendisinden önceki tezkireciler gibi sultanları, belli meslek sahiplerini bir sınıflandırmaya tabi tutmadan sadece çağdaşı olan şairleri alfabetik sırayla vermesi. B) Giriş kısmındaRıza Tezkiresi’ni incelediğini belirtmesi. C) Tezkire, Riyazî ve Rıza Tezkireleri’nden seçilmiş bazı şairlerin özetlenerek verilmiş olması. D) Daha önce yazılan tezkirelerde bulunmayan on bir şairi (Esat, Bahşî Efendi, Hıbrî, Devrî, Debî, Rezmî, Selamî, Şuaî, Iydî, İlmî ve Alimî) ihtiva etmesi. E) Şairlerin sanatları ve şiir özellikleri hakkında değerlendirmelerde bulunması.

Soru 4:

Aşağıdakilerden hangisi 17. yüzyıl şair tezkirelerinin özelliklerinden değildir?

A) Biyografiler kısalmış, şiir sayısı artmıştır. B) Yazarlar kendi çağdaşı oldukları şairleri yazmışlardır. C) Antoloji tipi tezkirelerde örnekler verilmiştir. D) Biyografiler ön plana çıkmıştır E) Şiir değerlendirmelerine çok az yer verilmiştir.

Soru 5:

20. yüzyıl, Türk edebiyatında 15. yüzyıldan, Anadolu’da ise 16. yüzyıldan itibaren süregelen tezkirecilik geleneğinin son örneklerinin verildiği bir dönemdir. Bu dönemde tezkirecilik geleneği yerini modern _____ bırakmıştır.

A) anıya B) biyografiye C) eleştiriye D) gezi yazısına E) söyleşiye

Soru 6:

25 yaşlarında müderris olan İstanbul’un bazı medreselerinde çalıştıktan sonra Anadolu’nun çeşitli illerinde ve Halep, Kudüs ve Kahire’de kadılık yapmış olan tezkireci kimdir?

A) Safayî B) Mucib C) Ramiz D) Salim E) Beliğ

Soru 7:

"Kendi adıyla anılan tezkiresinde, 1592-1837 yılları arasında yetişen 203 şairin hayatı anlatılmış ve şiirlerinden örnekler verilmiştir. Alfabe sırasıyla düzenlenen tezkirede yer alan şairlerin bir kısmının hayatı, eserleri ve sanat anlayışları hakkında oldukça geniş bilgiler bulunurken, bazılarından ancak bir iki satırla söz edilmesi eserin tamamlanamadığını göstermektedir. Ali Emirî Efendi, bazı şairler hakkında tezyil notuyla esere ilavelerde bulunmuştur. Tezkirenin fihristinde yer alan şairlerden yedi kadarına da içeride yer verilmediği görülmektedir." Yukarıda bahsedilen tezkire ve yazarı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Şefkat-Tezkire-iŞuara, B) Tevfik-Mecmua-i Teracim C) Ârif Hikmet-Tezkiretü’ş-şuara D) Mehmet Tevfik-Kafile-i Şuara E) Esat Efendi- Bağçe-i Safa-enduz

Soru 8:

2000 beyitlik bir mesnevi olup aynı zamanda şairin yaşadığı devirle ilgili bir şikayetname olan eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Vekayî-i Fudala B) Zeyl-i Zübdetül-eflar C) Gamname D) Kava’id-i Farisiyye E) Leyla vü Mecnun

Soru 9:

Aşağıdakilerden hangisi 16. yüzyıl tezkirelerinin özelliklerinden biri değildir?

A) Bu dönem eserleri taklit değil, özgün eserlerdir. B) Tezkirelerin ele aldığı şairlerin çoğu önceki dönemlerde yaşamıştır. C) Tezkirelerde şairler hakkında verilen bilgiler kısadır. D) Bu dönemdeki tezkireler sosyal ve kültürel tarihimizle ilgili önemli bilgileri içerir. E) Tezkirelerde gündelik yaşantı ile ilgili bilgiler bulunmaktadır.

Soru 10:

Aşağıdakilerden hangisi "Tezkiretü'ş-Şuara adlı eserin şairidir?

A) Tevfik Efendi B) Şefkat C) Esat Efendi D) Arif Hikmet E) Fatin

Soru 11:

II. Osman’nın katli sırasında sarayda olup, padişah’ın öldürülmesinin verdiği üzüntüyle hastalanıp 1622’de ölen şair aşağıdakilerden hangisidir ?

A) Yümnî B) Faizî C) Güftî D) Rıza E) Seyrekzade Mehmet Âsım

Soru 12:

Mekke’de doğdu. Tanınmış Birgili ailesindendir. 16. yüzyıl bilginlerinden Mehmet Birgivî’nin torunu, bazı tasavvufî eserlerin sahibi ve devrinin tanınmış bilginlerinden Mustafa Birgivî’nin oğludur. Bu tezkireci aşağıdaki 17. Yüzyıl tezkirecilerinden hangisidir?

A) Sadiki B) Riyazi C) Güfti D) Asım E) Rıza

Soru 13:

Aşağıdakilerden hangisi Hüseyin Ramiz’in bir tarih kitabı olan eseridir?

A) Hadikatü’l vüzara Zeyli B) Devhatül-meşayih Zeyli C) Hamiletü’l–kübra Zeyli D) Zahirü’l-hukkam E) Zübdetü’l-vakı’at

Soru 14:

Arif Hikmet Bey'in aşağıdaki eserlerinden hangisi zamanının tapu düzenlemesini içeren bir eseridir ?

A) Mecmuatü't Teracim B) Rumeli Teftiş Defteri C) Tezkiretü'ş Şuara D) El-Ahkâmü'l-meriyye E) Pendname

Soru 15:

Kaşgarlı Mahmut’un o zamana kadar ele geçmeyen meşhur Divanu Lügati’t-Türk'ü bularak ve bu eseri bilim âleminin hizmetine sunmuş olan bu yazar aşağıdakilerden hangisidir?

A) Faik Reşat B) Ali Emirî C) Nail Tuman D) Refî Mehmet Emin Kâlâyî E) İbnülemin Mahmut Kemal İnal

Soru 16:

Aşağıdakilerden hangisi Nail Tuman’ın eserlerinden biri değildir ?

A) İstanbul Kütüphaneleri Türkçe Hamseler Katalogu B) Tuhfe-i Hattatin C) Türk Musikişinasları Tarihi D) Lügat-ı Tarihiye E) Tuhfe-i Naili^

Soru 17:

Nigehüm âl-i ruh-ı dîde-i bâdâma düşer Hevesüm la’l-i leb-i yâr-i gül-endâma düşer Mübtela-sından ider ni’met-i vaslını dirîğ Hân-ı vaslı o mehün düşmen-i bed-kâma düşer Şöyle bir mâhveşe olmayalum dil-dâde Ki anun meyl-i ruhı rind-i mey-âşâma düşer Bezm-i agyâra varursa o meh-i ‘işve-nümâ Rakibâ cümle hemân dâm-ı dil-ârâma düşer Gazel-i Âkif ’i tanzîr ideyüm dirse Elif Za’f-ı efyûn ile desti ditirer hâme düşer Yukarıda Silahdarzade Tezkiresi’nden bir gazele yer verilmiştir. Bu gazelin şairi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Silahdarzade Mehmet Emin B) Safvet C) Elif Ahmet Dede D) Akif E) Esrar Dede

Soru 18:

Yazarı Ali Emirî olan ve dönemin sultanı Abdülhamit'e ve diğer padişahlara övgülerde bulunduğu bu eserin adı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hakikat B) Vilayeti Şarkiyesi C) İşkodra Vilayeti D) Musahabe-i Edebiyat E) Cevahirü'l Müluk

Soru 19:

Âdab-ı Zurefa, Hadikatü’l-Vüzera Zeyli, Hamiletü’l-Kübra Zeyli, Keşfü’z-Zünun Zeyli adlı eserlerin yazarı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sâlim B) Ramiz C) Âkif D) Safayî E) Mucib

Soru 20:

Aşağıdakilerden hangisi tek eseri olan Hacı Tevfik Efendi’nin eseridir?

A) Delailü Nübüvveti Nebiyyina B) Mecmuatü’t-teracim C) Kafile-i Şuara D) Hulâsatü’1-makâlât E) Âyâtü’l-hayr