Final Sınavı - Eski Türk Edebiyatının Kaynaklarından Şair Tezkireleri

Soru 1:

Diyarbakır'da doğdu. Mardin'de bazı müderrislerden dersler aldı. 1875'te telgrafçı oldu. Vakıflar nezaretine uzun vicdannameler yazdı. Yukarıda kısaca özellikleri belirtilen yazar hangisidir?

A) Ali Emiri B) Mehmet Siraceddin C) Nail Tuman D) Faik Reşat E) İbnülemin Mahmut Kemal İnal

Soru 2:

Fâizî’nin eserine zeyl olup antoloji türünde kaleme alınan eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Zeyl-i Zübdetül-eşar B) Vekayî-i Fudala C) Kava’id-i Farisiyye D) Düsturu’l-amel E) Mecmau’l-havas

Soru 3:

Türk dilinin mevcut üç edebi şivesi ile şiir söyleyen İran ve Türk asıllı şairleri kapsayan Sadıki'nin en önemli eseri aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sakiname B) Mecmau'l-havas C) Düsturu'l-amel D) Zübdetü'l-eşar E) Teşrifatü'ş- şuara

Soru 4:

Aşağıdaki kişilerden hangisi 20. yüzyılda modern biyografiye geçişin en güçlü örneklerinden birini kaleme almıştır?

A) Ali Emiri B) Faik Reşat C) Mehmet Siraceddin D) İbnülemin Mahmud Kemal İnal E) Ali S¸ir Nevayi^

Soru 5:

Esat Efendi’ye ait aşağıdaki eserlerin hangisinin ele aldığı konu yanlış verilmiştir?

A) Üss-i Zafer – Yeniçeri ocağının kaldırılması B) Delailü Nübüvveti Nebiyyina – Tevrat ve İncil’de Hz. Muhammed’e dair işaretler C) Pendname – İman ve amel ilişkisinin ele alınması D) Teşrifat-ı Kadime – Osmanlı Devletinin resmi protokolü E) Şahid-i Müverrihîn – Dilimizdeki imlâ, tarih düşürme kuralları

Soru 6:

Aşağıdaki kişilerden hangisi Kaşgarlı Mahmut’un o zamana kadar ele geçmeyen meşhur Divanu Lügati’t-Türk adlı eserini bulup, bilim a^leminin hizmetine sunmuştur?

A) Faik Reşat B) Mehmet Siraceddin C) İbnülemin Mahmut Kemal D) Ali Emiri^ E) Nail Tuman

Soru 7:

Mehmet Tevfîk'in tamamlanamamış eseri Kâfile-i Şuara kalan müsveddeleri de kaybolmasından sonra "Meşahir-i şuara-yı Osmaniyye’nin teracim-i ahvaliyle ba‘zı asar-ı şi‘riyyelerini cami’dir" alt başlığıyla hangi yıl yayımlanmıştır?

A) 1843 B) 1853 C) 1863 D) 1873 E) 1883

Soru 8:

Fatîn’in en önemli eseridir. 672 şairin hayatından söz eden tezkire, bu hâliyle Türk edebiyatının en hacimli şair tezkirelerindendir. Eser, Salim Tezkiresi’nin bıraktığı 1721’den 1853’e kadar Osmanlı ülkesinde yetişen şairler hakkında bilgi içerir. Yukarıda bahsi geçen tezkirenin adı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Fatin Tezkiresi B) Salim Tezkiresi C) Mecmuatü’t-teracim D) Hatimetü’l-eşar E) Letaif-i İnşa

Soru 9:

Şekilde meydana gelen değişiklikler muhtevaya da yansımış ve17. yüzyıldan itibaren tezkirecilik tarihimizde adına antoloji tipi tezkireler diyebileceğimiz farklı yapıda eserler verilmeye başlanmıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu tezkirecilerden biridir?

A) Aşık Çelebi B) Sadıki C) Latifi D) Hasan Çelebi E) Beyani

Soru 10:

I. Seyyit Mehmet Şerif Efendi’nin oğludur. II. Vakıflar Nezareti’ne uzun vicdannameler yazmıştır. III. 1924'te vefat etmiştir. Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Ali Emirî için doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II, III

Soru 11:

Esat Efendi’nin en tanımış eserlerinden biridir. Esat Efendi Tezkiresi diye de tanınan bu eserin adı ebcedle yazılış tarihi olan 1835 yılını verir. Salim Tezkiresi’ne zeyl olarak yazılmıştır. Eserde 1722-1835 yılları arasında yaşayan 209 şair hakkında bilgi verilmiştir. Esat Efendi şairler hakkında söylediklerini üst üste karalayıp düzeltmiştir. Kitapta yeni şairler ve şiirler için yerler ayrılmıştır. Verilen bilgilerin de bir kısmı eksik ve yanlıştır. Bu görünümüyle Esat Efendi Tezkiresi’nin tamamlanmadığı ve yazarının el yazısı ile karalama halinde kaldığı anlaşılmaktadır. Örnekler de büyük ölçüde Salim ve Fatin tezkirelerinden alınmıştır. Yukarıda bahsi geçen tezkirenin adı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Mesh-i Ricl ve Mesh-i Huf B) Nasrun Aziz C) Bâğçe-i Safa-enduz D) Pendname E) Teşrifat-ı Kadime

Soru 12:

Esad Efendi'nin eselerinden hangisi Tevrat ve İncilde Hz. Peygamber (SAV)'e dair işaretlerin üzerinde durduğu bir eseridir ?

A) Şahid-i Müverrihin B) Delail-ü Nübüvvet-i Nebiyyina C) Mehasin-i Mecdiye D) Ayatü'l hayr E) Beyanü-s Sıfati's Sübütiyetillahi

Soru 13:

Aşağıdakilerden hangisi "Esat Efendi'ye ait olmayan bir tezkiredir?

A) Ahvâli Tunus B) Âyâtü'l-hayr C) Siyer-i Nevebî D) Mehasın-i Mecidiyye E) Pendname

Soru 14:

Aşağıdakilerden hangisi Salim'in "Tezkire-i Şuara"tezkiresinin özelliklerinden biri değildir?

A) Tezkire uzun bir girişle başlar. B) Dönemin sultanı, sadrazamı ve şeyhülislamı için güzel sözler vardır. C) Toplam dört yüz yirmi sekiz şaire yer verilmiştir. D) Dili açık ve sadedir. E) Şeyhi'nin eserlerinden yararlanılmıştır.

Soru 15:

Çaylak Tevfîk ya da Çopur Tevfîk diye de anılan Mehmet Tevfîk hangi yıllar arasında yaşamıştır?

A) 1820-1852 B) 1833-1892 C) 1833-1872 D) 1843-1892 E) 1843-1872

Soru 16:

Altı hâl tercümesinden ibaret olan Teracim-i Ahval-i Meşahir ______ şeklinde yayınlanmıştır.

A) kıraat B) kitabete C) mektup D) röportaj E) tefrika

Soru 17:

Aşağıdakilerden hangisi Şefkat Seyyid Abdulfettah'ın eserlerinden biridir?

A) Ahvâl-i Tunus B) Divançe C) Âyâtü’l-hayr D) El-Ahkâmü’l-meriyye E) Mecmuatü’t-teracim

Soru 18:

Türk edebiyatının nazımla kaleme alınmış ilk tezkiresi olup mesnevi nazım şekliyle yazılan 2400 beyitten oluşan eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Mecmau’l-havas B) Teşrifatü’ş-şuara C) Riyazü’ş-şuara D) Zeyl-i Zübdetül-eşar E) Tezkire-i Şuara

Soru 19:

Mecmau’l-havas’ın ne zaman yazıldığı kesin olarak bilinmemektedir. Mecmau’l-havas, bir ön söz, sekiz tabaka ve bir hatimeden oluşmaktadır. Sadıkî, eserinin her tabakasına mecma ismini vermiştir. Üçüncü (Üçümci) Mecmada aşağıdaki konulardan hangisinden sözedilir?

A) Zamanın padişah şairleri. B) Sadıkî’nin muasırı İranlı olan şairler. C) İran saltanat büyüğü olan şairler. D) Türk saltanat büyüğü olan şairler. E) Şehzade şairler.

Soru 20:

Eserine IV. Murat'ın biyografisiyle başlayan, dili süs ve özentiden uzak, sade ve açık olan, diğer tezkirelerden farklı olarak övgüye ve yergiye fazla yer vermeyen, daha önce yazılan tezkirelerde bulunmayan 11 şairi anlatan yazar hangisidir?

A) Mucib B) Safayi C) Salim D) Beliğ E) Ramiz