Cumhuriyet Dönemi Türk Nesri

Yanıt Açıklaması: A, B, C ve Dşıklarındaki konular her okuyucuya hitap eden konular değildir. Bu konularda yazı yazabilmek ve bu konularda yazılmış yazıları anlayabilmek için bilimsel bir bilgi birikimine sahip olmak gerekir. Sosyal medyanın sosyal etkileşimdeki yeri ise birçok kişi tarafından üzerinde yazı yazılabilecek ve yine birçok kişi tarafından anlaşılabilecek bir konudur. Yine sosyal medya ile ilgili yazar sohbet havasında, sade bir anlatım ve espritüel bir dille yazılar yazılabilir. Bu nedenle E şıkkı hakkında bir sohbet yazısı yazılabilir.

Yanıt Açıklaması: Harf Devrimi, Türk Dil Kurumunun kurulması, basın-yayın olanaklarının gelişmesi, okuma-yazma ve okullaşma oranının artması, dilde özleştirme çalışmaları, Cumhuriyet Dönemi’nde dilin ve nesrin gelişimini etkilemiştir.

Yanıt Açıklaması: Islahat hareketleri yönetim tarafından gerçekleştirilmek istenmiştir. Yönetim de bunu halka anlatma ihtiyacı duymuştur. Yenilikçiler de esasen genellikle devlet memurlarıdır.

Yanıt Açıklaması: Öte yandan genç yaşta vefat eden Oğuz Atay (1934-1977), Türk hikâyesine Korkuyu Beklerken (1973) isimli tek hikâye kitabı kazandırır.

Yanıt Açıklaması: III. ve IV seçenekte verilen bilgiler edebi nesrin özelliğidir. Bilimsel ve öğretici nesir açık ve yalındır. İçerdiği bilgiyi açıklayıcı ve öğretici nitelik taşır. Amacı, işaret edenle edilen arasında tam bir uygunluk kurmaktır. Bu nedenle okuyucunun dikkatini kendi üzerine çekmeden işaret ettiği şeye, açık ve kesin bir biçimde götürür. Kelimeler bütünüyle temel anlamlarında kullanır. Ayrıca ilim dilinin kendine has “terim”leri vardır. bu nedenle doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyet sonrası Türk nesri için bilinmesi ve belirtilmesi gereken şey, Tanzimat sonrası, özellikle Yeni Lisan ve Millî Edebiyat Hareketi sonucu oluşan nesrin devamı olmasıdır. 1923 öncesinden devralınan dil ve bu dil ekseninde var olan nesir, Cumhuriyet nesrinin temelini oluşturur. Bu gerçeğin en önemli nedeni, Cumhuriyet öncesi yazarlarının çoğunun hayat­ta olmaları yazma çalışmalarını sürdürmeleri ve Cumhuriyet öncesi dil anlayışının önemli bir de­ğişme göstermeden devam etmesidir. Ömer Seyfettin, Ziya Gökalp, Refik Halit, Yakup Kadri, Halide Edib, Memduh Şevket, Re­şat Nuri, Ahmet Hikmet, Mehmet Emin, Yahya Kemal, Faruk Nafiz gibi Cumhuriyet öncesi ya­zar ve şairlerin kalemlerinde ilk olgun, kusursuz ve güzel örneklerini bulan XX. yüzyıl Türk nesri, aynı kişilerin Cumhuriyet Dönemi’nde kaleme al­dıkları eserlerde daha da gelişip zenginleşir. Doğru cevap B’ dir.

Yanıt Açıklaması: Makale bilimsel bir yazı türüdür, sanat amacı taşımaz.

Yanıt Açıklaması: Dilin birey, toplum ve millet yaşamındaki rolü ve önemine ilişkin olarak pek çok şey söylenmiştir. Ömer Seyfettin: “Milletimiz nasıl Türklük, vatanımız nasıl Türkiye ise lisanımız da Türkçedir. Türkçe bizim manevî ve mukaddes vatanımızdır. Manevî vatanın istiklâli, kuvveti resmî ve millî vatanımızın istiklâlinden daha mühimdir. Çünkü vatanını kaybeden bir millet eğer lisanına ve edebiyatına hâkim kalırsa mahvolmaz, yaşar ve yine bir gün gelir siyasî istiklâlini kazanır, düşmanlarından intikamını alır. Fakat bir millet lisanını bozar, kaybederse, hatta siyasî hâkimiyeti bâkî kalsa bile tarihten silinir.” Sözleriyle dilin önemi ve rolünü açıklamıştır.

Yanıt Açıklaması: 1940’lı yıllardan sonra deneme bilinciyle yazılmış yazıların ve adı deneme olan kitapların sayısının arttığını görmekteyiz.Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Yeni Lisan ve Milli Edebiyat hareketinin temel düşüncesi şu ilkeler etrafında toplanır: Arapça ve Farsça gramer kurallarına göre tamlama yapılmaması; bazı küçük ayrılıklar dışında (fevkalâde, darb-ı mesel, sevk-i tabiî gibi) Arapça ve Farsça tamlamaların kullanılmaması; Arapça ve Farsça çoğul eklerinin (kâinât, inşaât, ahlak, müslüman gibi klişe hâline gelmişler müstesna) kullanılmaması; Arapça ve Farsça edatların (ama, şayet, şey, keşke, lâkin, hem, hemen, henüz, yani müstesna) kullanılmaması; Arapça ve Farsçadan dilimize geçmiş ve halk tarafından benimsenmiş (Türkçeleşmiş) kelimelerin korunması ve söylendiği gibi yazılması; Konuşma dilinin özünü oluşturan İstanbul Türkçesinin yazı dili hâline getirilmesi; Diğer Türk lehçelerinden kelime alınmaması; • Unutulmuş (arkaik) Türkçe kelimelerin diriltilmeye çalışılmaması

Yanıt Açıklaması: Belli bir düşünceyi savunmak amacıyla yazılmaz.

Yanıt Açıklaması: Edebiyata 1925’lerde şiirle başlayan Sabahattin Ali (1907-1948), bir süre sonra şiirden hika^ye ve roman türlerine yöneldi ve edebiyatımızda daha çok hika^yeleri ve hika^yeciliği ile tanındı. Toplam 65 hika^yesi bulunan yazar, ilk kitabı Değirmen’deki (1935) hika^yelerinde büyük ölçüde devrinde moda olan masa başı romantik hika^ye geleneğine bağlı kaldı. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: İslamiyet öncesi Türk nesrinin başlangıç tarihi hakkında kesin bir bilgiye ulaşmak oldukça zordur. Sözlü edebiyat devri ürünü durumundaki sav ’ları, bu dönemin ilk nesir örnekleri olarak kabul etmek mümkün­dür. Yenisey (V. ve VI. yy.) ve -özellikle- Orhun Yazıtları (VIII. yy.), yazılı edebiyat dönemi Türk nesrinin ilk ve en önemli örnekleridir. Uygur dö­nemi nesri ise Maniheizm ve Budizm çerçevesinde şekillenen metinlerde ( Irk Bitig, Altun Yaruk, Prens Kalyanamkara ve Papam Kara Hikâyesi, Sekiz Yük­mek ) ifadesini bulmuştur. Doğru cevap E’ dir.

Yanıt Açıklaması: Yazar, sorulu cevaplı cümlelerle konuşuyormuş hissi uyandırır. E seçeneğindeki bilgi yanlıştır. Bu nedenle doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Çiçek Senfonisi şiir, Kara Kitap ve İçimizdeki Şeytan roman, Bize Göre ise fıkra türüne örnektir. Şevket Rado tarafından kaleme alınan Eşref Saati sohbet türüne örnek oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Şinasi, Namık Kemal, Ziya Paşa, Recaizade Mahmut Ekrem, Muallim Naci, Ahmet Midhat Efendi, Şemsettin Sami, Ebuzziya Tevfik, vb. yazar ve şairler edebiyatımızın Tanzimat Dönemi sonrasındaki fıkra yazarları arasındadır. Cumhuriyet sonrası dönemde de ön plana çıkan yazarlar arasında bilhassa Ahmet Rasim, Yakup Kadri, Ahmet Haşim, Falih Rıfkı Atay, Refik Halit Karay, Orhan Seyfi Orhon, Peyami Safa, Hasan Ali Yücel, Aka Gündüz, Burhan Felek gibi yazarlar bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal ve toplumcu gerçekçilik, Cumhuriyet Dönemi’nin ikinci kuşağını oluşturan Kemal Bilbaşar, Kemal Tahir, Orhan Kemal, Samim Kocagöz, Fakir Baykurt, Aziz Nesin, Necati Cumalı, Bekir Yıldız gibi isimlerle varlığını sürdürür. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir yazarın gazete ve dergi gibi süreli yayınlarda, güncel sosyal ve siyasal olayları belli bir bakış açısından; kanıtlama, belgeleme, ayrıntılama gereği duymadan, günlük konuşma diline yakın bir üslupla yer yer nüktelere yer vererek değerlendirdiği kısa düşünce yazılarına fıkra denir.

Yanıt Açıklaması: Sohbet türünde sorulardan sık sık yararlanılır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: İlk ciddi Türkçe sözlük olan Şemsettin Sami’nin hazırladığı Kamus-ı Türkî 1901 yılında yayımlanmıştır. Doğru cevap B seçeneğidir.