Cumhuriyet Dönemi Türk Nesri

Yanıt Açıklaması: Bir yazarın gündelik yaşam, insan, sanat ve edebiyatla ilgili bir konu hakkındaki düşüncelerini, karşısında okuyucu varmış gibi onlarla sohbet ediyormuşçasına sıcak ve içten bir anlatımla dile getirdiği, makale planında yazdığı düşünce yazısına sohbet denir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Halide Edip Adıvar ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu eserlerini iki dönemde incelemek mümkündür. Her iki yazarda eserlerinin birinci döneminde daha çok bireysel konulara yer verirken ikinci döneminde savaşın vermiş olduğu etkiyle de toplumsal konulara yönelmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyet nesrinin en geniş, en zengin kısmını edebî nesirler oluşturur. Belli bir sanat endişesi ve yeteneğine sahip yazarların kaleminden çıkan edebî nesirler, diğer amaçlarının yanında, okuyucuya estetik haz vermek amacıyla kaleme alınırlar. Onlarda dil, olabildiğince kusursuz ve hatasız bir biçimde kullanılır. Kelimelere temel anlamlarının yanında bilinen veya bilinmeyen yan anlamlar yüklenir. Benzetme, istiare, tezat, mecaz, kinaye gibi çeşitli edebiyat sanatlarına sahip olan dil, günlük dilin çok üstünde bir zenginlik ve derinlik kazanır. Bir başka ifadeyle edebiyat eserinde dil, günlük dille aynı kaynaktan beslenmesine veya aynı dil unsurlarını kullanmasına rağmen, ondan oldukça farklı ve başka bir dildir. Söz konusu farklılık, dil veya dil unsurlarının farklı biçim ve tarzda kullanılmasından; onlara farklı anlam, ses, çağrışım ve duygu değerleri yüklenmesinden; onların yeni ve orijinal tamlamalara dönüştürülmesinden kaynaklanır.

Yanıt Açıklaması: Bacon tarzı olarak da bilinen formal denemede yazar, bir otorite kimliğinde konuşur ya da en azından o konuda yüksek bir bilgi sahibi bir insan konumunda konusunu derli toplu izah eder. Bu tür deneme dogmatik, sistematik ve açıklayıcıdır.

Yanıt Açıklaması: Sohbet sözcüğü dilimize Arapça'dan geçmiştir.

Yanıt Açıklaması: Sohbet sözcüğü, dilimize Arapçadan geçmiştir.

Yanıt Açıklaması: Atatürk’ün 1920 yılının ilk günlerinde Ankara’da kurduğu Hâkimiyet-i Milliye gazetesi ise 1934’te Ulus adını alır.

Yanıt Açıklaması: Sohbet sözcüğü, dilimize Arapçadan geçmiştir.

Yanıt Açıklaması: Terim: Bir kelime veya kelime grubunun, sözlük anlamının dışında ve belli bir bilim dalı veya meslek sahasında kullanılmak üzere yeni bir anlam kazanmasıdır. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Montaigne ve Bacon Batı edebiyatlarında formal (resmî) ve informal (teklifsiz, senli benli) olmak üzere iki farklı denemenin de ortaya çıkmasına yol açmışlardır.

Yanıt Açıklaması: Yakup Kadri Karaosmanoğlu (1889-1974) da hikâye türünde vermiş olduğu eserlerle dönemin Türk edebiyatına önemli katkılarda bulunmuş yazarlarımızdandır. Onun Bir Serencam (1913), Rahmet (1923), İzmir’den Bursa’ya (H.Edib F.Rıfkı ve M.Asım’la ortak 1922) ve Millî Savaş Hikâyeleri (1947) isimli kitaplarda yer alan 60’a yakın hikâyesi vardır.

Yanıt Açıklaması: Halide Edip Adıvar'ın hikayelerinin başkahramanları genellikle kadınlardır.

Yanıt Açıklaması: Sözlükte “yayma, saçma, dağıtma” anlamına gelen Arapça kökenli “ nesir”in kavram anlamı; “manzum olmayan söz veya yazı”dır. Bu nedenle doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyet Dönemi sosyal ve toplumcu gerçekçi ikinci nesil yazarlarından Aziz Nesin, Haldun Taner ve Rıfat Ilgaz, hikâyelerindeki mizahi ve ironik tavırlarıyla diğerlerinden önemli ölçüde ayrılırlar.

Yanıt Açıklaması: Nurullah Ataç

Yanıt Açıklaması: Eşref Saati adlı eser Şevket Radoya aittir. Bu nedenle doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İslamiyet öncesi Türk nesrinin başlangıç tarihi hakkında kesin bir bilgiye ulaşmak oldukça zordur. Sözlü edebiyat devri ürünü durumundaki sav’ları, bu dönemin ilk nesir örnekleri olarak kabul etmek mümkündür. Yenisey (V. ve VI. yy.) ve -özellikle- Orhun Yazıtları (VIII. yy.), yazılı edebiyat dönemi Türk nesrinin ilk ve en önemli örnekleridir. Sade, açık ve işlek bir dile sahip olan Orhun Yazıtları, Bilge Tonyukuk ve Yolluğ Tigin tarafından yazılmıştır. Uygur dönemi nesri ise Maniheizm ve Budizm çerçevesinde şekillenen metinlerde (Irk Bitig, Altun Yaruk, Prens Kalyanamkara ve Papam Kara Hikâyesi, Sekiz Yükmek) ifadesini bulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Eski Türk edebiyatında zengin bir düzyazı çeşidinin bu­lunmaması ve var olanında da şiirselliğin ön plan­da olması, fıkra, deneme, eleştiri, makale ve sohbet gibi gazete ve dergi yazılarının kesin çizgilerle kültür hayatımızda başlangıçlarının olmamasına ve uzun zaman bunların karışık bir özellikte kendilerini de­vam ettirmelerine yol açmıştır.

Yanıt Açıklaması: Nesir kavramı eski dilde “ inşâ, mensûr, mensûre ” kelimeleriyle karşılanırken yakın dönemde “ düz­yazı ” kelimesiyle karşılanmaktadır. Nesir kavramı Türk edebiyatında, Tanzimat yıllarından itibaren kullanılmaya başlanmıştır. Ondan önceki dönem­lerde büyük ölçüde “ inşâ ” kavramı tercih edilmiştir. Nesir yaza­rı demek olan “ nâsir ” yerine de “ münşî ” kav­ramı kullanılmıştır. Manzum ise nazım hâlinde; yani vezinli ve kafiyeli biçimde söylenmiş sözdür. Doğru cevap D’ dir.

Yanıt Açıklaması: Ömer Seyfettin’in hikayeciliğindeki bir başka temel nitelik, dil ve üslubunda somutlaşır. Yeni Lisan ve Milli Edebiyat Hareketlerini başlatan yazar, “Edebiyatsız edebiyat yapmak” düşüncesiyle yola çıkarken İstanbul hanımlarının konuşma dilini, yazı ve edebiyat dili hâline getirmeye çalışır. Kemal Bilbaşar, Kemal Tahir, Orhan Kemal, Samim Kocagöz, Fakir Baykurt, Aziz Nesin, Necati Cumalı, Bekir Yıldız ise sosyal ve toplumcu gerçekçiliğin ikinci kuşağını oluştururlar.