Cumhuriyet Dönemi Türk Nesri

Yanıt Açıklaması: Konusunu Sanat ve Edebiyattan Alan Denemeler  resim, müzik, dil, şiir, roman, hikâye ve benzeri sanat edebiyat ürünleri, teknikleri, yazarları, akımları, kuramları üzerinde yazarın kişisel görüş ve düşüncelerini söz konusu ettiği denemeler­dir. Nurullah Ataç’ın  Günlerin Getirdiği (1946), Karalama Defteri (1952), Sözden Söze (1952) adlı eserleri bu başlık altında yer alır.

Yanıt Açıklaması: Makalede iddia ve ispat sabit kalmak koşuluy­la bir konu sınırlamasından bahsedilemez. Hemen her konuda makale yazılabilir.

Yanıt Açıklaması: Kelimeler cümleyi, cümleler paragrafı, paragraflar metni oluşturur.  Metin bir anlam ve yapı bütünlüğü taşır. Genellikle yazılı olmakla birlikte  sözlü de olabilir.

Yanıt Açıklaması: İslamiyet öncesi Türk nesrinin başlangıç tarihi hakkında kesin bir bilgiye ulaşmak oldukça zordur. Sözlü edebiyat devri ürünü durumundaki sav’lar ı, bu dönemin ilk nesir örnekleri olarak kabul etmek mümkündür. Bu nedenle doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İnformal-Senli Benli Deneme: Montaigne tarzı olarak da bilinen bu deneme okuyucu ile senli benli bir üslup içerir. İnformal deneme okuyucu ile samimi bir ilişkiye sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyet sonrası dönemde de ön plana çıkan yazarlar arasında bilhassa Ahmet Rasim, Yakup Kadri, Ahmet Haşim, Falih Rıfkı Atay, Refik Halit Karay, Orhan Seyfi Orhon, Peyami Safa, Hasan Ali Yücel, Aka Gündüz, Burhan Felek gibi yazarlar bulunmaktadır. Halide Edip Adıvar makaleleri ile ön plana çıkmıştır. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: Yazı hayatına 1928’de başlayan Kenan Hulusi Koray (1906-1943), aynı yıl kurulan Yedi Meşaleciler isimli grubun tek hikaye yazarıdır.

Yanıt Açıklaması: Sohbet türünde yazarın düşüncelerine kanıt göstermesi beklenmez. Bu, makale türünün özelliğidir.

Yanıt Açıklaması: Tanzimat sonrası nesirdeki asıl planlı sadeleşme Ömer Seyfettin, Ali Canip ve Ziya Gökalp’ın II. Meşrutiyet’ten sonra (1911) başlattıkları Yeni Lisan ve Millî Edebiyat hareketiyle mümkün olur. Adı ge­çen hareketin temel düşüncesi şu ilkeler etrafında toplanır: Arapça ve Farsça gramer kurallarına göre tamlama yapılmaması; bazı küçük ayrılıklar dışında ( fevkalâde, darb-ı mesel, sevk-i tabiî gibi) Arapça ve Farsça tamlamaların kulla­nılmaması; Arapça ve Farsça çoğul eklerinin ( kâinât, inşaât, ahlak, müslüman gibi klişe hâline gelmişler müstesna) kullanılmaması; Arapça ve Farsça edatların ( ama, şayet, şey, keşke, lâkin, hem, hemen, henüz, yani müstesna) kullanıl­maması; Arapça ve Farsçadan dilimize geçmiş ve halk tarafından benimsenmiş (Türkçeleşmiş) kelimelerin korunması ve söylendiği gibi yazılması; Konuşma dilinin özünü oluşturan İstanbul Türkçesinin yazı dili hâline getirilmesi; Diğer Türk lehçelerinden kelime alınmaması; Unutulmuş (arkaik) Türkçe kelimelerin diriltilmeye çalışılmaması. Kısacası Yeni Lisan Hareketi’nin dilde yapmak istediği şey, Türkçeyi yabancı dil kurallarından ve halkın dilinde kullanmadığı yabancı kelimelerden temizlemek, konuşma dili ile yazı dili arasındaki ikilik ve uçuru­mu ortadan kaldırmak ve konuşma dilini yazı dili hâline getirmektir. Doğru cevap B' dir.

Yanıt Açıklaması: Batı edebiyatında öncelikle Montaigne’in icadı olan ve daha sonra da dünya edebiyatında oldukça yaygınlık kazanan “deneme” kavramı için Cumhuriyet öncesinde tecrübe-i kalemiyye, kalem tecrübesi gibi tamlamalar kullanılmakla birlikte, essay karşılığında “deneme” sözcüğünün kullanılması Cumhuriyet sonrasındadır.

Yanıt Açıklaması: Dili sanatçılar tarafından değil, tarihin bilinmeyen dönemlerinde toplum tarafından anonim olarak oluşur.

Yanıt Açıklaması: Edebiyatımızda Maupassant tarzı hikayenin temsilcisi Ömer Seyfettin sayılır.Bu tarz hikayelere "olay hikayesi" de denir. Çehov Tarzı hikaye ise durum hikayesidir ve edebiyatımızdaki temsilcisi Memduh Şevket Esendaldır. Verilen eserlerde kendisine aittir.

Yanıt Açıklaması: Bu nesirle tarih kitapları da yazılmıştır. O yüzden sadece dini eserler yazılır denemez.

Yanıt Açıklaması: Türkçenin vatan olarak kabul edileceği fikri, Ömer Seyfettin ve Yahya Kemal'e aittir. soruda Ömer Seyfettin yer almamıştır.

Yanıt Açıklaması: Bir konuyu tartışan, tanıtan, o konu hakkında belli bir bakış açısından insanları ikna etmeye çalışan bir nesir türü denemedir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Halide Edip Adıvar'ın en çok eleştirilen yönlerinden biri dilinin özensiz olmasıdır. Bu konuyla ilgili Fazıl Ahmet Aykaç "leziz ama kılçığı bol sardalya" benzetmesini yapmıştır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Haristan ve Gülistan, Servet-i Fünun dönemine aittir. Diğerleri Tanzimat dönemi hikayeleridir.

Yanıt Açıklaması: Sabahattin Eyüboğlu, Montaigne’den yaptığı deneme çevirilerine 1940’ta yazdığı ön sözde söze Montaigne’in memleketimizde pek tanınmadığından başlar fakat Montaigne’in ve eserinin Türk okuyucusuna pek de yabancı gelmeyeceğini de belirtir.

Yanıt Açıklaması: 1 Ağustos 1840’ta İngiliz asıllı Willi­am Churchill’in imtiyaz sahibi bulunduğu, başlangıçta on günde bir, 139. sayıdan itibaren de haftalık olarak çıkan ve yarı resmi olan Ceride-i Havadis gazetesi, ilim ve ahlak konularından başka edebiyat üzerine makaleler de yayımlamaktadır. Bu gazete Türk okuyucusunun sadece edebi konularla karşılaşmasını değil aynı zamanda vatan sevgisi hakkındaki makaleyle vatan konusuna, dünyadan haberlerle dünya hareketlerine alaka ve merakının uyanmasının da ilk işaretlerini taşımıştır.

Yanıt Açıklaması: Hayatında sadece iki hikâye kitabı (Hikâyeler Birinci Kitap (l946), Hikâyeler İkinci Kitap (l946) yayımlayabilen Esendal’ın diğer hikâyeleri ölümünden çok sonra kitaplaşabildi ölümünden çok sonra kitaplaşabildi.