Çağdaş Türk Edebiyatları 1

Yanıt Açıklaması: Köroğlu, Battal Gazi, Kesikbaş gibi hikâyeler ise Anadolu’dan Kırım’a geçmiştir. Bazı aşk hikâyeleri ise Aşık Garib, Aşık Kerem [Kerem ve Aslıhan], Ta[h]ir ve Zo[h]re, Arzı ve Ganber, Anadolu’daki varyantlarla ortaklık gösterir. Ayrıca Yusuf ve Züleyha, Leyli ve Mecnun, Ferhat ve Şirin gibi kaynağı yazılı Doğu edebiyatı olan mesnevi veya halk hikâyeleri de İslâm-Türk kültür dünyasıyla ilişkilerini temsil eder. Bu bilgiler doğrultusunda doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Kırım’daki Rus Öğretmen Okulu’ndan mezun, Çarlığa karşı aktif siyasî mücadeleden yana olan Abdurreşit Mehdiyev, Hüseyin Şamil Toktargazi, İlyas Boraganski, Osman Zaatov, Hasan Çergeyev, Ali Bodaninski bulunmakta idi.

Yanıt Açıklaması: Х х harfi Kırım Tatar Kiril alfabesinde olmasına karşın Kırım Tatar Latin alfabesinde yoktur.

Yanıt Açıklaması: Cengiz Dağcı, Kırım millî Türk hayatını hem de insanlığın gördüğü en dehşetli savaş ortamında ırkı, dini, dili ne olursa olsun insanın çektiği azabı, katlandığı acıları anlatır. Böylece o dünyanın hümanist kültürüne de kendi ölçüsünde katkıları olan bir yazar olarak tarihe geçti.

Yanıt Açıklaması: II. Katerina döneminde Müslümanlara yönelik siyasette bir yumuşama olur. “Dinî Hoşgörü Kararnamesi” çıkartılır, Tatarlara Rusya içleriyle ticaret yapma imkânı sağlanır, onların yeniden cami ve medrese açmalarına verilir, 1789’da Ufa’da Rusya Müslümanları Müftülüğü (diğer adı Orenburg İdare-i Ruhaniyesi) kurulur.

Yanıt Açıklaması: 1881 yılında yayınladığı Tonguç ve Şafak ilk Türkçe yayınlardır. Cevap a şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Frengistan Mektupları İsmail Bey, bu eserinde zengin bir tüccar çocuğu olan ve medresede iyi bir öğrenim gören Taşkentli Molla Abbas’ın gözüyle, daha doğrusu Müslüman bir Türkün gözüyle Avrupa ve özellikle Fransa’yı anlatır

Yanıt Açıklaması: Dünyanın çeşitli yörelerinde yaşayan Türk soyundan insanların oluşturduğu düşünülen topluluğa “Türk dünyası” denir. Türk dünyasının nüfusu 2011’de yaklaşık olarak 180-200 milyon civarındadır.

Yanıt Açıklaması: Eşref Şemizade

Yanıt Açıklaması: Bilinen ilk tiyatro eseri Abdurrahman İlyasî’nin Biçare Kız (1887) adlı eseridir.

Yanıt Açıklaması: Ulûf Yaki Güzel Kız Hatice, konusu itibarıyla realist bakış açısıyla yazılmış bir cinayet romanıdır. Bu romanın karakterlerinden biri olan Musa Salihov, Kazan zenginlerinden birinin oğlu olan üniversite mezunu, ticaretle uğraşan bir gençtir.  Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Frengistan Mektupları’nda Taşkentli Molla Abbas’ın ülkesinden ayrılıp Fransa’ya kadar gelmesi ve Avrupa’da özellikle Paris’teki gözlemleri anlatılır. Daha sonraki tefrikalarda Mola Abbas’ın İspanya seyahatine çıkması, burada başından geçenler hikâye edilir.

Yanıt Açıklaması: Müteveffa “Vefat etmiş kimse” anlamında olup, gayr-i Müslimler için saygı amacıyla kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Said Halfin [Halfeoğlu] (1732-1785). Kazan’da tercümanlık, mütercimlik ve 1785- 1800 yıllarında “Kazan I. Er Balalar Gimnaziyası”nda Tatar dili öğretmenliği yaptı. Rusya’da Tatar Türkçesiyle basılan ilk alfabe kitabı “Tatar Tili Elfbası”nın da yazarıdır.

Yanıt Açıklaması: Rusça'nın devletin tek resmî ve günlük konuşma dili olması gerektiği, ana dilde eğitimin lüzumsuzluğu

Yanıt Açıklaması: 1906 yılında Bäherden’de doğan Çarıyev , 1929 yılında Türkmenistan gazetesinde muhabir olur ve Taşkent’te bulunan Orta Asya Komünistlik Üniversitesi’nde basın yayın öğrenimi görür. Puşkin’in bazı şiirlerini Türkmen Türkçesine tercüme eden Çarıyev, yazdığı şiirler ile Türkmen şiirinin gelişmesine katkı sağlamış önemli şairlerdendir. Hocanepes Çarıyev’in yazdığı şiirler 1933 yılında Türkmenistan Devlet Yayın Evi tarafından Hücüm “Hücum” adıyla yayımlanmıştır. Türkmen edebiyatına büyük katı sağlayacağı yazdığı güzel şiirler ile anlaşılan Çarıyev, genç yaşta, 1941 yılında Sovyet rejimi tarafından yok edilmiştir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Birkaç yıl Avrupa’da dolaştığı için eserde “Molla Abbas Fransevî” şeklinde takdim edilen roman kahramanı Taşkentli Molla Abbas’ın güyâ Tercüman gazetesine “mektuplar” hâlinde gönderdiği seyahatnamesinin ilk kısmını oluşturan Frengistan Mektupları 1887 yılı ocak-kasım ayları arasında Tercüman’da tefrika edilir. Bunu Darürrahat Müslümanları (1889), Sudan Mektupları (1889), Kadınlar Ülkesi ((1890-91) ve bunların uzantısı olarak kabul edebileceğimiz Molla Abbas Fransevî’ye Tesadüf-Gülbaba Ziyareti (1908) izler. Bu bilgiler ışığında bakıldığı zaman doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İsmail Gaspıralı, Usul-i Cedit adı verilen modern eğitimi başlattığı okuma yazma kurslarını 1884 yılında başlatmıştır. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Rusya Müslüman  ilişkilerini anlatmak için yazmıştır. CevapA şıkkıdır.

Yanıt açıklaması yok