Çağdaş Türk Edebiyatları 1

Yanıt Açıklaması: B seçeneğinde verilen Kalendar adlı eser, Kayyum Nasiri’ye aittir. Diğer seçeneklerde verilen eserler ise Fatih Kerimi tarafından yazılmıştır. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Musa Akyiğit’in Hüsameddin Molla romanı, sadece Tercüman’ın diline yakınlığı ile değil aynı zamanda Gaspıralı’nın “yeni İslam Türk toplumu” hakkındaki görüşlerini yansıtmasıyla, realist bir görüşle ele aldığı sosyal, dinî, ahlâkî, iktisadî problemlerle, eğitim meselesi hakkında ileri sürülen fikirlerle de dikkati çeker. Aslında bu roman eski-yeni zihniyet, bir başka deyişle Doğu-Batı çatışması üzerine kurulmuştur. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Aman Kekilov

Yanıt Açıklaması: Kırım’daki bazı kahramanlık destanları (Koplandı Batır, Ertargın, Edige, Çora Batır’dır. Ergenekon Destanı ise Göktürkler dönemine ait bir destandır. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Apoletli Kız adlı eser, Gara Seyitliyev’e aittir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Hibetulla Salıhov (1794-1867) Mecmagı’l-Edeb [Mecmaü’l-Edeb] adlı dinî-ahlakî eserinde şeyh ve mürit olmanın şartlarından söz eder.

Yanıt Açıklaması: Kerimi, yazar ve gazeteci olarak İslamcılık ve Türkçülük ideallerine sadık, batılılaşmaya gönülden inanmış bir aydındı. İsmail Gaspıralı ve Rızaeddin bin Fahrettin’in izinden gitti. Roman ve hikâyelerinde de her zaman topluma yararlı olmayı düşündü; halkı terbiye edip bilgi seviyesini yükseltecek, ahlakını güzelleştirecek eserler yazmayı, hayatının anlamı olarak gördü.

Yanıt Açıklaması: 1869'da Dereköy mektebinde ve iki yıl sonra Zincirli medresede göreve başlamıştır. Cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Okullarda misyonerlik propagandası yapılması

Yanıt Açıklaması: İsmail Gaspıralı’nın Tercüman gazetesiyle yolunu açtığı modernleşme ve 1884’te okuma-yazma kurslarıyla başlattığı modern eğitim olan Usul-i Cedid mektepleri oldu. Usul-i Cedid mektepleri sayısı 1905 Rus devrimine gelindiğinde beş bine ulaşmıştı. Önemli olan Gaspıralı ve onun yolundan gidenlerin, “Usul-i Cedid” öğretime öncü olan aydınların, millet sevgisi ve bilgiye ulaşma aşkıyla dolu idealist bir nesil yetiştirmiş olmalarıydı.

Yanıt Açıklaması: İsmail Bey, “gazete şeklinde mecmualar” diye tanımladığı, her biri 4-8 sayfa civarında olan ve birbirini izleyen on kadar “süreli yayın” neşreder. Bir yazısında bunları “Neşriyat-ı İsmailiye” olarak adlandırır.

Yanıt Açıklaması: Musa Akyiğit. Cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Rus yönetiminin işgalden sonra yaptığı işlerden biri de 1784’te Müslümanların dinî işlerine ve kendi aralarındaki ihtilaflara bakmakla görevli “Kırım Müslüman Ruhanî İdaresi”ni kurmak olmuştur. 1821’de bu idareye Kırım ve Batı Rusya Müslümanlarını temsil etme yetkisi de verildi. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Monçukatdı, Türkmen gelin kızlarının Nevruz’da oyun sırasında söyledikleri aydımın adıdır.

Yanıt Açıklaması: Yalan Külekler (1970) gibi eserlerinde cemiyetin çarpık yanları realist bir bakış açısıyla, insanın zaafları psikolojik derinliğiyle ele alan Azeri yazar, Sabit Rehman 'dır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Musa Akyiğit

Yanıt Açıklaması: Hemid Nutki Aytan, Çağdaş Azerbaycan edebiyatının önemli bir sanatçısıdır. Doğru yanıt: B'dir.

Yanıt Açıklaması: Monçukatdı Türkmen gelin kızlarının Nevruz’da oyun sırasında söyledikleri aydımın adıdır. Kızlar kendilerine uğur getireceğini sanarak monçukatdı yaparlar. Monçukatdı, takvim şiirinin bir şekli olup, adetçe, nevruz-yeni yıl gecesi söylenilir. Büyük kızlar, akranlarından birinin evine toplanıp her biri sadece renginden ayırt edilebilen öz boncuğunu sulu küreye veya tabağa atar. Türün adlandırılması da bununla ilgilidir.Ondan sonra sevinçli veya hasretli bir şiir bendi makamla söylenir. Bundan sonra küçük bir kıza kaptan boncuk çıkarttırılır. Boncuk kiminse, dörtlüğün mazmunu,konusu ona bağışlanır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Rehmet Seyidov, şiirlerinde aşk, sevgili ve tabiat gibi konuları başarılı bir şekilde işlemiş ve Uuklaanıñda “Uyuduğun Zaman” adlı şiiri yazmıştır.