Seçmeli Ara Sınav - Çağdaş Türk Edebiyatları 1

Soru 1:

Hangi dilde Taciklerin etkisiyle konuşma dilinde ortaya çıkan değişikliklerin alfabeye yansıtılması için büyük bir çaba gösterilerek yazı dilindeki ünlü sayısı azaltılmış ve Türkçe kelimelerdeki büyük ve küçük ses uyumu, imlada hemen hemen yok sayılmıştır?

A) Kırgızca B) Azerice C) Kazakça D) Uygurca E) Özbekçe

Soru 2:

Aşağıdakilerden hangisi Arap harfleri yerine Latin harflerinin alınmasına karşı çıkmıştır?

A) Kılıçzade Hakkı B) Abdullah Cevdet C) Ahmet Midhat Efendi D) Hüseyin Cahit Yalçın E) Celal Nuri İleri

Soru 3:

Sırat-ı Müstakim , Türk Yurdu, İkdam; Bahçesaray’da Tercüman ; Bakû’da Hayat, İrşad, Terakki, Füyuzat, Şelale, Açıksöz; İdil-Ural’da Kazan Muhbiri, Vakit, Şura gibi süreli yayınlarda açıkça desteklenen temayül nedir?

A) Rus tiyatrosunun etkisini azaltmak B) Türk kimliği çatısı altında ortak edebiyat oluşturmak C) Azeri toplumunun genel durumunu incelemek D) İkinci dünya savaşınının Türklere etkisini araştırmak E) Azeri basınını özgürleştirmek

Soru 4:

Aşağıdakilerden hangisi Türkiye Türkleri ile Irak Türklerinin birbirinden uzaklaşarak, Irak Türklerinin Türkmen kimliğini kabul etmelerini tetikleyen olaylardan biri değildir ?

A) 1918-1932 arasındaki İngiliz mandası sırasında bu bölgedeki Türklerin azınlık durumuna düşerek üzerilerindeki Arap milliyetçiliği baskısının artması B) 1968’de Baas Partisi yönetimi ele geçirerek Türkler üzerindeki baskıyı zulme dönüştürmeleri C) Türkiye Cumhuriyetinin bir ara Balkanlar ve Kıbrıs hâriç, Türkiye dışında Türkleri kabul ve itiraf etmekten çekinip onların problemlerinden uzak durması D) Irak’ta yetişen genç kuşakların Osmanlı mazisini unutmaya başlaması E) Irak’ta Saddam Hüseyin rejiminin yıkılması

Soru 5:

Aşağıdakilerden hangisi Kafkasya’daki Rus işgalinin sonuçlarından biri değildir?

A) Müslümanların din ve eğitim işlerinin “Şeyhülislam” ve “Müfti”ye bırakılması B) Müslümanların Şii ve Sünni olarak ikiye ayrılması C) Bölgede emniyet sağlanması, yolların yapılması, ticaretin gelişmesi D) Bölgede Gürcü ve Ermenilerin daha etkili olmaya başlaması E) Rusya-Türkiye ve Rusya-İran savaşlarının başlaması

Soru 6:

Cemiyette ve din anlayışında yenileşmeyi, ıslahatı arzu eden ve bu yolda özellikle eğitim alanında çalışmalar yapan, eğitici, edebi, ilmi eserler yazan, aynı ideallerle gazetecilik yapan aydınları tanımlamak için Azerbaycan Türkçesinde kullanılmakta olan terim aşağıdakilerden hangisidir?

A) Usul-i Cedid B) Mektepdarlık C) Dekabristler D) Maarifçi E) Nihilist

Soru 7:

XX. Yüzyıl Azeri edebiyatının uyanma, dünyayı tanıma, silkinip şahsiyetini arama ve bulma dönemi hangi yıldan sonra başlar?

A) 1901 B) 1905 C) 1910 D) 1915 E) 1920

Soru 8:

1850’lerden sonra daha önce ilk belirtileri ve ilk temsilcileri kısaca anlatılan modern Azerbaycan edebiyatının en büyük temsilcisi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Mirze Feteli Ahundzade B) Mirze Mehemmed Tağıza^de C) Ali Asgar D) Mirze S¸efi E) Se´yid Azim

Soru 9:

Aşağıdakilerden hangisi Celil Memmedg·uluzade'nin eserlerinden biri değildir?

A) C¸ay Destga^hı B) Kişmiş Oyunu C) O¨lüler D) Anamın Kitabı E) Dilin Belası

Soru 10:

Anadolu Türkleri ile Azerbaycan Türklerinin ayrışması, aşağıdaki olayların hangisinden sonra gerçekleşmiştir?

A) Selçukluların parçalanması B) Timur imparatorluğunun yıkılması C) Safevîlerin yıkılması D) Osmanlı-Safevî mücadeleleri E) Nadir Şah’ın ölümü

Soru 11:

“Azerî Türkçesi” ve “Azerî edebiyatı” kavramlarını ilk defa kim kullanmıştır?

A) Fuat Köprülü B) Baba Bey Şâkir C) Gasımbey Zakir D) Séyyid Azim [Ezim] Şirvanî E) Mirze Ali Ekber

Soru 12:

XIX. yüzyıl Güney Azerbaycan edebiyatı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Hemen her şair Farsça yerine kendi ana dilini kullanmayı tercih etmeye başlamıştır. B) Hanların ve onlara tâbi beylerin keyfî hareketleri, memleketin kültürel hayatını dakargaşa içine sokmuş, yazılı edebiyatı epeyce zayıflatmıştır. C) Kuzey’de zamanla gelişen yeni hayat, edebiyat anlayışı çok geçmeden Güney’e ulaşır, meyvelerini vermeye başlar. D) Bu devrin gazellerinde, gerçek insanî duyguların, kişisel duygu ve düşüncelerin, hayata gerçekçi bir şekilde bakışın ifade edildiği de görülür. E) Gazellerde zamandan şikâyet, gittikçe gerçekçi bir anlayışa bürünerek sosyal, siyasî bir tenkit niteliği kazanır.

Soru 13:

1879’da Tiflis’te, Rusça ve Azerbaycan Türkçesiyle “Tekmilleştirilmiş Müselman Elifbası” ve 1902’de de “Savtî Şark Elifbası” adlı kitaplarını bastıran kimdir?

A) Mirza Kazım Bey B) Mirze Feteli Aħundzade C) Mehemmedağa Şahtaħtlı D) İsmail Gaspıralı E) Namık Kemal

Soru 14:

Arap harflerinin ıslahına yönelik hareketlere şiddetle karşı çıkan kimdir?

A) Şinasi B) Celal Nuri İleri C) Abdullah Cevdet D) Namık Kemal E) M. F. Ahundzade

Soru 15:

Şiirlerinde ince bir ruh, seçkin bir güzellik duygusu, coşkun sevgi tezahürleri görülen, aynı zamanda “seyyid” ve tarikat şeyhi olan, çağının en büyük şairlerinden biri olarak anılan şair, şıklardan hangisidir?

A) Baba Bey Şâkir B) Gasımbey Zakir C) Séyyid Azim [Ezim] Şirvanî D) Mirze Ali Ekber E) Séyyid Ebulgasım Nebatî

Soru 16:

1912’de “Okuv Kuralı” adlı alfabe-okuma kitabında Arap alfabesini, Kazakçanın ses özelliklerini tamamıyla yansıtacak şekilde fonetikleştiren aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ahmet Baytursunoğlu B) Abdurrauf Fıtrat C) İsmail Gaspıralı D) S¸inasi E) Ahmet Cevdet Paşa

Soru 17:

Reşit bey ve Saadet Hanım adlı hikaye kitabının sahibi edebiyatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) İsmail Bey KutkAŞINLI. B) Heyran Hanım. C) Seyyid Ebulgasım Nebati. D) Gasımbey Zakir. E) Mirze ŞEFİ vAZEH.

Soru 18:

Latin harflerine geçme fikrini ilk defa 1873’te İstanbul’daki “Hakaik” gazetesine yazdığı bir mektubunda açıklayan modern Azerbaycan edebiyatının 1850’lerden sonraki en büyük temsilcisi kimdir?

A) İsmail Bey Kutkaşınlı B) Hesenbey Melikzade Zerdabî C) Mirze Feteli Ahundzade D) Séyid Azim Şirvanî E) Mirze Aliekber Sâbir

Soru 19:

“Biz bir millet iki devletiz!” sözü hangi devlet büyüğüne aittir?

A) Haydar Aliyev B) İlham Aliyev C) Turgut Özal D) Süleyman Demirel E) Mihail Gorbaçov

Soru 20:

"Sadece Azerbaycan’ın değil, yakın dönem Türk dünyasının en büyük şairlerindendir. Farsça ve Türkçe şiirleri vardır. En büyük özelliği şiirlerindeki eşsiz lirizmdir. Samimiyeti, şahsî duygu ve düşüncelerinin derinliği, hayal dünyasının genişliği ve renkliliğiyle ulaşılması zor bir zirveye erişmiştir. Héydar Babaya Salam adlı iki parçadan oluşan manzumesi, bütün Türk dünyasını ayağa kaldırmış, her yerden bu manzumelere nazireler yazılmıştır. Şehriyar’a yazdığı manzum mektup, Dede Korkut destanlarından nazma çektiği Sazımın Sözü adlı epik eseri ile Bulud Karaçorlu Sehend (1927-1980) millî şuurun uyanmasında büyük rol oynadı." Metinde sözü edilen sanatçı kimdir?

A) Habib Sahir B) Memmed Araz C) Seyyid Mehemmed Hüséyn Şehriyar D) Behtiyar (Bahtiyar) Vahabzade E) Mikayıl Müşfik