Çağdaş Türk Edebiyatları 1

Yanıt Açıklaması: Türk dünyasında XIX. yüzyılda modernleşme hareketleriyle birlikte aydınlar arasında ortaya çıkan ulusal bilinç, demokrasi ve halkçılık düşünceleri, devlet yöneticilerinin “teb’a idare edilmesi gereken bir sürüdür” anlayışını zamanla kökünden değiştirmiştir. Yönetimler, özellikle aydınların ve burjuva sınıfının baskısı ile halka değer vermeye, ona saygı göstermeye, ihtiyaçlarını karşılamaya kendilerini zorunlu hissetmişlerdir. Böylece güçlü devlet olabilmek idealiyle, ulusu cehaletten kurtarma, terbiye etme (iyi vatandaş yetiştirme) amacıyla genel bir eğitim faaliyeti başlatılmış, öncelikle ilkokullar yaygınlaştırılmıştır. Okuyucu sayısının artmasına paralel olarak basılı kitaba, gazete ve dergiye olan ihtiyaç da hızla artmıştır.

Yanıt Açıklaması: Anamın Kitabı, Celil Memmedguluzade’nin edebiyat anlayışını, siyasî-sosyal görüşlerini bütün açıklığıyla ortaya koyar. Piyesteki üç kardeş, üç ayrı memlekette okumuştur: Biri Türkiye’de, biri Rusya’da ve biri de İran’da. Bacıları ise Azerbaycan’da annelerinin yanında terbiye görmüştür. Kardeşler tahsillerini tamamlayıp ana ocağına dönünce geçinemezler, ne yapacaklarını şaşırırlar. Üç ayrı insan, üç ayrı dünya görüşü karşı karşıyadır.

Yanıt Açıklaması: Türk boyları Arap alfabesini kullanıyor ve bu yolla anlaşıyordu, Sovyetler ise bu alfabeyi kaldırarak Türk boyları arasındaki iletişimin kesilmesini sağladı, bu nedenle doğu şık a oluyor.

Yanıt Açıklaması: Azerbaycan halk şiirinde sekiz heceli koşmaya verilen isim, Geraylı'dır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: 1879’da Tiflis’te Mehemmedağa Şahtahtlı, Rusça ve Azerbaycan Türkçesiyle “Tekmilleştirilmiş Müselman Elifbası” ve 1902’de de “Savtî Şark Elifbası” adlı kitaplarını bastırır.

Yanıt Açıklaması: Türk boyları arasındaki alfabe birliği 1938'de Kiril alfabesine geçişle tamamen bozulmuştur. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap 1905 olacak, çünkü diğer tarihler yangünümüze yakın çok yakın ve ya da eski tarihlerdir, ve ayrıca 1995 ve 1991 yılında Sovyetler ve Türk boyları açısından önemli bir dönüm noktasından söz edilemez bu bağlamda.Doğru şık c olacaktır.

Yanıt Açıklaması: Kuzey Batı ve Kuzey Doğu Türkleri grubuna Kırım Tatarları, Idil -Ural Tatarları, Sibirya Tatarları, Karaylar, Başkurtlar, Kumuklar, Noğaylar, Kazaklar, Kirgızlar vd. dahildir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: İstanbul Darülfünunu’nun edebiyat şubesinden mezun olmuş, Türkiye’de bulunduğu 1906-1909 yılları arasında özellikle Rıza Tevfik’le yakınlık kurmuş, o dönemin edebiyatını ve Türkçe vasıtasıyla Batı edebiyatını yakından tanıma imka^nı bulan devrin en meşhur şair ve dram yazarı Hüse´yn Cavid'dir.

Yanıt Açıklaması: Diğerleri Mirze Aliekber Sabir' e aittir. Cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap a şıkkıdır, çünkü Kırım otonom Cumhuriyetinde Kırım Tatarları bulunmaktadır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Ahmet Cevdet Paşa (1854’te) ve S¸emsettin Sami, Arap harf- lerine bazı işaretler (hareke benzeri) ilave ederek, kelimelerin doğru okunmasına önemli ölçüde katkıda bulundular. Osmanlı aydınları, harflerin şekillerini (başta ortada, sonda) standartlaştırıp dizgi işlerini biraz kolaylaştırsalar da onların bu çabaları dizgi için harca- nan zamanı ve masrafı pek fazla azaltmadı.

Yanıt Açıklaması: "Serâmed-i dövrân" (dönemin öncüsü) unvanına layık görülen şair "Seyit Azim Şirvani"dir. Doğru yanıt: D'dir.

Yanıt Açıklaması: C şıkkı değillemelerle, doğru cevabın verilemesini engellemiştir, diğer cevaplar ise geçersiz olup kitapta yer almamaktadır. Anadolu Türkçesinin adı Türkiye Oğuzcası olamaz. Doğru şık a şıkkı olacaktır.

Yanıt Açıklaması: 1926’daki Bakû Kurultayı’na katılan bazı delegeler, özellikle Tatarlar ve Kazaklar, ıslah edilmiş Arap  harflerinin eğitim öğretim için istenilen sonuçları verdiğini ileri sürerek (belki de Rusların asıl niyetini bildiklerinden) Arap harflerinin değiştirilmesine karşı çıkmışlardır. Nitekim  Rus misyonerlerinin siyaseti olan Türk boyları arasında ayrı ayrı “millî diller yaratmak” idealinde XX. yüzyıla gelinceye kadar belli ölçüde mesafe alınmış ve bir hayli tecrübe kazanılmıştı. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: İran’ın baskılarından bunalan Gürcü yöneticileri, 1783’te Rusya’nın himayesine girmeyi tercih ettiler. Anlaşma gereğince Gürcü kralı ölünce devlet tamamen Rusya’ya katılacaktı. 1801’de Gürcü kıralı öldü, Ruslar savaşmadan Gürcistan’a yerleşti.

Yanıt Açıklaması: Bunlar arasında bağımsız devletlere sahip olanlar (Azerbaycan, Özbekistan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan).

Yanıt Açıklaması: Abbasgulağa Bakıhanov Gudsi. Cevap A'dır.