Seçmeli Ara Sınav - XVIII. Yüzyıl Türk Edebiyatı

Soru 1:

Aşağıdakilerden hangisi Lale Devri için söylenemez ?

A) Devlet erkanı, şairler, musikişinaslar, rakkaseler ve zevk erbabının toplandıkları Sadabad bu devirde açılmıştır. B) İbrahim Müteferrika tarafından ilk matbaa kurulmuştur. C) Türkçe bir kitap ilk defa basılmıştır. D) Arapça ve Farsça bazı felsefe ve astronomi kitapları Türkçeye çevrilmiştir. E) Saray erkanı sade ve tutumlu bir hatay tercih etmiştir.

Soru 2:

Müverrik Sürurî şairliğinin ilk beş yıllık döneminde hangi mahlası kulllanmıştır?

A) Hüznî B) Avnî C) Muhibbî D) Nesimî E) İkbâlî

Soru 3:

Aşağıdaki seçeneklerden hangisi Nedîm'in şairliği söz konusu olduğunda bahsedilecek bir özellik değildir ?

A) Bulduğu bir imajı ya da benzetmeyi tekrar tekrar kullanır. B) Şairin asıl kudreti dili kullanmadaki ustalığıdır. C) Kafiye ve redif kullanımda geleneğe bağlıdır. D) Aruzun musikisini yakalayarak şiirinde ahenk unsuru olarak kullanır. E) Şiir lügati açısından bakıldığında en zengin içeriğe sahip şairlerdendir.

Soru 4:

İmparatorluk üslubu anlamına gelen eski Yunan ve Roma üsluplarından esinlenilerek XVIII. yüzyılın ikinci yarısında ortaya çıkan ve mimari başta olmak üzere resim, heykel ve tezyinatta etkili olan neo-klasik üslup aşağıdakilerden hangisidir?

A) Rokoko B) Barok C) Seçmeci D) Ampir E) Geleneksel

Soru 5:

XVIII. yüzyıl şiirinde kasidelerin rağbetten düşme nedeni aşağıdakilerden hangisi değildir ?

A) Bazı şairlerin kasideyi el etek öpmeye benzetmesi B) Şairlerin kasidede Nedim ve Galip düzeyine çıkamayacakları endişesi C) Şairlerin devlet adamlarından beklenen ilgiyi görmemeleri D) Şiirde hüner göstermenin önem kazanması E) Şiirin günlük hayata daha da açılması

Soru 6:

18. Yüzyılda Divan edebiyatındaki yozlaşmanın en önemli göstergesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Mahallileşme akımından etkilenilmesi, şairlerin yerli konulara yönelmesi B) İki ya da daha çok şairin birlikte söylediği müşterek gazellerin artması C) Halk edebiyatı nazım biçimlerinden etkilenilmesi, musammat gibi türlerin kullanılması, halk zevkinin dili ve hayat tarzıyla şiire taşınması D) Sosyal olaylarla pek ilgilenmeyen şairlerin, sosyal ve siyasi hayatta görülmeye başlayan çözülmenin insanlarda çöküntüye yol açması nedeniyle tenkit ve hicve ağırlık vermeleri E) Divan şiirindeki soyut konulardan uzaklaşılarak gerçekçi konulara yönelme

Soru 7:

"Özellikle ilk kasidelerinde Nef'î etkisine sonuna kadar açık olan Nedîm, gazelde de kendisini ............... mirasçısı sayar." Nedîm'in hayatından alıntılanan yukarıdaki cümlede boşluk bırakılan yer, aşağıda bahsedilen şairlerden hangisi ile doldurulursa, alıntı doğru bir şekilde tamamlanmış olur?

A) Yahyâ B) Atâyî C) Bâkî D) Hâletî E) Râzî

Soru 8:

XVIII. yüzyıl Osmanlısında Avrupalıların askeri güçleri ve diplomasisi hakkında bilgi edinmek üzere Avrupaya ilk defa Osmanlı elçileri gönderilmiştir.Buna göre aşağıdaki elçi-şehir eşleşmelerinden hangisi yanlıştır?

A) Mehmed Efendi - Lehistan B) İbrahim Paşa - Belgrad C) Mustafa Efendi - Viyava D) Yirmisekiz Mehmed Çelebi - Paris E) Nişli Mehmed Ağa - Moskova

Soru 9:

Şeyh Galip’in şiir dili için aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Soyut-somut kavramların iç içe girdiği tamlamalar kullanmıştır. B) Günlük konuşma dilinden zaman zaman yararlanmıştır. C) Deyimlere ve İstanbul Türkçesinin kalıplaşmış sözlerine yer vermiştir. D) Daha önce şiirde hiç rastlanmayan Arapça-Farsça kelimeler kullanmıştır. E) Bazı şiirlerinde çok sade bir Türkçe kullanmıştır.

Soru 10:

Nedim'in Bahariye Kasidesi'nin ilk bölümünde aşağıdakilerden hangisi yer alır?

A) Padişaha edilen dua B) Vezire edilen dua C) Padişah III. Ahmet'e methiye D) Damat İbrahim Paşa'ya methiye E) Bahar mevsiminin kendi üzerinde yarattığı etki

Soru 11:

Aşağıdakilerden hangisi devrinde şöhretin kapılarını aralamayı başarmış, çağdaşları arasında “nadirü’l-akran” (akranlarının seçkini) olarak adlandırılan şairlerden biridir?

A) Koca Ragıp Paşa B) Kamî C) Samî D) Hevayî E) Kânî

Soru 12:

Şeyh Galip’in şiir dili ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Daha önce şiirde hiç rastlanmayan Arapça-Farsça sözcükler kullanmıştır. B) Soyut-somut kavramların iç içe girdiği tamlamalar kullanmıştır. C) Sözü kısaltma özelliği olan teşbih, kinaye, telmih ve mecaz-ı mürsel gibi söz sanatlarına ağırlık vermiştir. D) Deyimlere ve İstanbul Türkçesinin kalıplaşmış sözlerine yer vermiştir. E) Bercesteli beyit yapısı içinde vecize niteliği taşıyan mısralar yazmıştır.

Soru 13:

Âşinâ lafz iledir cünbüş-i ma’nâ-yı latîf Gülsitân-ı İreme sebze-i bîgane abes Şeyh Galip’in yukarıdaki beytin ilk mısrasında söylenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Güzel anlamın kendini göstermesi anlaşılır lafızla mümkün olur. B) Bildik, tanıdık kelimelerle anlamı ortaya koymak daha güzeldir. C) Eğlenceli, hoş şiir için etkili kelimeler seçilmelidir. D) Kelimelerin dikkatli seçimiyle anlatımın etkileyici olması sağlanabilir. E) Güzel olan bir şiirde gereksiz kelimeler olmaz.

Soru 14:

Sihr ü efsun ile dolmuşdur derunun ey kalem Zülfi Harutun demek mümkin ki nal olmuş sana Nedim’in yukarıda verilen şiirindeki “Harut” sözcüğünün anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) büyü B) hüner C) Babil kuyusuna asılı olan iki melekten biri D) kamış kalemin içindeki ince lif E) bucak

Soru 15:

Aşağıdakilerden hangisi XVIII. yüzyıl divan şiirinin özelliklerindendir?

A) Tasavvufî aşk şiirlerinin sayısı artmıştır. B) Yerli konular şiire dahil edilmiştir. C) Nazire geleneği azalmıştır. D) Argo ve küfre yer verilmemiştir. E) Alışıldık mazmunlar kullanılmıştır.

Soru 16:

Nedim, gazel tarzında kendisini hangi divan şairinin mirasçısı sayar?

A) Bakî B) İzzet Ali Paşa C) Razî D) Şeyhülislam Yahya E) Arif Efendi

Soru 17:

Aşağıdaki seçeneklerden hangisi Nedîm'in şiirlerini yazarken hissettiği yerlilik arzusunun bir göstergesi olamaz ?

A) Şiirlerinde yer yer halk edebiyatına yaklaşması B) Şiirlerinde İstanbul'un günlük hayatından sahneler sunması C) Şiirlerinde gerçek hayattan alınan unsurları mazmun olarak kullanması D) Şiirlerinde daha önce kullanılmayan orijinal rediflere yer vermesi E) Günlük konuşma dilinden ve deyimsel ifadelerden sıkça yararlanması

Soru 18:

Padişah 3. Ahmet'in mahlası hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

A) İlhami B) Muradi C) Muhibbi D) Avni E) Necip

Soru 19:

Mevlevilerin 1001 gün süren ve adına çile dedikleri manevi eğitim süreçlerini tamamladıkları Mevlevihaneye verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hazire B) Mesenevihan C) Talikat D) Çile E) Asitane

Soru 20:

Nedim'e ait olan dizelerin hangisinde İbrahim Paşa kendi konumundan biriyle kıyaslanarak övülmüştür?

A) Cila vermiş ise ayine-i İskendere RistoBenim sen saykalı ayine-i re’y-i savabımsın B) Cihân içre Melikşâhın Nizâmü’l-mülki var iseBenim de sen nizâm-ı devlet-i nusret-me’âbımsın C) Edüp her bendesin memnûn el-hak zerreye der kimSeni yanımda tutmam mazhar-ı tard u itâbımsın D) Hidîv-i Baykara-meclis ki târ-ı zülf-i nâhîdeKemîne mutrıbı der sen benim târ-ı rebâbımsın E) O şâhenşeh-i âlî-şân dahı der kim benim de senTırâz-ı râ’yet-i zer-peyker-i hurşîd-tâbımsın