XVIII. Yüzyıl Türk Edebiyatı

Yanıt Açıklaması: Kami. Cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Surname. Cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Osmanzade Ahmet Taip'in Damat İbrahim Paşa’ya sunduğu Hadikatü’l-Mülûk adlı eserinde Osman Gazi’den II. Mustafa’ya kadar tahta çıkan Osmanlı padişahlarının hayat ve hayratları anlatılmaktadır. Ahmet Resmî Sefinetü’r-Rüesa adıyla tanınan eserinde altmış dört reisülküttabın biyografisine yer vermiştir. Müstakimzade Süleyman Sadettin’in, şeyhülislamların hayatlarına yer verdiği Devhatü’l-Meşayih adlı bir eseri vardır. Şeyhülislam Esat Efendi’nin Tezkire-i Hanendegân diye de bilinen Atrabü’l-Âsar fi Tezkireti Urefai’l-Edvar adını verdiği ve Damat İbrahim Paşa’ya sunduğu eserinde XVII. yüzyıldan XVIII. yüzyılın başlarına kadar yetişen doksan yedi musikişinas tanıtılmış ve eserlerinden örnekler verilmiştir. Ahmet Resmî Hamiletü’l-Kübera adlı eserinde ise otuz yedi darüssaade ağasının biyografilerini anlatmıştır. Bu bilgiler ışığında doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Hâzık

Yanıt Açıklaması: Osmanlı sefaretnamelerinin edebî ve tarihî bakımdan en ünlüsü bu yüzyılda yazılan Yirmisekiz Mehmet Çelebi’nin Fransa Sefaretnamesi’dir. Bunun yanı sıra Ahmet Dürrî Efendi-İran Sefaretnamesi'ni, Ahmet Resmi- Viyana Sefaretnamesi'ni, Vasıf Efendi –İspanya Sefaretnamesi'ni ve Şehdî Osman Efendi- Rusya Sefaretnamesi'ni kaleme almıştır.

Yanıt Açıklaması: XIX. yüzyılın Tanzimat dilinin habercisi niteliğinde ilginç bir eserden bahsetmeden geçmemek gerekir. Giritli Ali Aziz Efendi’nin bu yüzyıl sonlarında yazmasına rağmen 1852 yılında basılan Muhayyelat-ı Aziz Efendi adlı eseri, Binbir Gece ve Binbir Gündüz Hikâyeleri’nden ilham alınarak yazılan bir hikâyeler külliyatıdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Şevkengiz

Yanıt Açıklaması: Muhayyelat Giritli Aziz Efendi tarafından IVIII'ın sonlarında kalema alınan ancak 1853 yılında basılan bir eserdir. Eserin orjinal özelliği, halk hikayeleri, masal, hikmet ve romanın karışım olmasıdır. Muhayyelat, Batı romanıyla ancak yarım yüzyıl sonra ciddi olarak karşılaşacak olan Türk edebiyatında oldukça etkin olmuş bir eserdir. Tanzimat ve hatta Cumhuriyet ediplerine kadar süren bir etki alanı oluşturan eser, Ahmet Midhat Efendi’den Namık Kemal’e Muallim Naci’den Behçet Necatigil’e kadar pek çok yazara ilham kaynağı olmuştur. Bu sebeple  Muhayyelat,  Batılı anlamda bir roman olmamakla birlikte bu türün bir habercisi olarak kabul edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Pertev. Cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Şairliğinden ziyade birçok önemli şahsiyetin yetişmesine katkıda bulunması ve yazdığı mahlasnameleri ile büyük bir şöhrete kavuşan, devrin renkli şahsiyetlerinden biri  Hoca Neşet'tir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Vehbî

Yanıt Açıklaması: Fıtnat Hanım. Cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Anlamdan ziyade sese önem veren, sanat kaygısından uzak, nükteli, açık ve zarif bir söyleyişe yaslanan klasik üslup, bu asırda kadim zevki temsil eder. Doğru cevap C.

Yanıt Açıklaması: Beyitte, yıldızların ateş saçmasından söz edilmiştir. Hâlbuki yıldızlar ateş değil, ışık saçarlar. Işık ise ateşe ait bir özellik olup aynı zamanda onun bir ürünüdür. Ateş-ışık arasında bütün-parça veya sebep-sonuç ilişkisi vardır. Ateş söylenip ışık kast edildiği için burada mecaz-ı mürsel sanatı ortaya çıkmaktadır. Yıldızların geceleyin ışık saçması, normal bir tabiat hadisesi olduğu hâlde, şair tarafından âşıkların âh etmesine bağlanmış; böylece hüsn-i talil sanatı yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Mevlana

Yanıt Açıklaması: Şeyhülislam İshak Efendi.Cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Beliğ (1079/1668-1142/1729), asrın daha çok mesnevileri, olgunluk döneminde kaleme aldığı biyografik eserleri ve tarihleriyle dikkati çeken şairlerinden biridir. Doğru cevap B.

Yanıt Açıklaması: Şair, soyut birer kavram olan umudu gözle, emelleri ise gülşenle somutlaştırmıştır. Bu yolla teşhis sanatı yapılmıştır. Göz, kanlı olarak düşünüldüğü için goncaya teşbih edilmiştir. Goncayı açan, dolayısıyla onun kırmızı rengini açığa çıkaran ise sabah esintisidir. Ateş de üflenerek tutuşturulur. Sabah esintisinin umudun göz goncasından ateş çıkarması, âşığın umutlarının gerçekleşmeye başladığına işarettir. Kendi beklentilerini bir gül bahçesine benzeten şair, bahar şimşeğinin bu bahçeye ateş bıraktığını söylemektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Nahifî

Yanıt Açıklaması: Klasik üslubun XVIII. asırdaki en önemli temsilcileri Kâmî ve Nahifî'dir. Fakat Nahifî, Nazîm ve Enis Dede ile birlikte, dinî-tasavvufi duyarlılıkla kaleme aldığı şiirleriyle bu üslup içerisinde farklı bir yönelişi temsil ederler.  Doğru cevap A'dır.