Seçmeli Ara Sınav - XVIII. Yüzyıl Türk Edebiyatı

Soru 1:

"Bu yüzyılda yaşayan hemen her tarz şairin dilinde ve hayal dünyasında belli ölçülerde de olsa Mahallîleşmenin izleri sürülebilir. Bu izlerden biri de Arapça kelimelerin daha önce şiirde yer bulamayan Türkçe telaffuzlarının da yavaş yavaş aruza girmesidir." Aşağıdaki kelimelerden hangisi yukarıdaki açıklamaya uygun bir örnek arz etmemektedir ?

A) Kadir B) Sadır C) Kerim D) Bezim E) Rezim

Soru 2:

Aşağıdakilerden hangisi XVIII. yüzyıl Divan şiiri üsluplarından biri değildir ?

A) Şairlerin külfetli ve sanatkarane nesir uslubu B) Anlamın ön plana çıktığı yeni mazmunlarla yüklü bedii üslup C) Ses yerine anlamı öne çıkaran tebliği üslup D) Açık bir söyleyişe dayanan mahalli/folklorik üslup E) Anlamdan çok sese önem veren klasik üslup

Soru 3:

Nedim’in mal varlığı, yaşadığı çevre ve ailesi hakkında bilgi edindiğimiz muhallefat kayıtlarını yayımlayan bilim insanları hangi seçenekte doğru verilmiştir?

A) Ali Canip Yöntem-İsmail E. Erünsal B) Ahmet Hamdi Tanpınar-İsmail H. Sevük C) Ali Canip Yöntem-İsmail H. Danişmend D) Abdülbaki Gölpınarlı-İsmail E. Erünsal E) Hasibe Mazıoğlu-İsmail H. Baltacıoğlu

Soru 4:

Bûydan hoş rengden pâkîzedir nâzük tenin Beslemiş koynunda gûyâ kim gül-i ra‘nâ seni Nedîm, yukarıdaki beytinde altı çizili tamlamayla hangi edebî sanatı kullanmıştır?

A) Hüsn-i talil B) Teşbih C) Mecaz D) Telmih E) Kapalı istiare

Soru 5:

XVIII. yüzyıldaki mesneviler ile ilgili ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Çift kahramanlı aşk konulu mesneviler ön plana çıkmıştır. B) Macera konulu mesneviler beğeni kazanmıştır. C) Dini-tasavvufi mesnevilerde önceki döneme göre artış olmuştur. D) Bu asır öncekilere göre mesneviler bakımından zengindir. E) Realist, orijinal mesnevilerin sayısı önceki döneme göre artmıştır.

Soru 6:

Aşağıdakilerden hangisi Şeyh Galip'in üslubunu en iyi açıklamaktadır?

A) Şeyh Galip şiir ve şair üzerine düşünen ancak bu düşüncelerini çeşitli vesilelerle ifade etmeyen bir şairdir. B) Şiir aynı Nabî’nin beyitlerindeki gibi Farsça bir manzume şeklinde olup zincirleme tamlamalarla dolu olmalıdır. C) Şair yeni anlam ve hayalleri anlatabilmek için birtakım yeni kelimeler ve bu kelimelerin de içinde yer aldığı yeni tamlamalar bulmalıdır. D) Şeyh Galip farklı üsluplardan beslenerek kendi kişisel üslubunu oluşturmuştur. E) Şeyh Galip Hoca Neşet'ten çok etkilenmiş ve onun uslubünü benimsemiştir.

Soru 7:

Gezermiş kasrın etrâfında yer yer tâze meh-rûlar Mükahhal gözlü şîrîn sözlü leylî yüzlü âhûlar Heman alkış sadâsın andırırmış çağlayan sular Ederle

A) Sadabad kasrının etrafında ay yüzlü güzeller gezermiş. B) Köşkün bahçesinde sürmeli gözlü, esmer yüzlü ceylanlar otlarmış. C) Sadabad kasrında çağlayanlar varmış. D) Çağlayan sular, alkış sesini andırırmış. E) Çağlayanlar, adaletli padişaha dua ederlermiş.

Soru 8:

Aşağıdaki şairlerden hangisi Süruri'yi kendine örnek almıştır?

A) Sünbülzade Vehbi B) Kuburizade Hevayi C) Enderunlu Fazıl D) Keçecizade İzzet Molla E) Baki

Soru 9:

Şeyh Galip'in Hüsn-ü Aşk mesnevisinde bu eseri niçin yazdığını açıkladığı bölüm hangisidir?

A) Mukaddime B) Hikaye C) Naat D) Hatime E) Sebeb-i Telif

Soru 10:

Aşağıdaki bilgilerden hangisi Müverrih Sürûrî'nin şairliği hakkında verilebilecek bilgilerden biri değildir?

A) Hezelleri bayağı ve müstehcen söyleyişler taşısa da divanındaki manzume ve tarihleri zekice nükteler üzerine kurulmuştur. B) Yazdığı iki bin yüze yakın tarih manzumesi, Osmanlı toplumunun gerçekçi, muzip, kıvrak zekalı, hazır cevap bir şair tarafından çıkarılmış panoraması gibidir. C) Önemli, önemsiz, hatta şahit olduğu ya da olmadığı her türlü olayı tarihleştiren Sürûrî, yine de asıl sanat kudretini hezliyatında ortaya çıkarmıştır. D) Sürûrî, hayatın en acı gerçekleriyle alaycı bakış açısını ustalıkla birleştirebilen nadir kalemlerden biridir. E) Tarih düşürme sanatına düşkünlüğü, şiirin hüner tarafına ilgisi, çağdaşları arasında bir konum edinmesine imkân sağlamıştır.

Soru 11:

Bir mısradaki öznel yargının diğer mısradaki nesnel yargıyla örneklendirildiği beyit yapısına ne ad verilir?

A) Müfret beyit B) Şah-beyit C) Bercesteli beyit D) Musarra beyit E) Girizgâh beyti

Soru 12:

Osmanlı şiir geleneğinde pek yaygın olmayan "Divan'a özel isim verme", Sürûrî'nin başvurduğu bir yöntemdir. Öyle ki bu yönüyle kendinden sonra gelen Enderunlu Vâsıf'ı ve Keçecizâde İzzet Molla'yı etkilemiştir. Aşağıdakilerden hangisi Müverrih Sürûrî'nin Divanı'na verdiği özel isimdir?

A) Sünbülistân B) Neşâtengîz C) Mecmua D) Bahâr-ı Efkâr E) Gülşen-i Efkâr

Soru 13:

Osmanlılarda tarih düşürme geleneğinin en ünlü ismi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Süruri B) Nedim C) Fuzuli D) Baki E) Enderunlu Fazıl

Soru 14:

Mahallîleşme hangi şairden sonra daha yaygınlaşmış ve sıradanlaşmıştır?

A) Nedim B) Enderunlu Vâsıf C) Bayburtlu Zihni D) Adanalı Ziya E) Erzurumlu Emrah

Soru 15:

Aşağıdakilerden hangisi, Şeyh Galip’in şiir dilinin özellikleriyle ilgili değildir?

A) Sözden çok anlamın ve hayalin peşinde olması B) Yabancı kelimelere, özellikle Farsça kelimelere ağırlık verilmesi C) Sözü uzatmak için birtakım söz sanatlarına ağırlık verilmesi D) Hem somut hem de soyut sözcüklerin olduğu tamlamaların yoğun kullanılması E) Günlük konuşma dilinden ve deyimlerden yararlanma yoluna gitmesi

Soru 16:

Sürurî’nin divanına verdiği ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şevkengiz B) Neşatengiz C) Rakkasname D) Surname E) Hazan-ı Efkâr

Soru 17:

18. Yüzyılda Osmanlı mimarisinin etkisinde kaldığı barok ve rokoko tarzına örnek olarak gösterilebilecek yapı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sadabâd B) Has Bahçe C) Kasr-ı Humayun D) Çeşme-i Nur E) Cetvel-i Sim

Soru 18:

Ben dedikçe Nedîmi böyle kim kıldı nâ-tüvân Gösterir engüşt ile meclisdeki mînâ seni Nedîm’in gazelinden alıntılanan yukarıdaki beyitte altı çizili sözcüklerin anlamları, aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla doğru olarak verilmiştir?

A) kalem-kadın B) parmak-şarap şişesi C) sopa-külhanbeyi D) el-sevgili E) kadeh-şarap

Soru 19:

Tarikat bağlısının kendi manevi gelişmişlik düzeyini gizlemek amacıyla giyim kuşamı, söz ve davranışlarıyla halkın ayıplamasına neden olacak bir görüntü vermesi aşağıdaki tasavvufi terimlerden hangisidir?

A) Halvetilik B) Çile C) Dervişlik D) Melamilik E) Seyrüsüluk

Soru 20:

Aşağıda adı zikredilen şairlerden hangisi hece ölçüsüyle şiir yazan sultan şairlerden biridir?

A) Nahîfî B) Râzî C) Mahtûmî D) İlhâmî E) Seyyit Vehbî