Final Sınavı - XVIII. Yüzyıl Türk Edebiyatı

Soru 1:

Hayâl-i hasret-i hâlinle âh etdikçe uşşâkın Şeb-i fürkatda her dem ahterân eyler nisâr âteş Şeyh Galip'in, şiirlerinden, yukarıdaki beyitte yer alan "uşşak" sözcüğü aşağıdakilerden hangisinin karşılığı olarak kullanılmıştır?

A) Arkadaşlar B) Akrabalar C) Aşıklar D) Kuzenler E) Kardeşler

Soru 2:

Uşşâkîzâde Seyyid İbrahim Hasib'in, Nevizâde Atâyî'nin bıraktığı yerden devam ederek yazdığı Zeyl-i Şakayık 'ta dönemleri anlatılan padişahlar hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

A) IV. Murat, I. İbrahim, V. Mehmet, I. Süleyman ve II. Ahmet dönemleri B) IV. Murat, İbrahim, IV. Mehmet, II. Süleyman ve II. Ahmet dönemleri C) II. Murat, İbrahim, II. Mehmet, II. Süleyman ve II. Ahmet dönemleri D) IV. Murat, II. İbrahim, I. Mehmet, I. Süleyman ve IV. Ahmet dönemleri E) IV. Murat, II. İbrahim, V. Mehmet, II. Süleyman ve I. Ahmet dönemleri

Soru 3:

Hoş geldin eyâ berîd-i cânân Bahş et bana bir nüvîd-i cânân Cân ola fedâ-yı îd-i cânân Bî-sûd ola mı ümîd-i cânân Yârin bize bir selâmı yok mu Beyitinde nüvîd kelimesinin anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Müjde, güzel haber. B) Sevgili C) Haberci, posta D) Faydasız, yararsız E) Bir bir, teker teker.

Soru 4:

Lale Devri diye de adlandırılan dönemde aşağıda yapılanlardan hangisi diğerlerine göre en az eleştirilen bir durumdur?

A) Özellikle ilkbaharda helva sohbetleri ve çerağ (mum) adı verilen eğlencelerin sabahlara kadar sürmesi B) Devlet erkânının Batılı ressamlara portrelerini çizdirmeleri C) ’Meclis-i Şükûfe’’ adı verilen bir kurul tarafından lale yetiştirenlere ödüller verilmesi D) Türklerin önem verdiği bir çiçek olan ve döneme adını veren lalelerin, çılgınlık derecesinde bahçelere ekilmesi E) Kâğıthane Deresi’nin yatağının genişletilmesi ve iki kıyısına mermer sütunlar dikilmesi, Kasr-ı Humayun inşa edilmesi

Soru 5:

Tasavvufta manevi yolculukta velilik makamının başlangıcındaki ilk nurun açığa çıkmasını aşağıdakilerden hangisi ifade eder?

A) Şem (Mum) B) Berk (Şimşek) C) Gülşen (Gül bahçesi) D) Cuybar (Akarsu) E) Lalezar (Lale bahçesi)

Soru 6:

Aşk, bir ilahî mumdur; bense onun etrafında dönen bir pervaneyim. Şevk ve arzu bir zincirdir; gönlümse o zincire vurulmuş bir delidir. Yukarıdaki beyitin "gönlümse o zincire vurulmuş bir delidir" kısmında aşağıdaki sanatlardan hangisi kullanılmıştır?

A) Teşbih B) Tecrit C) Mecaz-ı mürsel D) İstiare E) Teşbih-i beliğ

Soru 7:

Zeyl-i Şakayık aşağıdakilerden hangisine aittir?

A) Vehbi. B) Ahmet Lutfi. C) Uşakkizade Seyid İbrahim Hasib. D) Erzurumlu İbrahim Hakkı. E) Giritli Aziz Efendi.

Soru 8:

Aşağıdaki şairlerden hangisi Hikemi üslup temsilcileri arasında yer almaz ?

A) Raşit B) Kami C) Seyyit Vehbi D) Münif E) Koca Ragıp Paşa

Soru 9:

Giritli Ali Aziz Efendi'nin XVIII. yüzyılın sonlarında kaleme aldığı ancak 1852 yılında basılan Muhayyelât-ı Aziz Efendi adlı eseri devrinin diğer mensur eserlerinden farklı kılan özelliği nedir?

A) Batılı anlamdaki romanın Türk edebiyatındaki ilk ürünüdür. B) Halk hikâyeleri, masal, hikmet ve roman karışımı bir eserdir. C) Tanzimat ve hatta Cumhuriyet ediplerine kadar pek çok yazara ilham kaynağı olmuştur. D) Hem eski hem de yeni harflerle birkaç defa yayınlanmış ve hakkında çalışmalar yapılmıştır. E) Yazar bu eseri tamamen şahsi tecrübelerinden yola çıkarak kaleme almıştır.

Soru 10:

Âdeme muttasıl ol tâ ki cüdâ olmayasın Secdeler eyle ki merdûd-ı Hudâ olmayasın Yukarıdaki beytinde Şeyh Galip, hangi inanışa telmihte bulunmuştur?

A) Âdem’in topraktan, Şeytan’ın ateşten yaratılması B) İnsanoğlunun Allah’a ibadet etsin diye yaratılması C) Hz. Âdem ile Havva’nın cennetten kovulması D) İslâm’dan çıkanların tarihte cezalandırılmış olması E) Şeytan’ın Hz. Âdem’e secde etmekten kaçınması

Soru 11:

Aşağıdakilerden hangisi harem ağası manasındadır?

A) Darrüssaade. B) Muhayyelat. C) Münşeat. D) Kani. E) Gazavatname.

Soru 12:

Mahlastaşı Osman Nevres’ten ayırmak için Kadim unvanıyla anılan ve yaşadığı zorlukları ve sıla hasretini dile getirdiği lirik şiirleriyle tanınan şair aşağıdakilerden hangisidir?

A) Nevres B) Kâmî C) Beliğ D) Hoca Neşet E) Esrar Dede

Soru 13:

"Bana dûzahdan ey meh dem urur gülzârlar sensiz Diraht âteş nihâl-i dil-keş âteş berg ü bâr âteş" (Ey ay yüzlü! Sensiz olunca gül bahçeleri bana cehennemi anlatırlar; ağaçlar ateş, gönül çeken fidanlar ateş, yapraklar ve meyveler ateştir) Şeyh Galip, yukarıdaki şiirinde aşağıdakilerden hangi sanatı yapmıştır?

A) Şibh-i hüsn-i talil B) Leff ü neşr C) Teşbih-i beliğ D) Tenasüp E) Kapalı istiare

Soru 14:

Aşağıdakilerden hangisi Edirnevi Çelebi lâkabıyla da tanınan şair Kami'ye ait eserler arasında yer almaz?

A) Tuhfetü’z-Zevra B) Behçetü’l-Feyha C) Firuz-name D) Nefisetü’l- Uhreviyye’ E) Gazve-i Bedir

Soru 15:

O şuhun sunduğu peymaneyi redd etmezüz elbet Anunla böylece ahd etmişiz peymanımız vardır Nedim’in yukarıda verilen şiirinde aşağıdaki söz sanatlarından hangisine başvurulmuştur?

A) hüsn-i talil B) tecahül-i arif C) teşbih D) kinaye E) mecaz-i Mürsel

Soru 16:

“Şecâ’at arz ederken merd-i Kıptî sirkatin söyler” mısra-ı bercestesi aşağıdakilerden hangisine aittir?

A) Fıtnat Hanım B) Koca Ragıp Paşa C) Vehbî D) Galib E) Nedim

Soru 17:

Asıl adı Hüseyin’dir. Filistin’in Akka kalesine bağlı Safed kasabasında dünyaya geldi. Asi (=öldürülmüş) ve maktul Akka muhafızı Tahir Ömer Bey’in torunudur. Babası da dedesi ile aynı akıbete uğrayınca Kaptanıderya Cezayirli Gazi Hasan Paşa tarafından kardeşi Hasan Kâmil’le birlikte İstanbul’a getirildi. Yukarıda anlatılan mahalli-folklorik üslubun temsilcisi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Nedim B) Enderunlu Fazıl C) Süruri D) Fuzuli E) Baki

Soru 18:

İnleyerek sırrını ağyâra açıklamaktan sakın. Yukarıdaki dizede kullanılan "ağyâr" kavramı divan şiirinde aşağıdakilerden hangisi anlamında kullanılır?

A) Sır tutamayan kişi. B) Sevilen ama kavuşulamayan kişi. C) Sevgililerin arasını bozmak isteyen kişi. D) Sevgiliyi elinden almaya çalışan kişi. E) Aşığa akıl veren kişi.

Soru 19:

"Hoş geldin eyâ berid-cânân Bahs et bana bir nüvîd-i cânân" Mısralarda geçen "nüvîd" kelimesinin anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Müjde B) Özlem C) Ayrılık D) Kavuşma E) Sevinç

Soru 20:

Aşağıdakilerden hangisi Kânî hakkında verilen doğru bilgilerden biri değildir?

A) 1712 yılında Sivas'ta doğdu. B) Asıl adı Ebubekir’dir. C) Bir mizah ustası olarak tanınmıştır. D) Secilerle süslediği mektupları ince nükte ve hicivlerle doludur. E) Halk deyimlerinden büyük ölçüde yararlanan Kânî’nin Münşeat’ı estetik nesrin önemli örnekleri arasındadır.