XVIII. Yüzyıl Türk Edebiyatı

Yanıt Açıklaması: Vehbi. Cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Mefâ’îlün / mefâ’îlün / mefâ’îlün / mefâ’îlün

Yanıt Açıklaması: Mevlana’nın Mesnevi adlı eserinin başında, insanoğlunun bu ayrılık serüveni “ney” sembolü ile anlatılmış;

Yanıt Açıklaması: Bu yüzyıl nesir edebiyatının en belirgin özelliklerinden biri de “yeni ve yerli” diyebileceğimiz türlerin ortaya çıkması ve yaygınlaşmasıdır. Bir önceki yüzyılda bir tek örneği görülen sefaretnamelere bu asırda pek çok yeni örnek eklenmesi, XVI. yüzyıldan beri görülmekle birlikte sûrname yazıcılığının bu dönemde zengin bir edebiyat vücuda getirmesi ve gazavatname yazıcılığının artarak devam etmesi dikkat çekicidir. Tezkire türü ise her yüzyılda revaçta olan bir tür olduğu için bu yüzyılın en belirgin özelliklerinden biri olarak sayılmaz. Bu nedenle doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: XVIII. yüzyılın divan sahibi şairlerindendir. 1674 yılında İstanbul’un Kabataş semtinde dünyaya geldi. Asıl adı Hüseyin’dir. Kethüda Hacı Ahmet Efendi’nin oğludur. Ataları ehl-i beyte dayandığı için Seyyid Vehbî olarak anılmıştır. İlk gençlik yıllarında Hüsamî olan mahlasını hocası şair Mirzazade Ahmet Neylî’nin tavsiyesi üzerine Vehbî olarak değiştirmiştir. İyi bir öğrenim gören Vehbî’nin, zamanının ünlü bilginlerinden Mirzazade Şeyh Mehmet Efendi’den ders gördüğü, Kazasker Abdulbaki Efendi’den hüsn-i hat (=güzel yazı) sanatını öğrendiği ve Hocazade Seyyid Osman Efendi’den mülazım olarak 1696 yılında müderrisliğe yükseldiği bilinmektedir. 1711’de gerçekleşen Rus seferi için yazdığı kaside ve tarihleriyle III. Ahmet’in takdirini kazandı. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Ragıp

Yanıt Açıklaması: Âşığın gönlü bir pervane olarak düşünüldüğüne göre,..

Yanıt Açıklaması: Divan şairleri çınar ağacının kendi kendine tutuşup içten içe yandığına inanırlardı. Bu yüzden çınar, divan şiirinde sessiz ve derinden yanıp yakılan âşığın simgesi olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Sadrazamın padişaha sunulacak bir metni veya herhangi bir sorunu özetleyerek hazırladığı yazıya Telhis adı veriliir.

Yanıt Açıklaması: Dönemin şair padişahları içinde anılmaya değer tek isim İlhamî'dir. Mahlasıyla şiirler söyleyen ve şimşirlik kasrındaki kafes hayatını ve saltanat yıllarında yaşadığı ıstırapları içtenlikle dile getirdiği hasbihâl türü şiirleriyle dikkati çeken III. Selim’dir. İlhami, şiirlerini dostlarının tavsiyesiyle bir Divançede toplamıştır.Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Şakayık zeyillerinden özellikle edebiyat araştırmaları için en önemlisi olan Vakayi’u’l-Fuzala,  IVIII. yüzyılda Şeyhî Mehmet Efendi tarafından kaleme alınmıştır.

Yanıt Açıklaması: Beyitte gül, gülbün, gülşen, cuybar ve lalezar sözcükleri bir araya getirilerek bahçe ile ilgili bir tenasüp sanatı yapılmıştır. Diğer bir tenasüp de ateş ile ateşte yaşadığı düşünülen semender sözcükleri arasında vardır. Beyitte yer alan bahçeye ait unsurlar ateşe benzetilmek suretiyle teşbihler yapılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Hafız Hüseyin Ayvansarayî’nin, biyografi ve şehir kültürü açısından önemli olan bir başka eseri ise İstanbul’daki camileri adlarına göre alfabetik olarak sıralayıp bilgi verdiği Hadikatü’l-Cevami’dir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Tanzimat yazarlarınca “Hanımefendi Hazretleri” ve “Şairler Kraliçesi” gibi lakaplarla anılan Fıtnat Hanım (ö. 1194 / 1780) , klasik edebiyattaki kadın şairlerin en meşhurudur. Doğru cevap D.

Yanıt Açıklaması: Fazıl, İstanbul manzaralarını, sosyal olayları ve gerçek sevgili tipine ait güzellik unsurlarını kendine has bir yaklaşımla anlatır. Bu yönüyle Nedim’i çağrıştıran bir edası vardır. Özellikle şarkılarında bu yakınlık daha fazla sezilir. Fakat onun şiirinde küçük yaşta girdiği Enderun’un izleri daha belirgindir. Divanında başta tarih ve coğrafya olmak üzere çeşitli ilimlerden devşirdiği kavramlarla örülmüş şiirler vardır. Özellikle geleneğin aksine feleği övdüğü bir kasidesi, Yahudilik ve Hristiyanlıkla ilgili kavramların sıklıkla geçtiği bazı şiirleri ve doğrudan bir sevgili adına (Çiçek, Âfet, Anton vb.) söylenmiş şarkıları, onu Nedim çizgisinden ayırır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Pertev

Yanıt Açıklaması: Marifetname

Yanıt Açıklaması: Bu dönemde yazılan eserlerden bir grubu da dinî-tasavvufî ve ahlakî kitaplar oluşturur. Sanat endişesinden ziyade didaktik gayeyle kaleme alınan bu eserlerin en ünlüleri, Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın Marifetname’siyle, yine ünlü mutasavvıf olan Bursalı İsmail Hakkı’nın Ruhu’l-Beyan adlı tefsiridir.

Yanıt Açıklaması: Münşeat Mecmuaları

Yanıt Açıklaması: Beyitte geçen "rahm et" sözünün anlamı "merhamet"tir.