Final Sınavı - XVIII. Yüzyıl Türk Edebiyatı

Soru 1:

Aşk bir şem’-i ilâhidir benim pervânesi Şevk bir zencîrdir gönlüm anın divânesi Aşağıdaki benzetmelerden hangisi, yukarıdaki beyitte yoktur?

A) Gönlün bir deliye benzetilmesi B) Kendini ışığın etrafında dönen bir pervaneye benzetmesi C) Aşkın bir muma benzetilmesi D) Şevk ve arzunun bir zincire benzetilmesi E) Kendini aşktan deli gibi dönen bir seyyareye benzetmesi

Soru 2:

Gül âteş gül-bün âteş gülşen âteş cûybâr âteş Semender-tıynetân-ı aşka besdir lâlezâr âteş Şeyh Galib’in yukarıdaki beyitinde yer alan unsurlardan hangisinin ateş olma nedeni diğerlerinden farklıdır?

A) Gül B) Gülbün C) Gülşen D) Lalezar E) Cuybar

Soru 3:

Divan şiirinde Tanrı’da/sevgilide yok olmayı konu alan kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bekabillah B) İnayetullah C) Fenafillah D) Rü’yetullah E) Beytullah

Soru 4:

Fetihname-i Cezire-i Mora Gazavatnamesi aşağıdakilerden hangisine aittir?

A) Ahmet Lutfi. B) Ahmet Resmi. C) Vehbi. D) Vasıf Ahmet Efendi. E) Tarihçi Raşit.

Soru 5:

Osmanlı sefaretnamelerinin edebî ve tarihî bakımdan en ünlüsü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fransa Sefaretnamesi B) Sefaretname-i Ahmet Resmî C) Viyana Sefaretnamesi D) Hamiletül’-Kübera E) İran Sefaretnamesi

Soru 6:

Aşağıdaki beyitlerin hangisinde soyut ve somut kavramlar birlikte bir tamlama oluşturmamıştır?

A) Âlem-i âbın sevâd-ı hâki hep pür-feyz olur Çeşme-i hûrşîd-i hikmetdir hum-ı mey-hânesi B) Nesîm âteş çıkardı gonca-i çeşm-i ümidimden Bırakdı gülşen-i âmâlime berk-i bahâr âteş C) Bana dûzahdan ey meh dem urur gülzârlar sensiz Diraht âteş nihâl-i dil-keş âteş berg ü bâr âteş D) Çerâğ-ı bezm-i hecri olduğum yapmış yakışdırmış Gönül pervanesine vuslat âteş intizâr âteş E) Mürekkebdir vücudu tâ ezel yek-pâre sûzişden Anâsırdan meğer uşşâka olmuşdur dûçâr âteş

Soru 7:

Muhayyelât-ı Aziz Efendi adlı eseri dil ve üslup bakımından divan nesriyle Tanzimat sonrasındaki şuurlu sadelik arasında "köprü" olarak değerlendiren yazar kimdir?

A) Namık Kemal B) Ahmet Midhat Efendi C) Vasfi Mahir Kocatürk D) Muallim Naci E) Behçet Necatigil

Soru 8:

Mevlana, mesnevisinde insanın sevgiliden (yaradan) ayrılığını hangi sembolle anlatmıştır?

A) Bülbül B) Ateş C) Bulut D) Pervane E) Ney

Soru 9:

Kâtip Çelebi’nin Takvimü’t-Tevarih’ine zeyl olan eser şıklardan hangisidir?

A) Müriü’t-Tevarîh B) Mecmua-i Tevarih C) Hadikatü’l-Cevami D) Vefeyat-ı Selatin ve Meşahir-i Rical E) Gülzar-ı Suleha ve Vefeyat-ı Urefa

Soru 10:

Yine oldum esiri ah bir şuh-ı sitemkarın Ki dil-ber sevmemiş bilmez belasın aşık-ı zarın Ne kafirliklerin gördüm ben ol zülf-i siyehkarın O ebrunun o zalim gamzenin ol çeşm-i mekkarın Nedim’in yukarıda verilen şiirindeki “siyehka^r” sözcüğünün anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) suçlu B) inleyen C) tutsak D) zulum eden E) düzenbaz

Soru 11:

"Meğer kilk-i sebük-cevlânın olmuş germ-rev Gâlib Zemîn âteş zamân âteş bütün nakş u nigâr âteş" (Galip! Meğer senin hızlı hareket eden kalemin de koşucu olmuş; zemin ateş, zaman ateş, bütün görünümler ateş olmuş) Şeyh Galip aşağıdakilerden hangi sanatı kullanarak " senin hızlı hareket eden kalemin de ısınmış" sözleriyle kendi kendine seslenmektedir?

A) Tenasüp B) Tecrit C) Tezat D) İstiare E) Teşbih

Soru 12:

İbrahim Miteferrika'nın kaleme aldığı, devletin geri kalması ve çeşitli devlet yönetim şekilleri hakkında bilgi veren eseri aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hülasatü'l-İtibar B) Sefaretname C) Usulü'l-Hikem fi Nizami'l-Ümem D) Kevakib-i Seb'a E) Vekaletname

Soru 13:

"Çerâğ-ı bezm-i hecri olduğum yapmış yakışdırmış Gönül pervânesine vuslat âteş intizâr âteş" (Sevgili, ayrılık meclisinin lambası olmamı uygun görmüş. Oysaki gönül pervanesi için kavuşmak da beklemek de ateştir) Şeyh Galip, yukarıdaki dizelerinde aşağıdakilerden hangi sanatı uygulamıştır?

A) Leff ü neşr B) Teşbih-i beliğ C) Hüsn-i talil D) Şibh-i hüsn-i talil E) Tenasüp

Soru 14:

I. Nahifi II. Pertev III. Nazim IV. Galip Dinî-tasavvufi duyarlılıkla kaleme aldıkları şiirleriyle klasik üslup içerisinde farklı bir yönelişi temsil eden şairler hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

A) I-II B) II-III C) I-III D) II-IV E) III-IV

Soru 15:

Rubaisinde “çınarın gönlünde gizli ateş gördünse şaşırma” diyen şair aşağıdakilerden hangisidir?

A) Edhemi B) Nabi C) Mevlana D) Hallac-ı Mansur E) Şems-i Tebrizi

Soru 16:

18. Yüzyılda Osmanlı’da ortaya çıkan Batılılaşma hareketleri ilk olarak hangi sanat dalında hissedilmeye başlanmıştır?

A) Şiir B) Musiki C) Resim D) Heykel E) Mimari

Soru 17:

III. Ahmet’in şehzadeleri Sultan Süleyman, Mustafa, Mehmet ve Bayezit’in sünnet düğünleri ile kızları Ayşe Sultan ve Emetullah Sultan’ın evlenme merasimlerini anlatıldığı eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sûrname-i Vehbî B) Zafername C) Fetihname-i Cezire-i Mora D) Mora Seferi E) Tebriziyye-i Hekimoğlu Ali Paşa

Soru 18:

Aşağıdaki yazarlardan hangisi " şarkı şairi" olarak tanınmıştır?

A) Enderunlu Fazıl B) Nedim C) Süruri D) Enderunlu Vasıf E) Gazali

Soru 19:

Müverrih Sürûrî'nin şairliğinin ilk beş yılında ve hiciv ve hezel türündeki eserlerini yazarken kullandığı mahlasları aşağıdaki seçeneklerden hangisinde sırasıyla doğru olarak verilmiştir?

A) Nef'î - Gamî B) Behâyî - Bihiştî C) İlhâmî - Murâdî D) Hüznî - Hevâyî E) Sultânî - Refîkî

Soru 20:

Sabah esintisi, umut gözümün goncasından ateş çıkardı. Baharın şimşeği emellerimin gül bahçesine ateş bıraktı. Yukarıdaki beyitte şair soyut birer kavram olan umudu gözle, emelleri ise gül bahçesi ile somutlaştırmıştır. Bu yolla şair aşağıdaki sanatlardan hangisini yapmıştır?

A) Tenasüp B) Teşbih C) Teşbih-i beliğ D) Teşhis E) İstiare