XVIII. Yüzyıl Türk Edebiyatı

Yanıt Açıklaması: Sorunun cevabı XVIII. yüzyıl şair kadrosu ve bu kadronun yazdığı şiirler göz önünde bulundurulduğu zaman nettir. Soruda bahsi geçen şair Enderunlu Fâzıl'dır. Bu nedenle doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: E şıkkı dışındaki tüm şıklar Nedim'in tarz özelliklerini içermektedir.Nedim, şiir lügati zengin olmayan şairlerdendir. Bulduğu bir imajı veya hoşuna giden benzetme unsurlarını tekrar tekrar kullanır. Onun asıl kudreti dili kullanmadaki ustalığında saklıdır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: 18. yüzyılda padişah 3. Ahmet, sadrazam ise İbrahim Paşa'dır. Bu devirde zevk, sefa ve eğlencelerin bol olması sebebiyle Lale Devri olarak anılmaktadır. En etkili olan edebiyat akımı mahallileşmedir. Bu dönemde yazdığı hezellerle ün kazanan şair ise Sabittir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Nabî'nin eleştirilerine muhatap olan şair Halepli Edib'dir.

Yanıt Açıklaması: Sahaifül-Ahbar: Lale Devri’nde (1718-1730) teşekkül ettirilen tercüme heyetlerinde görev alan Nedim, Müneccimbaşı Ahmet Âşıki’nin Camiü’d-Düvel adlı Arapça eserini Türkçe’ye çevirerek Sahaifü’l-Ahbar adını vermiştir. Ayni Tarihi: Bedrettin Mahmut bin Ahmet  tarafından yazılan Ikdu’l-Cüman fi Tarihi Ehli’z-Zaman adlı yirmi dört ciltlik İslam tarihi, Nedim’in de içinde bulunduğu tercüme heyetince çevrilmiştir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Fazıl, İstanbul manzaralarını, sosyal olayları ve gerçek sevgili tipine ait güzellik unsurlarını kendine has bir yaklaşımla anlatır. Bu yönüyle Nedim’i çağrıştıran bir edası vardır. Özellikle şarkılarında bu yakınlık daha fazla sezilir. Fakat onun şiirinde küçük yaşta girdiği Enderun’un izleri daha belirgindir. Divanında başta tarih ve coğrafya olmak üzere çeşitli ilimlerden devşirdiği kavramlarla örülmüş şiirler vardır. Özellikle geleneğin aksine feleği övdüğü bir kasidesi, Yahudilik ve Hristiyanlıkla ilgili kavramların sıklıkla geçtiği bazı şiirleri ve doğrudan bir sevgili adına (Çiçek, Âfet, Anton vb.) söylenmiş şarkıları, onu Nedim çizgisinden ayırır. Bu bilgi doğrultusunda doğru cevabın E şıkkı olduğu anlaşılacaktır.

Yanıt Açıklaması: 18. Yüzyıl Osmanlı Döneminde ‘’Edirne Vakası’’ diye adlandırılan olayın sonuçları arasında; Edirne’nin başkent olacağı söylentilerine inanan isyancılarla padişaha bağlı askerlerin savaşı ve padişah kuvvetlerinin yenilmesi yer almaz.

Yanıt Açıklaması: III. Ahmet, Necip ve Ahmet; I. Mahmut, Sebkatî; III. Mustafa Cihangir; III. Selim İlhamî mahlasıyla şiirler söylemiştir. III. Ahmet ve III. Selim ise divan tertip etmişlerdir. I. Mahmut ve bilhassa III. Selim şairliklerinin yanında iyi birer bestekârdır. Bu bilgiler ışığında doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Kâfir, Nedim’in diğer şiirlerinde de olduğu gibi siyahı, kötülüğü simgeler. Böylece rengi ve âşık üstündeki etkisi bakımından kaşın ve gözün sıfatı olarak da kullanılır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Giyim kuşamdaki Batı taklitçiliği ve lüks düşkünlüğü Osmanlı İmparatorluğunun gerileme ve çöküş nedenlerinden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Müverrih sözcüğü, tarihçi anlamına gelmektedir. Sürurî ise tarih düşürme sanatında oldukça usta bir şair olduğundan bu ismi almıştır.

Yanıt Açıklaması: mevlevilik

Yanıt Açıklaması: Klasik dönemde daha çok, önemli olaylara ve etkinliklere ebced hesabıyla tarihler düşürülürken giderek gündelik hayatın her türlü sıradanlığı tarih manzumelerinin konusu olur. Adanalı Sürûrî tanık olduğu veya duyduğu her konuyla ilgili tarih düşürür. Bu bilgi doğrultusunda bakıldığı zaman cevap net bir şekilde C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Şeyh Galip,XVIII. yüzyılda, klasik üslubu devam ettiren şairlerden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Sabit, kendisinde bir tutku hâline gelen halk zevkini dili ve hayat tarzıyla şiire taşımış; günlük konuşma dilini, yer yer müstehcen ve argo boyutlara ulaşmakla birlikte, görülmedik bir şekilde şiire sokarak bu asır şairleri üzerinde yönlendirici bir güç olmuştur. Bu nedenle yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Lafız-anlam ilişkisi üzerinde düşünen Şeyh Galip, “Lafzdan zîrâ ki ma‘nâdır garaz” diyerek, şiirde asıl olanın lafız değil, o lafzın taşıdığı anlam olduğunu açıkça ifade etmiştir. Anlamı şaraba, lafzı da kadehe benzeten şair, şarap içme eyleminde kadehin araç olması gibi, anlatma ve anlama eylemlerinde de lafzın ancak bir araç olduğunu ortaya koymuştur. Şiirlerinde deyimler kullanan Galip, bunun yanı sıra örneklendirmeye dayalı beyit yapısı içinde berceste mısra söyleme tekniğini de başarıyla kullanmıştır. Şeyh Galip’te tezat sanatı, bazen zıt anlamlı sözcüklerin aynı tamlamada bir araya gelmesi bazen de paradoksal imajlar biçiminde karşımıza çıkar. Çoklu duyulama, herhangi bir duyu organının, kendi eyleminin yanı sıra, başka duyu eylemlerini de gerçekleştirebilmesi biçiminde tanımlanabilir. Şeyh Galip eserlerinde, çok başarılı  çoklu duyulama örnekleri vermiştir.

Yanıt Açıklaması: Hoca Neşet'in konağı dönemin önemli edebi mahfillerinden biridir.

Yanıt Açıklaması: Usulü’l-Hikem fi-Nizami’l-Ümem adlı eserin sahibi İbrahim Müteferrika aynı zamanda ilk matbaanın kurulmasını sağlayan Osmanlı yenilikçilerindendir. Bu nedenle doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Şeyhülislam Arif Hikmet

Yanıt Açıklaması: Doğru yanıt d şıkkıdır.