Türk Halk Şiiri

Yanıt Açıklaması: Benli Ali 17. yüzyıl aşıklarından biridir.

Yanıt Açıklaması: Şiir ve hikâyeleri sadece Türkiye’de değil, Azerbaycan ve İran’da da bilinen Türk edebiyatına üç güzel hikâye (Latif Şah, Salman Bey, Sevdakâr Şah) bırakan divanî, koşma, destan, geraylı ve sicillemeleri yeniliklerle doludur. Şiirlerinde Terekeme/Karapapak ağzının izleri sıkça görülen Âşık Şenlik'tir

Yanıt Açıklaması: Ağıtların yapısal özelliklerine bakıldığında türkülerde olduğu gibi çok çeşitli durumların olduğu görülür. Ağıtlar, belli karakterdeki ezgilerle söylenirler. Ağıtlar hikâyeli şiirlerdir.

Yanıt Açıklaması: Cönk: Genellikle dikey olarak aşağıdan yukarıya doğru açılan, halk arasında dana dili veya sığır dili gibi adlarla da bilinen, içerisinde âşık şiirinin yanı sıra az da olsa divan şiirinin de örneklerinin bulunduğu defterler.

Yanıt Açıklaması: Elimizde 170 civarında şiiri bulunan ve gözleri görmeyen, XX. Yüzyıl İç Anadolu aşığı Aşık Veysel Şatıroğlu'dur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: İrşadü’l-Gâfilîn, Hac Rehberi, Din Yıldızı ve Coşkun Şiir adlı eserler Âşık Molla Rahim’e aittir. İlâhî-nâme ise Erzurumlu İbrahim Hakkı’ya ait bir eserdir.

Yanıt Açıklaması: Yüzyılın aşıklarının önemli bir bölümü, hecenin yanında aruz vezniyle de şiirler yazmışlardır. İki vezne de hakim olma koşma, destan, varsağı ve semailerin yanı sıra, gazel, kaside, terci-i bend, terkib-i bend, muhamemmes, müseddes, vezn-i aher, satranç, divan ve selis türlerinde de çok sayıda şiirin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bu nedenle doğru seçenek soruda verilen türlerin hepsini içeren E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Dilek ve temenni mahiyetinde ninnileri şunlardır; Çocuk sahibi olma dileğiyle ilgili ninniler Dua mahiyetinde ninniler Beddua mahiyetinde ninniler ç. Ağlamama ve uslanma dileğiyle ilgili ninniler d. Uyuma, büyüme ve yürüme dileğiyle ilgili ninniler Yiyecek ve içecek dileğiyle ilgili ninniler Giyim, ziynet, eşya ve oyuncak dileğiyle ilgili ninniler Evlenme ve gelin olma dileğiyle ilgili ninniler h. İş ve hizmet bekleme dileğiyle ilgili ninniler ı. Tahsil, meslek ve makam sahibi olma dileğiyle ilgili ninniler Mal, mülk ve zenginlik dileğiyle ilgili ninnilerdir. Umacı, dede, derviş vs. ile ilgili tehdidi ninniler ise tehdit ve korkutma mahiyetinde ninniler arasında yer alır.

Yanıt Açıklaması: Cönklerin Özellikleri Cönkler Arap harfleriyle yazılmışlardır. Cönkler bazıları özel kâğıtlara (alikurna, abâdi) olmak üzere en çok kullanılan yazı türleriyle kaleme alınırlar. Cönkleri kaleme alanların bazıların kültür ve eğitim seviyeleri düşük olduğu için, yazının imlâsı pek sağlıklı değildir. Cönklerde belirli bir ölçü yoktur. Bu tür eserlerin hazırlanması sırasında cöngü yazanın zevki ve elinde bulunan kâğıtların boyutları ön plana çık­maktadır. Cönklerde bir konu sınıflaması yoktur. Cönklerde şiir türleri veya şekillerinin başına koşma, türkü, ilahi, şarkı, gazel, destan, beyit, müseddes, kavramlar yazılmaktadır. Ancak zaman zaman ko­nu başlıkları ile şiirin birbirini tutmadığı gözden kaçmamaktadır. Cönkler genellikle besmele ile başlar ve "temmet" (tamamlandı) ifadesi ile son bulur.

Yanıt Açıklaması: Halk şiirinde genellikle yedi heceli, tek dörtlükten ve aaxa kafiye şemasına sahip şiirlere mani denir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Dertli: Badeli âşıklarımızdandır. “Otuz dokuz gün hizmetinde kusur etmediği gezginci bir derviş de İbrahim’den kırkıncı gün sabahı bir bardak su istemiş. İkinci bardağı İbrahim’e besmele ile içirmiş, işte âşıklık ilmini bu bir bardak sudan almış ve badeli âşık olmuştur.” İlk şiirlerinde Lütfî mahlası kullanan, Mısır dönüşü sonrasında söylediği şiirlerinde ise başından geçen çeşitli olaylar sebebiyle Dertli mahlasını kullanmıştır. Hem aruz, hem de hece vezniyle şiirler yazmıştır. Bunlar arasında hece ile söyledikleri daha başarılıdır. Fes ve saz üzerine söylediği şiirleriyle ünlenmiştir. Aruzlu olan şiirlerinin dili ağırdır. Şiirlerinin ana temasını din ve tasavvuf, beşerî aşk, sosyal ve toplumsal konular, hiciv ve mizah, tabiat ve tabiat güzellikleri, gurbet, hasret, dert, sıkıntı, vb. oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Aruz ve hece ile yazılabilen, taktileri yahut durakları satranç tahtası düzeninde olan şiirlere verilen ad satrançtır.

Yanıt Açıklaması: Cönklerde şiir türleri veya şekillerinin başına koşma, türkü, ilahi, şarkı, gazel, destan, beyit, müseddes, vb. kavramlar yazılmaktadır. Ancak zaman zaman konu başlıkları ile şiirin birbirini tutmadığı gözden kaçmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Divan şiirinin temel nazım şekillerinden birisi olan kaside, din ve devlet büyüklerini övmek amacıyla yazılan şiirlerdir.

Yanıt Açıklaması: Sadece aruz vezniyle değil, hece vezniyle de şiir yazmıştır.

Yanıt Açıklaması: XVII. yüzyılın ilk yarısında yaşadığı düşünülen ve Evliya Çelebi Seyahatnâmesi’nde saz çalışı ile övülen şair Gevherî’dir.

Yanıt Açıklaması: İlahi dini, ahlaki ve ilahi fikirleri içeren şiir; zikir Allah’ı anmak ve hatırlamak; takva Allah korkusuyla dinin yasak ettiği şeylerden kaçınmak ve murakabe kulun, her şeyi Allah’ın gördüğüne inanması anlamına gelmektedir. Tasavvuf ise Tanrı’nın niteliğini ve evrenin oluşumunu varlık birliği anlayışıyla açıklayan dinî ve felsefî akım olarak tanımlanır.

Yanıt Açıklaması: XVI. Yüzyıl A^şıkları ve önemli temsilcilerinin bir kısmının hayatı hakkında bilgimiz yoktur. Var olan bilgiler de elde bulunan birkaç şiirden hareketle çıkarılabilmektedir. Bunlar arasında Armutlu, Bahşi, Çırpanlı, Geda Musli, Hayali^, Köroğlu, Kul Mehmed, Ozan ve Öksüz Dede sayılabilir.

Yanıt Açıklaması: Tekerleme: Belli bir ana konudan yoksun, manalarından daha ziyade fonksiyonlarıyla ön plana çıkan, mısra başı ve sonu kafiye, aliterasyon ve secilerle oluşturulmuş ses oyunlarıyla ve çağrışımlarla bağlanarak belli bir nazım düzenine kavuşturulmuş, birbirini tutmayan hayaller ve düşüncelerin sıralanmasından meydana gelmiş bir nazım türüdür. Tekerlemelerde duygu, düşünce ve hayaller, tezat, mübalağa, şaşırtma ve güldürmeye dayalı bazı söz kalıpları içinde peşi sıra sıralanır ve yuvarlanır. Bu türde muhteva diğer türlere nazaran daha kararsız ve tutarsızdır.