Türk Halk Şiiri

Yanıt Açıklaması: Âşık Osman Feymanî, Narmanlı Sümmanî, Posoflu Müdamî ve Ercişli Emrah bade içerek âşık olan halk edebiyatı temsilcilerimizdendir. Ozan Fedaî ise vatan özlemi yüzünden âşık olan halk edebiyatı temsilcimizdir.

Yanıt Açıklaması: Seyrânî halk şiirinin pek çok türünde şiirler yazmıştır/söylemiştir. Bunlar arasında ilk sırayı taşlamalar alır. Taşlama: insanların kusurlarını yahut gülünç taraflarını alaylı bir dille ele alan ya da toplumla ilgili olayları eleştiren şiirlere verilen ad.

Yanıt Açıklaması: Yukarıda tanıtılan âşık Bayburtlu Zihni'dir.

Yanıt Açıklaması: İlk sınıflandırmayı Fuad Köprülü yapmıştır. Doğru seçenek B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Yiğitlik edası taşıyan sözleri içeren koşmaya verilen ad koçaklamadır. Bu nedenle doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Dede Ömer Rûşenî, daha çok şiirlerinde kullandığı Rûşenî mahlasıyla tanınmaktadır. Asıl adı Ömer, lakabı Dede, künyesi Ali ibn Umur Bey’dir. Ömer Rûşenî’nin, Divân, Çobannâme, Miskinnâme, Neynâme, Kalemnâme adlı eserleri vardır. Rûşenî, 1487’de Tebriz’de vefat eder, orada zaviyesinin haziresine defnedilir. Tarikatnâme Eşrefoğlu Rûmî’ye aittir.

Yanıt Açıklaması: Mahlas: Şairlerin, şiirlerde gerçek adlarının yerine kullandıkları takma ad

Yanıt Açıklaması: Doğu, Güneydoğu Anadolu ve Irak Türklerinde maninin kaşılığı olan kelime hoyrattır.

Yanıt Açıklaması: Asıl adı  Abdülcelil Çelebi olan, XVIII. yüzyılın en önemli âşığı Levnî'dir.

Yanıt Açıklaması: Divan: Âşıkların aruzun fâilâtün fâilâtün fâilâtün fâilün kalıbıyla gazel, murabba, muhammes, müseddes, musammat ve müstezat şekliyle ortaya koydukları şiir şekli. Yüzyılın âşıklarının önemli bir bölümü, hecenin yanında aruz vezniyle de şiirler yazmışlardır. İki vezne de hâkim olma koşma, destan, varsağı ve semailerin yanı sıra, gazel, kaside, terci-i bend, terkib-i bend, muhammes, müseddes, vezn-i aher, satranç, divan ve selis türlerinde de çok sayıda şiirin ortaya çıkmasını sağlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Dinî-Tasavvufî Halk Şiirinde içinde on iki imamın adı geçen ve onları övmek için yazılan şiirlere Düvaznâme denir.

Yanıt Açıklaması: Âşık şiirinde hecenin daha çok sekizli ve on birli şekillerine dayanan, bunun yanında üç veya beş dörtlükten oluşan nazım şekli koşmadır.

Yanıt Açıklaması: Eşrefoğlu Rumi di­daktik mahiyetteki mensur eserlerinde devrinin halk dilini en iyi bir şekilde kullanmış olması ve bu sayede de tasavvufî ahlakın halk arasında yayılmasında büyük rol oynamıştır.

Yanıt Açıklaması: Kemal Ümmî’nin asıl adı İsmail’dir. Hayatı hakkında fazla bir bilgi sahibi değiliz. Divân’ında dünyanın fâniliğine, Allah sevgisine, nimetlerine, iyi ahlak ve ibadete dair yazdığı nasihat şiirlerinin sayısı bir hayli fazladır. Ayrıca Divân’da münacat, naat, kaside, gazel, mesnevî ve ilâhîlerden müteşekkil nazım tür’leri ve 2371 beyit bulunmaktadır. Divân’ın pek çok yazma nüshas, K›rk Armağan adlı didaktik bir eseri de vardır.

Yanıt Açıklaması: Âşık şiirinde fâ’ilâtün (3) fâ’ilün kalıbıyla söylenen veya yazılan tür divandır.

Yanıt Açıklaması: İnsanların kusurlarını yahut gülünç taraflarını alaylı bir dille ele alan ya da toplumla ilgili olayları eleştiren şiirlere taşlama denir. Bu nedenle doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Selis: Âşıkların aruzun feilâtün (fâilâtün) feilâtün feilâtün feilün kalıbıyla yazdıkları şiire verilen ad.

Yanıt Açıklaması: Genellikle aruzun recez bahrinde olan ve beş heceye denk düşen müstefilâtün müstefilâtün müstefilâtün müstefilâtün kalıbıyla yazılmış şiirlere Vezn-i aher denir.

Yanıt Açıklaması: Âşık şiirinde şiirin her dizesine bir küçük dize eklenmesiyle oluşmuş şiir şekli müstezatdır.

Yanıt Açıklaması: Derûnî: Asıl adı Hüseyin Avni Başok olan Derunî, “Hacı kardaş” lakabıyla da tanınmıştır. Aslen Kayseri’nin Pınarbaşı ilçesinden olan Derunî’nin kendisinin mi, yoksa atalarının mı Pınarbaşı’dan gelerek Akdağmadeni’ne yerleştiği bilinmemekle beraber, uzun süre Akdağmadeni’nde oturduğu anlaşılmaktadır. Şiirlerinden anladığımız kadarıyla kendisinin iyi bir tahsil gördüğü, Yozgat’ta tanınmış bir hattat olduğu ve meydana getirdiği levhaların halen birçok cami ve mescitte bulunduğu bilinmektedir. Şiirlerini dinî ve tasavvufî konuları işleyen ve nasihat vermek amacını güderek yazmıştır.