Türk Edebiyatının Mitolojik Kaynakları

Yanıt Açıklaması: Siyavuş, tıpkı İskendiyar gibi İran mitolojik tarihinin bahtsız kahramanlarından biridir. Siyavuş’un hikayesi Şehname’nin en acıklı ve tesirli anlatılarının başında geliyor. Üvey annesi Siyavuş’a aşık olmuş, bunu öğrenen Siyavuş Afrasiyab’ın ülkesine kaçmış ve orada feci şekilde öldürülmüştü.

Yanıt Açıklaması: “Klâsik edebiyatımızda Dahhâk, büyük bir hükümdâr olması, zalimliği, Feridun tarafından yok edilmesi ve özellikle de omuzlarındaki iki yılan sebebiyle zikredilmiş ve onun kıssasına atıfta bulunulan değişik beyitler ortaya konulmuştur. Aşk meydanında sevgilisinden zulümler gören âşıkın hâlini ifadede sevgili zaman zaman Dahhâk olarak tasavvur edilmiştir

Yanıt Açıklaması: Gılgamış efsanesinde ebedî hayat bağışlayan bitkiyi Gılgamış’dan bir yılan kaçırır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Sümer’in aşk ve savaş tanrıçası İnanna (Semitik, İştar) daha sonraki yüzyıllarda aynı mahiyetteki Semitik tanrıça İştar ile aynîleşince hem aşk hem de savaş tanrıçası olmuştur. İnanna/İştar’ın savaş sırasında uyandırdığı korku ve dehşet, Mezopotamya’da aslan ve kaplan sembolleriyle ifade edilmiştir. Ayrıca kaplan, renginin siyahlığı dolayısıyla geceyi ve gece gökyüzünü sembolize etmesi yönünden İnanna’nın sembolü olmuştur.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Türk mitolojisinin değişik dönemlere ve bölgelere göre çeşitlilik arz eden yaratılış mitleri arasında, “toplayıcılık”, “avcılık” ve “ilkel bahçe” tarımının hakim hayat tarzı olduğu devirde oluşan “ağaçtan yaratılma” en eski yaratılış miti olmalıdır. Bir başka ifadeyle, “ağaçtan yaratılma” mitini, Türk köken mitleri arasında en eski “yaratılış miti” olarak kabul ediyoruz. Bu kabulümüzün temelini de, Türklerin tarih sahnesine çıkmazdan önceki devirlerde yaşadıkları kabul edilen bölgenin orman oluşu başta olmak üzere, diğer kültler ve kültürel olgularla ilişkilerindeki sistematik tamamlanış oluşturmaktadır. İnsanların “topraktan yaratılma”nın evrensel olarak yaygınlığına karşılık Türk mitolojisinde neredeyse yokluğu ve buna karşılık “ağaçtan yaratılma” mitine dair izlerin çokluğu da, söz konusu kabulümüzün nedenleri arasındadır.

Yanıt Açıklaması: Gayesi altın ve gümüş elde etmek olan ilm-i kimya, bu iki madeni elde etmeğe elverişli maddeleri ve madenleri bulmak için, madenlerin ve diğer maddelerin mizaç ve terkiplerini araştırır. Doğu edebiyatında şairler, bu ilimden aldıkları tabirler, öğrendikleri bilgiler ile gümüş, altın, civa, bakır gibi çeşitli madenlere ait hususiyetler etrafında teşbihler ve mazmunlar meydana getirerek düşünce ve duygularını anlatırlar.

Yanıt Açıklaması: Yemen’de çıkan akik taşı Süheyl adlı yıldızdan rengini aldığı için bütün akiklerden renkçe daha parlakmış ve ruhtaki sıkıntıyı dağıtırmış

Yanıt Açıklaması: Yeraltı ve yeryüzünün sularını tanrısı Marduk tur. Anu atmosfer tanrısı, Ea Mardukun babasıdır.Tiamat ejderha Nous ademdir.

Yanıt Açıklaması: Edebiyatta siyah rengi ve güzel kokusu bakımından misk sevgilinin saçına benzetilir.

Yanıt Açıklaması: Bazı evlerde yaşadığına ve yaşadığı eve bet bereket, sağlık ve huzur verdiğine inanılan çoğunlukla görünmemekle birlikte sarışınlığından dolayı “Sarıkız” olarak adlandırılan ve “iyi” bir ruh veya güç olarak tasavvur edilen olağanüstü varlıktır. Diğer seçenekler kötülük yapan yaratıklar içinde yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Şem’ü Pervâne hikâyesinde ebedî hayat olan ışık ile aslı ölüm olan karanlık çarpışmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kısaca, kültür denilince bir toplumun her türlü kendini ifade edişleri ve her türlü ihtiyacını karşılayan toplam hayat tarzı anlaşılmaktadır. Bu ifade edişler, davranışlardan, alışkanlıklara, törelerden gelenek ve göreneklere, korkulara ve kokulara kadar pek çok değişik şekillere sahip olabilir.

Yanıt Açıklaması: Her bir felekte sırasıyla Ay, Utarid, Zühre, Şems, Mirrih, Müşteri, Zühal yıldızları bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Âb-ı hayat bazı beyitlerde hayatî özelliğinden ötürü su, ilaç yerine geçtiği için şarap, söyleyene ve dinleyene iyi ve güzel duygular aşıladığı, ebediyen kulaktan kulağa yaşadığı için söz, dolayısıyla edebî eser, âb-ı hayata benzetilir:

Yanıt Açıklaması: İran’da Anahita, suyu bol ve duru ırmakların, yeryüzünün bütün suları ve bütün üretkenliklerin kaynağı, annelerin memelerindeki sütlerin temizleyicisi, güç, parlaklık, duruluk ve arılık simgesi, uzun boylu, alabildiğine güzel, özgür, başında yıldızlarla donanmış altın taç, teninde altın elbiseler ve altından çok değerli gerdanlıklarla süslenmiş bir tanrıça olarak nitelenir.

Yanıt Açıklaması: Olağanüstü güçlerle iletişimlere dair kişisel anlatılara memorat adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Cam-ı cihan-nüma Keyhüsrev’in sahip olduğu yedi değişik madenden yapılmıştır.