Türk Edebiyatının Mitolojik Kaynakları

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Kültürün en basit ve yalın tanımı, “bir toplumun topyekün hayat tarzı” şeklindedir. Biraz daha geniş bir tanımıyla kültür; insanların biyolojik kalıtımlarının ötesindeki ihtiyaçlarının, doyumlarının ve doyumsuzluklarının yarattığı, şekillendirdiği, içerik kazandırdığı ve insanların öğrenme yoluyla edindiği, inşa ettiği maddi ve manevi birikimi, değerleri, yönelimleri, duygu ve düşünce dünyaları, sosyal davranışları, teknolojileri ve sanatlarının tamamını ifade eder. Kültür; insan tarafından meydana getirilerek başlangıcından buyana doğaya (nature) eklenmiş yaratmalar, donatmalar bütünün adıdır. Kısaca, kültür denilince bir toplumun her türlü kendini ifade edişleri ve her türlü ihtiyacını karşılayan toplam hayat tarzı anlaşılmaktadır. Şıkların hepsi kültürün tanımı olduğu için

Yanıt Açıklaması: Göklerden sonra var edilen, yaratılışı elli gün süren ve dünyanın her bölgesinde yer altında bulunan suyun sorumlusu Hordad’dır.

Yanıt Açıklaması: Arapça karşılığı “ankâ: uzun boyunlu”, Sîmorğ hiç kimse tarafından görülmemiş bir kuştur.

Yanıt Açıklaması: Platon, devlet dininin olağanüstü inançlarının bozulmalarını önlemek ve tarihi gerçeklerin halktan saklanması için mitlerin kullanıldığını ileri sürerek onları reddetmiştir. Aynı şekilde, Aristo, kanun koyucuların halkı yönetebilmek, onları iyiye yönlendirebilmek için mitleri uydurduklarını düşünmüştür. Critias, tanrıların sosyal düzeni sürdürmek için yaratıldıklarını; Polybius da ataların tanrıları, bilinmeyenin korkusuyla cahil yığınını zaptetmek için yarattıklarını söylemiştir. Evreni tek nedene ve maddeye indirgeyerek açıklamaya çalışan filozoflar ise, mitleri doğrudan ne kabul etmiş, ne de reddetmişlerdir. Bunlardan biri olan Thales’e göre, su her şeyin baş nedeniydi.

Yanıt Açıklaması: Genel olarak tanrıya, tanrısal kabul edilen şeylere ve doğaüstü güçlere sahip olduğuna inanılan şeylere saygı göstermek ve tapınmak anlamında kullanılan sözcük “kült” sözcüğüdür. Türkçeye Fransızcadan geçen sözcüğün anlamı tapınmadır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Türk mitolojisinin de doğuşunda yer alan ve son derece önemli rol oynayan “coğrafi çevre”, “insan unsuru” ve “topluluk/cemiyet” üç temel faktördür.

Yanıt Açıklaması: Türk mitolojisinde ağaçların dünyanın eksenini oluşturmasının yanı sıra türeyiş mitlerinde de türenilen ana/ata olmak açısından da kutsal kabul edildikleri görülür. Türklerin en kutsal bildikleri ağaç, “kayın ağacı”dır. Kayın ağacı kutsal olduğu için “bay (ulu, zengin, güçlü) kayın” olarak hitap edilir ve bütün kam ayinlerinde yer alır. Kayın ağacı, tanrıyla kulu arasında bir köprü gibi düşünülür. Altay Türklerinin kamlarına göre, insanlar yaratıldıkları zaman ilk Kayın ağacı da, Umay Ana’yla birlikte yeryüzüne inmiştir. Kayın ağacının ilk insanı doğurması motifi, Türk mitolojisinde son derece yaygın olarak karşımıza çıkar.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Asumân aynı zamanda feleği koruyan tanrının da adıdır. Şiirde “çerh”, “semâ”, “felek” gibi kelimelerle de anılır ve yerler gibi onun da yedi kat olduğu kabul edilir.

Yanıt Açıklaması: İran hükümdarlarından Cemşîd ile Keyhusrev’e, aynı zamanda Süleyman Peygamber ve Büyük İskender’e ait olduğu kabul edilen sihirli kadeh. İçine bakıldığında, dünyada olup biten her şeyin görüldüğüne inanılan bu kadeh, İran ve Türk edebiyatlarında; “Âyîne-yi Süleyman: Süleyman’ın aynası”, “Âyîne-yi Sikender: İskender’in aynası”, “Piyâle-yi Cem: Cem’in kadehi” adlarıyla da anılır.

Yanıt Açıklaması: Türk mitolojisinin doğuşunda yer alan ve son derece önemli rol oynayan üç temel faktör; coğrafi çevre , insan unsuru ve topluluk / cemiyettir.

Yanıt Açıklaması: Şiirde “çerh”, “semâ”, “felek” gibi kelimelerle de anılan ve yerler gibi onun da yedi kat olduğu Tkabul edilen tanrı Asuman’dır.

Yanıt Açıklaması: Türk halk kültüründe yaygın inançlardan birisi de her evin temelinde yaşadığına inanılan bu nedenle “temel yılanı” da denilen ve evin koruyucu iyesi olarak düşünülenkara yılanlardır. Bu kara yılanlar evin koruyucu iyesi olduklarına inanılması nedeniyle mecbur kalınmadıkça öldürülmezler.

Yanıt Açıklaması: Sofist ve Neoplatonist filozoflar, mitleri ahlak ve ruh gerçekliklerinin birer sembolü olarak görmüşlerdir.

Yanıt Açıklaması: Eski Türk mitolojisine göre Ülgen Tanrı’ya adanan kurbanlar yayık tarafından götürülür. “Yayık”a beyaz kumaşlarla tasvirler yapılır ve iki kutsal ağacın arasına asılır. Günümüzde ağaçlara asılan çaput ve bezler aracılığıyla dilek tutulması yayık inanışına dayanır.

Yanıt Açıklaması: Doğanın ve insanın taşıyıcısı olduklarına inanılan yaşamın kesintisizliğini simgeleyen, göksel güçler ya da yer/su ruhları için sunulan serpme, saçma ve benzeri biçimlerde uygulanan süt, rakı, kımız, yağ, buğday, darı vb. kansız kurbana saçı kurbanı denir. Kısrakların ilkbaharda sağılan ilk sütü yulafla karıştırılarak Yayık’a “saçı kurbanı” olarak saçılır, ona dualar edilir.

Yanıt Açıklaması: “Tanrıların ve tanrısal varlıkların kökenini ve nereden geldiklerini konu edinen mitlerdir.” Teogoni mitlerine aittir.

Yanıt Açıklaması: Eski İran halklarının inanışlarına göre ateş, ilk olarak Hûfleng tarafından bulunmuştur.