Seçmeli Ara Sınav - Türk Edebiyatının Mitolojik Kaynakları

Soru 1:

Seçeneklerden hangisinde yanlış bilgi verilmiştir?

A) Umay’ın insanın doğumuyla ve büyümesiyle ilgilenen bir ruh olduğu düşünülür. B) Ülgen, Altay Türklerinin şaman dua ve ilahilerinde en büyük yaratıcı tanrı olarak yer alır. C) Talay Kan’ın yeryüzündeki bütün suların, denizlerin hâkimi, ölülerin koruyucusu olduğuna inanılır. D) Utkuuçı, gökte yaşar ve Ülgen tanrının en yakın elçisidir. E) Erlik bütün gök cisimlerinin bağlı bulunduğu çarkı çevirir.

Soru 2:

I. Bir toplumun topyekün hayat tarzı II. İnsan tarafından meydana getirilerek başlangıcından bu yana doğaya eklenmiş yaratmalar, donatmalar bütünü III. Bir toplumun her türlü kendini ifade ediş şekli ile her türlü ihtiyacını karşılayan toplam hayat tarzı IV. Bireyin doğumundan itibaren kazanmaya başladığı alışkanlıklar, davranışlar, tavırlar V. Kuşaklar boyunca birinden diğerine aktarılarak biriktirilen yaşantı ve bilgi öğeleri Yukarıdakilerden hangisi/hangileri ‘kültür’ün tanımlarındandır?

A) II ve III B) I, II ve III C) IV ve V D) I, II, IV ve V E) Hepsi

Soru 3:

Göklerden sonra var edilen, yaratılışı elli gün süren ve dünyanın her bölgesinde yer altında bulunan suyun sorumlusu kimdir?

A) Hordad B) Heredot C) Zerdüşt D) Keyumers E) Ahura Mazda

Soru 4:

Aşağıdakilerden hangisi Arapça karşılığı “ankâ” olan, hiç kimse tarafından görülmemiş bir kuştur?

A) Sîmorğ B) Surûş C) Yeldâ D) Nevruz E) Nahîd

Soru 5:

Aşağıdaki Antik Çağ filozoflarından hangisi, mitleri doğrudan ne kabul etmiş, ne de reddetmiştir?

A) Platon B) Thales C) Aristo D) Critias E) Polybius

Soru 6:

Genel olarak tanrıya, tanrısal kabul edilen şeylere ve doğaüstü güçlere sahip olduğuna inanılan şeylere saygı göstermek ve tapınmak anlamında kullanılan sözcük seçeneklerden hangisidir?

A) Teoloji B) Kült C) Mit D) Efsanel E) Od

Soru 7:

“Ölüler Kitabı” hangi uygarlıkta geçmektedir?

A) Sümer B) Mısır C) Hitit D) Yunan E) Fin

Soru 8:

Türk mitolojisinin doğuşunda büyük rol oynayan üç önemli faktör aşağıdakilerden hangileridir?

A) Tarih-toplum-su B) Tarih-coğrafya-ırk C) Tarih-coğrafya-ekoloji D) Coğrafi çevre-toprak-tarih E) Coğrafi çevre-insan-topluluk

Soru 9:

Türk mitolojisine göre, en kutsal sayılan ağaç aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kavak ağacı B) Meşe ağacı C) Ceviz ağacı D) Çınar ağacı E) Kayın ağacı

Soru 10:

Müslümanlığı kabul etmiş ancak şamanlık uygulama ve inançlarını da devam ettiren kişiye ne ad verilir?

A) Totem B) Memorat C) Tabu D) Kam E) Baksi

Soru 11:

Şiiirde “çerh”, “semâ”, “felek” gibi kelimelerle anılan tanrı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ab B) Asuman C) Ahura Mazda D) Ateşkede E) Camasp

Soru 12:

İran hükümdarlarından Cemşîd ile Keyhusrev’e, aynı zamanda Süleyman Peygamber ve Büyük İskender’e ait olduğu kabul edilen sihirli kadeh aşağıdakilerden hangisidir?

A) Camasp B) Ateşkede C) Câm-i Cem D) Ehrimen E) Heft

Soru 13:

Türk mitolojisinin doğuşunda yer alan üç temel faktör seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Coğrafi çevre, iklim, insan unsuru B) İnsan unsuru, iklim, topluluk/ cemiyet C) Coğrafi çevre, insan unsuru, topluluk / cemiyet D) Coğrafi çevre, insan unsuru, tarihsel süreç E) İnsan unsuru, topluluk / cemiyet, tarihsel süreç

Soru 14:

Mazdesit inanışında yer alan Ahura Mazda tanrısı ile ilgili bilgilerden hangisi doğru değildir?

A) Avestâ’daki en büyük tanrısıdır. B) Şiirde “çerh”, “semâ”, “fe- lek” gibi kelimelerle de anılır. C) Fars edebiyatında genellik- le “Ahura Mazda”, “Hurmuzd” ve “Hormez” şekillerinde geçer. D) İrano-Aryanlar’da tek iyilik tanrısıdır. E) Her şeyi bilen ve her şeye gücü yetendir.

Soru 15:

Türk halk kültüründe yaygın inançlardan olan, her evin temelinde yaşadığına inanılan “koruyucu iye” olarak da adlandırılan hayvan aşağıdakilerden hangisidir?

A) Karayılan B) Akrep C) Hamam böceği D) Kırkayak E) Çıyan

Soru 16:

Aşağıdakilerden hangisi ilk çağda Sofist ve Neoplatonist filozofların mitlerle ilgili düşüncesidir?

A) Mitleri ahlak ve ruh gerçekliklerinin birer sembolü olarak görmüşlerdir. B) Devlet dininin olağanüstü inançlarının bozulmalarını önlemek ve tarihi gerçeklerin halktan saklanması için mitlerin kullanıldığını öne sürmüşlerdir. C) Kanun koyucuların halkı yönetebilmek, onları iyiye yönlendirebilmek için mitleri uydurduklarını düşünmüşlerdir. D) Dinsel geleneklerin şekillerini değiştirmiş inançlarından biri olarak görmüşlerdir. E) Mitlerin hakikatten bahseden “uydurma” bir açıklama olduğu düşüncesindedirler.

Soru 17:

Günümüzde ağaçlara bez parçalarının bağlanarak dilek tutulması hangi eski Türk mitolojik karakterine dayanır?

A) Yakıcı B) Aknur C) Şaman D) Yayık E) Kuday

Soru 18:

Doğanın ve insanın taşıyıcısı olduklarına inanılan yaşamın kesintisizliğini simgeleyen, göksel güçler ya da yer/su ruhları için sunulan serpme, saçma ve benzeri biçimlerde uygulanan süt, rakı, kımız, yağ, buğday, darı vb. kansız kurban aşağıdakilerden hangisidir?

A) Suyla B) Saçı kurbanı C) Karlık D) Nurlu bakan E) Kuday

Soru 19:

I. İlkel insanın kafasında oluşturduğu sorulara cevap ver- meyi soyut ve somut her türlü varlığın kökenini izah edip açıklamayı amaçlayan mitlerdir. II. Mitolojik zamanı aşamamış ve yaşam tarzı olarak ilkel topluluklarda çok yaygın olarak görülen mitlerdir. III. Yoğun olarak Teogoni mitlerinin oluşmadığı tek katlı bir kültüre sahip topluluklarda birincil öneme sahip olarak yer alırlar. IV. Tanrıların ve tanrısal varlıkların kökenini ve nereden geldiklerini konu edinen mitlerdir. Yukarıda etiyolojik mitlere ilişkin verilen bilgilerden hangileri doğrudur?

A) I ve II B) Yalnız II C) Yalnız I D) I, II ve III E) Hepsi

Soru 20:

Eski İran halklarının inançlarına göre ateş, ilk olarak kim tarafından bulunmuştur?

A) Hûfleng B) Feridun C) Cemşid D) Camasp E) Kave