Final Sınavı - Türk Edebiyatının Mitolojik Kaynakları

Soru 1:

Sular âb-ı hayât olmış safâdan Tabâyi’ mu’tedil âb u hevâdan Bınarlar çevresi yaşıl gülistân Zeberced arg içinde âb-ı hayvân (Çengnâme 363-374) Yukarıdaki beyitte Âb-ı Hayat ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Hayati özelliğinden ötürü su yerine geçtiği tasvir edilmektedir. B) Doğan güneş ile özdeşleştirip tarımın kaynağı olduğunu anlatmaktadır. C) Yaşlılığın nedeni olarak tasavvur edilmektedir. D) Başakları ayağa kaldıran temel besin olarak tanımlanmaktadır. E) Akan günleri ve geçen seneleri tasvir etmektedir.

Soru 2:

Tasavvufi bir dünyaya göre ilahi ışık ve nefsi aşağıdakilerden hangisi temsil eder?

A) Marduk - Dragon B) Dragon - Marduk C) Şem - Pervane D) Pervane - Şem E) Gül - Bülbül

Soru 3:

Aristo’nun sanatla ilgili görüşlerini içeren kitabından dolayım kurularak şiir sanatı veya bir şairin şiiri üzerine geliştirdiği görüşlerinin bütünü anlamında kullanılan sözcük aşağıdakilerden hangisidir?

A) Taaffüf B) Poetika C) Antigone D) Mitoloji E) İlyada

Soru 4:

Seçeneklerden hangisi İrem Bağı ile ilgili doğru bilgi içermektedir?

A) Kur’an’da da bulunan inanışa göre, Hz. Âdem’in yaradılışından iki bin sene evvel melekler tarafından inşa edilmiş ve Nuh tufanında göğe çekilmiş olan mabettir. B) Edebiyatımızda güzel bahçe timsali olarak geçer. C) Medayin şehrindeki İyvan sarayının kalıntısıdır. D) , Deşt-i Arjanah ve Belh arasında yükselen dağdır. E) Sevgilinin güzelliği ile ve nakkaşlık sanatıyla ilgilidir

Soru 5:

Mitlere yönelik on iki farklı kuramsal bakış açısı mevcuttur. Aşağıda verilen hangi seçenek bu bakış açısı içerisinde yer almaz?

A) Bilişsel kategorilerin kaynağı olarak mit. B) Sembolik bir ifade türü olarak mit. C) Dünya görüşü olarak mit. D) Bilinçaltının izdüşümü olarak mit. E) Sosyal çatışmanın belirteci olarak mit.

Soru 6:

Efsaneye göre, koparıldığında çektiği ah yüzünden işiten kişiyi anında öldüren bitki aşağıdakilerden hangisidir ?

A) Tâk-ı Kisrî B) Yebruhussanem C) Çeng D) Beyt-i Ma’mûr E) Elbruz

Soru 7:

Aşağıdakilerden hangisi şair Abdi’ nin eseridir?

A) Camasb-name B) Ab-ı hayat C) Bimar D) Şebdiz E) Gülgün

Soru 8:

Fars mitolojisi ve Fars edebiyatındaki özelliklerinden anlaşıldığı kadarıyla eski devirlerden beri İran toplumunda kutsanan bir yaratık olan, Şahnâme’ye de mitolojik, efsanevî özellikler taşıyan metafizik özellikleri bulunan bir öge olarak giren mitolojik öge hangisidir?

A) Simorğ B) Pir-i Muğan C) Nevruz D) Nahid E) Muğ

Soru 9:

Cem’in kadehi ile aynı şeye gönderme yapan, uzak mesafeleri gösteren, tasavvufi literatürde gönülü sembolize eden sihirli nesne nedir?

A) Cem’in tacı B) İskender’in aynası C) Dahhak’ın bardağı D) Hüsrev’in kitabı E) Kisra’nın zinciri

Soru 10:

Hüsrev’in yağız atı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gülgün B) Şebdiz C) Azazil D) Çarh E) İstiğna

Soru 11:

I. Demirkıynak II. Sarıkız III. Kul IV. Çarşamba Karısı V. Umay Yukarıdakilerden hangisi/hangileri, Türk halk kültüründe insanları korkutan ve değişik kılıklara girebilen kötü ruhlardandır?

A) I ve III B) I, II, V C) I, III, IV D) I, II, III ve V E) Hepsi

Soru 12:

Hangi ifade yanlıştır?

A) Beyt-i Ma’mûr, Kur’an’da da bulunan inanışa göre, Hz. Âdem’in yaradılışından iki bin sene evvel melekler tarafından inşa edilmiş ve Nuh tufanında göğe çekilmiş olan bir mabettir, şimdi gö B) Kubbetü’s-Sahrâ ve Mescidü’l-Aksâ, Kudüs’te Hz. Süleyman’ın inşa ettirdiği mabedin harabesi yanında İslamiyet'in ilk devirlerinde inşa edilen iki camidir. C) Yebruhussanem, hem insan hem de cin taifesine faydası olan bir ottur. D) Mani, İslâm kaynaklarında Manuya dininin kurucusu olup tamamıyla tarihi bir şahıstır. E) İrem Bağı tam olarak kabenin üstünde bulunmaktadır.

Soru 13:

Aşağıdakilerden hangisi, İran mitolojisinde suyun koruyucusu ve sorumlusu meleğin adıdır?

A) Mitra B) Hordâd C) Surûş D) Mordâd E) Anahita

Soru 14:

Günümüzdeki Hıdırellez’e karşılık gelen, dinî yeni yıl festivallerinin ilk kez gerçekleştirildiği uygarlık aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sümer B) Lidya C) Akad D) Frig E) Babur

Soru 15:

Kur’an’da da bulunan inanışa göre, Hz. Âdem’in yaradılışından iki bin sene evvel melekler tarafından inşa edilmiş ve Nuh tufanında göğe çekilmiş olan bu mabet aşağıdakilerden hangisidir?

A) Beyt-i Ma’mûr B) Kubbetü’s-Sahrâ C) Mescidü’l-Aksâ D) Yebruhussanem E) İlm-i Zîc

Soru 16:

I- Omuzlarında ok şeklinde ışıklar fışkıran bir erkek figürü II-Elinde ışıkları temsil eden testere biçiminde dişli hançer bulunan bir insan figürü. III-Doğarken ve batarken bir ayağını bir dağ tepesine koymuş bir erkek figürü Aşağıdakilerden hangisinde Yakındoğu mitolojisinde güneş tanrısının doğudan doğuşunu anlatan insan sembolleri doğru verilmiştir?

A) Yalnızca I B) I-II C) II-III D) I-III E) I-II-III

Soru 17:

Aşağıdakilerden hangisi İslam edebiyatında, özellikle Divan edebiyatında geceyi ve karanlıkları dolayısıyla ölümü aşarak yeniden her sabah doğudan doğan güneşi temsil etmemiştir?

A) Kartal B) Şahin C) Doğan D) Serçe E) Şahbaz

Soru 18:

Türk mitlerinin veya mitolojisinin kökenleri nereye dayanmaktadır?

A) Orta Avrupa B) Orta Asya C) Afrika D) Kuzey Amerika E) Avustralya

Soru 19:

Divan şiirinde ukâb ve nesr adlarıyla da anılan asil, alıcı olan kuş aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kartal B) Serçe C) Şahin D) Atmaca E) Tavus kuşu

Soru 20:

Ortak bir atadan geldiklerine inanan, kendi aralarında evlenmeyen birbirleriyle akraba birkaç büyük ailenin bir araya gelmesiyle oluşan toplumsal birlik aşağıdakilerden hangisidir?

A) Klan B) Determinist C) Dogma D) Etiyoloji E) Kozmoz