Türk Edebiyatının Mitolojik Kaynakları

Yanıt Açıklaması: Bereket, aşk ve savaş tanrıçasının daha başka simgeleri de vardır. Mesela İştar bir röliyefde Anat olarak bir aslanın üstünde ayakta durmakta, bir elinde hayatın sembolü olan yılanı, bir elinde de aşkın sembolü olan lotus çiçeğini tutmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ortak bir atadan geldiklerine inanan, kendi aralarında evlenmeyen birbirleriyle akraba birkaç büyük ailenin bir araya gelmesiyle oluşan toplumsal birliğe klan adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Sîmorğ ya da Anka, halk arasında Zümrüdüanka adlarıyla anılan efsanevî, tanrısal güç özellikleri de taşıyan, Şahnâme’de efsanevî bir yaratık olarak kabul edilen, Elburz Dağı’nda yaşayan bir kuştur.

Yanıt Açıklaması: Terim olarak Ateşkede; “Zerdüşt dini bağlılarının kutsadıkları ateşi içerisinde koruyup sakladıkları yerlerin özel adı” olarak kullanılmıştır. Zerdüşt inanışının kutsal mekânları ve tapınakları olan ateşkedelerde hiç söndürülmeden yakılan ateş, bu inanışta tanrısal gücü simgeler.

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyet Dönemi’nde Hümanizm merkezli tek bir söylem değil, birden fazla söylemden söz edilebilir. Bunlar; “İslâm Kaynaklı Anadolu Hümanizmi”, “Yunan Kaynaklı Hümanizm” ve “Mavi Anadolu Hümanizmi” olarak belirlenebilir. Temeline Hümanizmin yerleştirildiği farklı söylemler, düşünce dünyasında çoksesliliği hazırladığı gibi, edebî eserlerin içerik yönünden zenginleşmesini de sağlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Saç, kirpik ve kaşları bembeyaz olarak doğduğundan, yaşlı bir insan olarak tasavvur edilen Zal, Divan şiirinde pek çok mazmun ve telmihin konusu olmuştur.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Leyla ile Mecnun Mesnevi’sinin kadın kahramanı olan, Beni Amir kabilesinden olup Kays’ın (Mecnun) akrabalarından biri olan Leyla’nın bilinen bir diğer ismi Leyli’dir.

Yanıt Açıklaması: Cam-ı cihan-nüma Keyhüsrev’in sahip olduğu yedi değişik madenden yapılmıştır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Animizm, insan düşüncesinin en erken dönemlerinde, insanların doğal çevrelerindeki, canlı-cansız her şeyin “canlı” bir ruhu ve buna bağlı bir bilinç hali olduğuna inanmalarıdır.

Yanıt Açıklaması: Elbruz Dağı, Deşt-i Arjanah ve Belh arasında yükselmektedir. Simurg’un yuvası bu dağdadır.

Yanıt Açıklaması: İzârın âbı ne sudur ki hüsn mevcini urur Letâfetinden eder hattına sirâyet-i lutf (Ahmet Paşa G. 142/6) [Yanağının parlaklığı nasıl bir sudur ki güzellik denizinin dalgası gibi dalgalanır. Letâfetinden, yani yüzünün şeffaşığından yüzündeki küçük ayva tüylerine lütuf (su ve parlaklık) sirayet eder.].

Yanıt Açıklaması: Özellikle yeni doğum yapmış kadınlara ve bebeklerine musallat olduğuna inanılan albastı ya da alkarısından korunmak için lohusalara kırmızı meyvelerden şerbetler içirilir, kırmızı kurdele bağlanır, kırmızı şal örtülür.

Yanıt Açıklaması: Acâyibü’l- Mahlûkât, Yazıldığı devrin coğrafya ve kozmografya telakkisine göre hazırlanmış, ansiklopedik bilgiler ihtiva eden, İslâmî edebiyatların ortak eserlerinden biridir.

Yanıt Açıklaması: İrem bağı bakımlı bahçe, park anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Türk kültüründe ateş, arındırıcı ve kötü ruhları kovucu bir unsurdur. Bu bağlamda, ateş insanlara yardım eden üstün bir ruh olarak düşünülüp dua edilir, kurban kesilir; yoksa ateş bir tanrı olarak kabul edilmez. Ateş kültünün en güzel yansıdığı yer, aile ocağının kutsanmasıdır. Utkuuçı ise, gökte yaşar ve Ülgen tanrının en yakın elçisidir. Ülgen’e ulaşmak isteyen kamları beşinci katta Altınkazık (Kutup Yıldızı) bölgesine inerek karşılar. Türk mitolojisinde yer alan taşların ise, kutsal veya içinde olağanüstü güç bulunduğuna inanılır ve büyü, dilek, adak, yemin, ilaç, şifa, uğur, çocuk doğurmak, yağmur ve kar yağdırmak amacıyla kutsanıp kullanılır. Altay Türkleri arasında anılan Ak Ene (Ak Ana) adlı dişi tanrıça da, Ülgen tanrıya yaratma ilhamını veren olağanüstü bir güç olarak görülür. Al ruhu ise, tarih öncesi zamanların ateş kültüyle ilgilidir. Türk dünyasının her yerinde “al, al karısı, albastı, albas, albıs, almıs” gibi adlarla tanınan kötü bir ruhtur. İnanışa göre bu kötü ruh, lohusalara musallat olur, onu ve bebeğini öldürür, ciğerini suda yıkayıp yer. Bu verilere göre, Al Karısı yeryüzündeki kötü ruhlardan biri olduğu için,

Yanıt Açıklaması: Türk mitolojisinde eskatoloji mitleri yok denecek kadar azdır. Teogoni mitlerinin sayısı oldukça fazladır.

Yanıt Açıklaması: Gayesi altın ve gümüş elde etmek olan ilim ilm-i kimyadır.

Yanıt Açıklaması: Feridun Avesta’da, Thraetaonas (Fırdusis), Thaetaone (Fretun) adlarıyla, “ele geçirmezi ele geçirmeye çalışan” üç başlı ejderhâ Dahhak’ı öldüren kahraman olarak geçer.