II. Abdülhamit Dönemi Türk Edebiyatı

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Tanzimat’ın I. kuşağına mensup şair ve yazarlar, eserlerinde toplumsal ve siyasal konulara yer verip, halkı eğitmeyi ve bilinçlendirmeyi amaçlarken; ikinci kuşağa mensup edebiyatçılar, gerek dönemin siyasal koşulları, gerekse özel hayatlarında karşılaştıkları acı olaylar ve içe kapalı, duygusal mizaçları nedeniyle ölüm, aşk ve doğa gibi bireysel temalara eğilmişlerdir. Bu sebeple doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Halit Ziya'nın da kullandığı III. şahıs anlatıcının roman karakterinin içinden geçenleri aktardığı anlatım yöntem yansıtıcı bilinçtir.

Yanıt Açıklaması: Edebiyat-ı Cedide şiirinin ilkelerini ortaya koyan sanatçı nasıl Cenap Şahabettin ise bu topluluk romanının ilkelerini belirleyen de Halit Ziya Uşaklıgil (1867-1945)’dir. Çünkü Halit Ziya yazı hayatı süresince sadece roman yazmakla yetinmemiş, aynı zamanda bir tür olarak roman konusunda kafa yormuştur.

Yanıt Açıklaması: Edebiyat-ı Cedide romanının diğer önemli ismi Mehmet Rauf’tur. Mehmet Rauf, sanat hayatı boyunca on üç roman kaleme almıştır: Eylül (1901), Bir Zambak’ın Hikâyesi (1910), Genç Kız Kalbi (1912), Bir Aşkın Tarihi (1912), Menekşe (1913), Karanfil ve Yasemin (1924), Böğürtlen (1924), Define (1927), Kan Damlası (1928), Son Yıldız (1927), Halas (1929), Harabeler (1927), Kâbus (1928). Romanların yazılış tarihlerinden anlaşılacağı gibi, Mehmet Rauf, ilk iki romanını Edebiyat-ı Cedide döneminde kaleme almıştır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Önemli yazarlardan biri de Müftüoğlu Ahmet Hikmet’tir. Onun Edebiyat-ı Cedide zevkiyle ve kelime kadrosuyla kaleme aldığı tek eseri Haristan ve Gülistan’dır. Kitaba adını veren “Haristan ve Gülistan”, kadın ve erkeğin birbirini bütünlediğini anlatan şiirsel üslubun hâkim olduğu bir hikâyedir. Diğer hikâyelerin büyük bir çoğunluğunda kadın, aşk ve evlilik ön plandadır. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Bu topluluk romanının ilkelerini belirleyen Halit Ziya Uşaklıgil (1867-1945)’dir.

Yanıt Açıklaması: Hüseyin Suat, Edebiyat-ı Cedide yıllarında genellikle aşk, tabiat ve ölüm gibi bireysel temaları işlemiştir. Aşk onun şiirlerinde, romantik olmaktan çok cinsel yönüyle öne çıkar. Şair, tabiat şiirlerinde ise, genellikle Edebiyat-ı Cedîde’nin tarzını sürdürür. Şiirlerinde hayalî bir tabiat tasvir eder. Bunlarda amaç, salt tabiatı tasvir değil, tabiat aracılığı ile kendi duygu ve düşüncelerini dile getirmektir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: İlgili eserler roman örnekleridir.

Yanıt Açıklaması: Ferda-yı Garam, Servet-i Fünun’ da tefrika edildikten sonra kitaplaşmış bir hikâyedir.

Yanıt Açıklaması: Tevfik Fikret, hocası Recaizade Mahmut Ekrem’in aracılığı ile 7 Şubat 1896 tarihli 256. sayısından itibaren Servet-i Fünun dergisinin yazı işlerini üzerine almıştır. Bundan sonra, yenilik yanlısı yazar ve şairler bu dergide bir araya gelmiş ve Edebiyat-ı Cedîde’yi oluşturmuşlardır. Fikret’in şiiri de, asıl bu dergide olgunluk evresine ulaşır. O, bu dönemde, Servet-i Fünun’dan başka, Mektep, Maarif ve Mütâlâa gibi dergilerde de şiirler yayımlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Halit Ziya romanlarını kurgularken en fazla üçlü aşk kalıbını kullanmıştır. Ya bir kadın ve iki erkek ya da iki kadın bir erkek şeklindeki bu üçlü aşk kalıbı Mai ve Siyah hariç tüm romanlarında mevcuttur.

Yanıt Açıklaması: Fenerci ve Ayna adlı eserler, Mehmet Rauf'a aittir.

Yanıt Açıklaması: Cenap Şehabettin, Avrupa’dan değişik bir tabiat görüşüyle dönmüş ve bunu şiirlerine yansıtmıştır. O, çoğu şiirinde tabiatı güzel bir tablo olarak ele alır. Bunun yanı sıra, kendi duyguları ile tabiat arasında bir münasebet arar. Onda tabiat, ölü bir manzara değil, ruhu ve duyguları olan bir canlı gibidir. Bu tür tabiat şiirlerinde akşam ve gece manzaraları dikkati çeker. Aks-i Mâh, Meşcere-i Saâdet, Leyâl-i Zâhire, Terâne-i Mehtâb, Temâşâ-yı Leyâl akşam ve gece tasvirleriyle öne çıkan mazumelerdir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Romanda olduğu gibi, hikayede de realist bir tavrı esas almışlardır. Romantizmin etkisi yer yer kendini göstermektedir. Ancak hikaye kişilerini genelde kendilerine benzeyen insanlardan ve yaşadıkları muhitlerden seçmekle gerçekçi bir yaklaşım içinde olmuşlardır. Olay örgüsünün geçtiği mekan genellikle İstanbul'dur. Hayallerle dolu, zevk ve neşe içinde yaşamak isteyen kişileri anlatmak onların en büyük zaafıdır. Bu psikolojiyle dolu kişilerin ümitsizlikleri, hayal kırıklıkları, pişmanlıkları maceralarının eksenini teşkil eder. Dolayısıyla kişilerin hemen tamamı gençlerden ibarettir. Onlar kişileri, ferdî özelliklerinden ziyade hülyaları, maceraları ile ele alırlar.

Yanıt Açıklaması: Aruzu ustalıkla kullanmışlardır.

Yanıt Açıklaması: Edebiyat-ı Cedide topluluğu ile ilgili söyleyeceğimiz bir diğer husus, roman ve hikâyecilerin bağlı olduğu edebî akımlarla ilgilidir. Tanzimat’ın birinci neslini temsil eden Ahmet Midhat Efendi, Namık Kemal, Şemsettin Sami ve ikinci nesilden Mizancı Mehmet Murat, romantizmin etkisinde eserler vermişlerdir. Buna karşılık ikinci nesilden Sami Paşazade Sezai, Recaizade Mahmut Ekrem, Ara Nesil’den Nabizade Nazım realist ve natüralist tarzda roman ve hikâyeler yazmışlardır.

Yanıt Açıklaması: II. Abdülhamit, 31 Ağustos 1876’da tahta çıktı. Tahta çıktıktan hemen sonra Kanûn-i Esasi’yi yürürlüğe koydu (23 Aralık 1876), Ardından seçimlerin yapılmasını sağlayıp Meclis-i Mebûsân (Millet Meclisi) açtı (19 Mart 1877).

Yanıt Açıklaması: Muallim Naci, Ahmet Midhat'ın daveti üzerine Tercüman-ı Hakîkat adlı gazetede yazamaya başlamıştır. Muallim Naci, Tercüman-ı Hakîkat’ te çalışmaya başlayınca, kısa zamanda etrafında bir halka oluşmuş, gazetenin edebiyat kısmı, Mehmet Salahî ve Muallim Feyzî gibi şairlerin eski tarzdaki nazireleriyle dolmuştur. Ancak Ahmet Midhat Efendi, gazetesinde yayımlanan bu eski tarz şiirlerden hoşlanmaz ve Muallim Naci’yi Tercüman-ı Hakikat’ ten uzaklaştırır. Böylece Muallim Naci ve Ahmet Midhat arasında başlayan tartışma genişler. Naci yanlıları ve Ekrem yanlıları farklı dergilerde toplanmaya başlar. Böylece Recaizade Mahmut Ekrem ile Mualim Naci arasında başlayan tartışma genişler. Naci yanlıları Saadet, İmdâdü’l-midâd ve daha sonra Teâvün-ı Aklâm gibi gazete ve dergilerde toplanırlar. Ekrem yanlıları ise, Gülşen, Gayret, Sebat, Risalei Hafî gibi dergilerde yer almışlardır. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Öyle ise dönemi adlandırırken bu durumu dikkate alarak “II. Abdülhamit Dönemi” ifadesini kullanmak lazımdır. Söz konusu dönemin başlarındaki edebî hareketlilik, uzun yıllardır, konuyla ilgili kaynaklarda, “Tanzimat’ın ikinci devresi” adı altında verilmektedir.