II. Abdülhamit Dönemi Türk Edebiyatı

Yanıt Açıklaması: Edebiyat-ı Cedide topluluğu devrin baskın edebî anlayışını yansıtan Servet-i Fünun dergisi etrafında toplanmışlardır.

Yanıt Açıklaması: Tanzimat’ın ikinci kuşağı ile Ara Nesil’in, Edebiyat-ı Cedide topluluğunun oluşmasında bir zemin oluşturdukları bilinmektedir. Bu iki kuşağın faaliyetleri, verdikleri eserler ve edebiyat anlayışları, Edebiyat-ı Cedideciler üzerinde etkili olmuştur. Nitekim bu noktada Recaizade Mahmut Ekrem’in Edebiyat-ı Cedidecilerin büyük Edebiyat-ı Cedide Romanı çoğunluğunun hocası olduğu da hatırlanmalıdır. Recaizade Mahmut Ekrem, öğrencisi Tevfik Fikret’i yanına alarak, yine eski öğrencisi Ahmet İhsan’ın çıkardığı Servet-i Fünun’u yenilikçi gençlerin dergisi haline getirmiştir. Daha da önemlisi Ekrem, bununla da kalmamış yıllar önce kaleme aldığı ve çok ses getirecek romanı Araba Sevdası’nı burada tefrika ettirmiştir. Böylece yenilik yanlısı edebiyatçıların lideri konumundaki bir “üstad”, bir “hoca” olarak bu gençleri desteklediğini ortaya koymuştur.

Yanıt Açıklaması: 19. yüzyılın sonlarında, Fransa’da, şiirde alışılmış üslûbun dışına çıkan, yeni ve anlaşılmaz imgeler kullanan bazı sembolist şairler için kullanılan isimlendirme "dekadanlar"dır.

Yanıt Açıklaması: Mehmet Rauf'un Tarabya’da vapur iskelesinde gördüğü iki kadını anlattığı hikaye "Zehirlerim" adlı eseridir.

Yanıt Açıklaması: Recaizade Ekrem yanlıları Gülşen, Gayret, Sebat, Risalei Hafîgibi dergilerde yer almışlardır.

Yanıt Açıklaması: Bazı kaynaklar, Edebiyat-ı Cedide topluluğunun dağılmasına yol açan bir başka neden olarak, Servet-i Fünûnculardan bir kısmının adlarının, Abdülhamit karşıtı siyasî bir olaya karışmalarını gösterir. Buna göre, 1898 yılında, Güney Afrika’daki Transval’da sömürgeci İngilizlerle yerli halk Boerler arasında savaş çıkar. Abdülhamit karşıtı bazı aydınlar ve bir rivayete göre Hüseyin Cahit dışındaki Edebiyat-ı Cedideciler, bu savaşta İngilizlerin galibiyetini temenni eden bir metin hazırlarlar. Metin, dönemin İngiliz Büyükelçisi Sir Nicolas O’Conor’a sunulur. Bundan amaç, Sultan Abdülhamit’e karşı İngiltere’nin sempatisini kazanmaktır. Sonuçta, sarayın bu olaydan haberi olur. Metne imza atan bazı Servet-i Fünûn yazarları sorguya alınır. İsmail Safa ve Hüseyin Siret sürgüne gönderilir (1900). Kuşkusuz bu siyasi olay da, Edebiyat-ı Cedideciler üzerinde olumsuz etki yapmış, topluluğun dağılmasında rol oynamıştır.

Yanıt Açıklaması: Edebiyat-ı Cedide topluluğunda ağırlıklı olarak bireysel temalar işlenmiştir. Roman ve hikâyede, Tanzimat döneminde görülen, anlatıcının araya girip okurla sohbet etmesi, bilgiler aktarması, gerçeği zorlayan tesadüfler ve kişilerin idealize edilmesi gibi kusurlar, Edebiyat-ı Cedide romanında oldukça azalmıştır. Servet-i Fünûn yazarları, eserlerinde Tanzimat kuşağına göre daha soyut ve ağır bir dil kullanmışlardır. Eserlerinde “ki ve evet” gibi edatlarla, “oh, of, ey, âh” gibi aşırı duygusallık ifade eden ünlemleri sıkça kullanmışlardır. Dolayısıyla, doğru cevap C'dir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: İç monolog: Eserde yer alan kişilerin iç dünyalarını ortaya koymada kullanılan tekniklerden biridir. Anlatılarda yer alan kişilerin kendi kendilerine sessiz bir şekilde konuşmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Mehmet Rauf’un Eylül adlı eseri ilk olarak Servet-i Fünun dergisinde (nr.482-522; 7 Haziran 1900-14 Mart 1901) tefrika edilmiş, daha sonra kitap olarak basılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Recaizade Mahmut Ekrem Edebiyat-ı Cedidecilerin büyük çoğunluğunun hocası olduğu da hatırlanmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Edebiyat-ı Cedide romanının diğer önemli ismi Mehmet Rauf (1875-1931)’tur. Mehmet Rauf, sanat hayatı boyunca on üç roman kaleme almıştır: Eylül (1901), Bir Zambak’ın Hikâyesi (1910), Genç Kız Kalbi (1912), Bir Aşkın Tarihi (1912), Menekşe (1913), Karanfil ve Yasemin (1924), Böğürtlen (1924), Define (1927), Kan Damlası (1928), Son Yıldız (1927), Halas (1929), Harabeler (1927), Kâbus (1928). Romanların yazılış tarihlerinden anlaşılacağı gibi, Mehmet Rauf, ilk iki romanını Edebiyat-ı Cedide döneminde kaleme almış ve üçüncü eserini yaklaşık dokuz yıl sonra II. Meşrutiyet döneminde vermiştir. Bu romanların büyük çoğunluğu aşk hikâyesidir ve ne yazık ki Eylül ’ün dışında hiçbiri başarıya ulaşamamıştır.

Yanıt Açıklaması: Haristan ve Gülistan, Ahmet Hikmet Müftüoğlu'nun eseridir.

Yanıt Açıklaması: Divan edebiyatındaki müstezat nazım biçimini, farklı vezinler kullanarak şiire uygulamışlar; serbest tarzda müstezatlar kaleme almışlardır.

Yanıt Açıklaması: Tanzimat sonrası Türk edebiyatı, kendi içinde iki döneme ayrılır. 1860-1876 arasındaki ilk döneme Tanzimat’ın I. kuşağına mensup Şinasi, Namık Kemal, Ziya Paşa ve Ahmet Midhat gibi şair ve yazarlar damgasını vurmuştur. II. Abdülhamit tahta geçtikten sonra (1876) edebiyatta yeni bir dönem açılır. Bu dönemde, Recaizade Mahmut Ekrem, Abdülhak Hâmit ve Samipaşazade Sezai gibi Tanzimat’ın II. kuşağına mensup şair ve yazarların ağırlığı hissedilir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: "Makberi Dildâr" ölüm temalı, "Leyl-i Şitâ","Şeydâ-yı Melâl" ve "Hilâl-i Nev" gece ve akşam manzara temalı eserlerdir. Yazarın "Kelebekler, Margeritler" eserinde ise tabiata kaçma, tabiatta sevgilisiyle beraber her şeyden uzakta sonsuza dek yaşama arzusu dile getirilmiştir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Dekadan; uslûbun dışına çıkan, yeni ve anlaşılmaz imgeler kullanan bazı sembolist şairler için kullanılmıştır. Sone; önce İtalyan, sonra da Fransız edebiyatında kullanılan 14 dizelik bir nazım biçimidir. Müstezat; sözlük anlamı artmış, çoğalmış demektir. Bir Divan şiiri nazım biçimidir. Terzarima; ilk kez İtalyan edebiyatında kullanılan bir nazım biçimidir ve 3 dizeli bentlerden oluşur. Anjambman ise; bir şiirde, cümle veya anlamın bir dize veya beyitte değil de, onu izleyen dizelerde tamamlanmasıdır. Dolayısıyla doğru cevap E' dir.

Yanıt Açıklaması: Fâik Âli “Şâir-i Âzâm’a Mektup” adlı manzum eserini Abdülhak Hâmit için yazmıştır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Edebiyat-ı Cedîde topluluğu 1901’de dağılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Mehmet Rauf’un Eylül eseri üzerine kaleme alınan bütün kaynaklar bu eserin psikolojik tahlil romanı olduğunu göstermektedir. Eserdeki yasak aşkın iki kahramanı Suat ve Necip’in iç dünyaları romanın değişik yerlerinde başarılı bir şekilde verilmiştir. İkisi arasında aşk kıvılcımlarının oluşması, müzik ve gezinti gibi ortak zevkler, Necip’in yalıdan ayrı kaldığı zamanlar, kıskançlıklar, Suat’ın çekingenlikleri ve bunların kahramanların iç dünyalarına etkileri iç konuşmalardan veya psikolojik tahlillerden anlaşılır. Doğru cevap A'dır.