II. Abdülhamit Dönemi Türk Edebiyatı

Yanıt Açıklaması: Halit Ziya Uşaklıgil romanda realizme bağlı kalmış ve romanları ile hikâyelerini bu anlayış dahilinde verme çabası içinde olmuştur. Bazı acemilikler içerse de ilk romanlarından itibaren realist teknikleri eserlerinde kullanmıştır.

Yanıt Açıklaması: m

Yanıt Açıklaması: Edebiyat-ı Cedide topluluğu ile ilgili bir diğer husus, roman ve hikâyecilerin bağlı olduğu edebî akımlarla ilgilidir. Tanzimat’ın birinci neslini temsil eden Ahmet Midhat Efendi, Namık Kemal, Şemsettin Sami ve ikinci nesilden Mizancı Mehmet Murat, romantizmin etkisinde eserler vermişlerdir. Buna karşılık ikinci nesilden Sami Paşazade Sezai, Recaizade Mahmut Ekrem, Ara Nesil’den Nabizade Nazım realist ve natüralist tarzda roman ve hikâyeler yazmışlardır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Yansıtıcı Bilinç: III. şahıs anlatıcının roman karakterinin bilincinden geçenleri aktarmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Halit Ziya Uşaklıgil'in yazdığı romanlar arasında en başarılı kabul edileni Aşk-ı Memnu'dur.

Yanıt Açıklaması: Aşiyan-ı Dil (hayal şiiri), Nadim-i Hayat (Kötümserlik teması), Firak ve Telaki (Aşk) Aşiyane-i Lal (Tabiat). Dinle Ruhum sanat temalı bir şiirdir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Macit ile Sermet'in aşklarının geleceğinden korkup intihar ettiklerinin anlatıldığı uzun hikaye Ferda-yı Garam'dır.

Yanıt Açıklaması: Peri-i Hazân şairin tabiat şiirlerindendir.

Yanıt Açıklaması: Edebiyat tarihlerinde “Edebiyat-ı Cedîde” (veya bazı kaynaklarda Servet-i Fünûn) adıyla bilinen hareket de Tevfik Fikret’in derginin başına geçmesiyle başladı.

Yanıt Açıklaması: E şıkkı Cenap Şehabettin'in şiirlerini topladığı kitaptır. Cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Edebiyat-ı Cedide topluluğu ile ilgili söyleyeceğimiz bir diğer husus, roman ve hikâyecilerin bağlı olduğu edebî akımlarla ilgilidir. Tanzimat’ın birinci neslini temsil eden Ahmet Midhat Efendi, Namık Kemal, Şemsettin Sami ve ikinci nesilden Mizancı Mehmet Murat, romantizmin etkisinde eserler vermişlerdir. Buna karşılık ikinci nesilden Sami Paşazade Sezai, Recaizade Mahmut Ekrem, Ara Nesil’den Nabizade Nazım realist ve natüralist tarzda roman ve hikâyeler yazmışlardır. İlk üç seçenekteki kişiler birinci döneme aittirler. D seçeneğideki Mizancı Mehmet Murat ikinci nesildendir ancak romantizmin etkisinde eserler vermiştir. İkinci nesilden olup da realist ve natüralist tarzda eser veren ise yalnızc Sami Paşazade Sezaidir.

Yanıt Açıklaması: Tanzimat’ın birinci neslini temsil eden Ahmet Midhat Efendi, Namık Kemal, Şemsettin Sami ve ikinci nesilden Mizancı Mehmet Murat, romantizmin etkisinde eserler vermişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Servet-i Fünûndergisinde 1896 yılından sonra şiir, roman, hikâye, mensur şiir ve eleştiri türünde verilen eserler sonucu oluşan edebî harekete Edebiyat-ı Cedîde adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Tevfik Fikret’in II. Abdülhamit döneminde istibdat aleyhinde yazdığı şiirlerden en ünlüsü, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın ‘Abdülhamit döneminin romanı’ olarak değerlendirdiği “Sis”tir.

Yanıt Açıklaması: Ahmet Hikmet Müftüoğlu’nun alafrangalığın eleştirisi konumundaki “Üç Mektup” adlı hikâyesi de Edebiyat-ı Cedide zümresinin hikâyelerinden farklı özellikleriyle bu kitapta yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Servet-i Fünun 1891 yılından itibaren Servet gazetesinin haftalık edebi eki olarak çıkmaya başlamıştır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: “Hayat-ı Muhayyel”  hikâyesinde bir gencin medeniyetten uzakta, bir adada köy kurma hayali anlatılır.

Yanıt Açıklaması: Servet-i Fünûn Edebiyatının kurulmasına zemin hazırlayan Hasan Âsâf adlı bir genç şairin Musavver Malûmat’ta yayımlanan “Burhân-ı Kudret”başlıklı şiiri dolayısıyla çıkan tartışmalardır. Bu tartışma edebiyatımızda ‘abes-muktebes’ tartışması olarak da bilinir.

Yanıt Açıklaması: Edebiyat-ı Cedide romanının ilkelerini belirleyen Halit Ziya Uşaklıgil’dir. Halit Ziya yazı hayatı süresince sadece roman yazmakla yetinmemiş, aynı zamanda bir tür olarak roman konusunda kafa yormuştur. Halit Ziya, Batı’da ve bizde romanın tarihini verir. Daha sonra “Hayaliyyun” adını verdiği romantik romanın temsilcileri ile “Hakikiyyun” adını verdiği realist romanın temsilcilerini ve eserlerini karşılaştırır. Bunlara ilave olarak “Masalcılar” olarak nitelendirdiği popülist romancılara yer verir. Bunların sanat yapmak gibi bir amacı olmadığından, bütün gayelerinin para kazanmak olduğundan söz eder. Halit Ziya romantik romanı eleştirirken realist romanı yüceltir ve kendisinin de realist romandan yana olduğunu söyler. Halit Ziya realizme bağlı kalmış ve roman ve hikâyelerini bu anlayış dâhilinde verme çabası içinde olmuştur. Halit Ziya, olayların gidişatında kendilerini hissettiren, görüşlerini belli etmekten çekinmeyen Tanzimat dönemi yazarlarının aksine, realistler gibi kendi varlıklarını silmeye çalışır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Roman ve uzun hikâyedeki teknik özelliklerini kısa hikâyede de sürdüren Halit Ziya Uşaklıgil, onlardan farklı olarak orta ve alt tabakanın yaşantısını daha fazla işlemiştir. Bu hikâyelerin büyük bir kısmı da Halit Ziya’nın tanıdığı kişilerin ya da şahit olduğu olayların hikâyesidir. Bu hikâyelerde yazarın gözlemci kişiliğinin öne çıktığı görülür. Hatta Halit Ziya bazen bizzat yaşadığı olayları da hikâyeleştirme yoluna gitmiştir. Doğru cevap D’dir.